2015 vs 2025: Τα αίτια της δυσαρέσκειας

Του Κώστα Στούπα

1) 2015 vs 2025: Τα αίτια της δυσαρέσκειας

Μια δεκαετία νωρίτερα, το 2014, τέτοια εποχή ετοιμαζόμασταν για την αδυναμία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας, τις πρόωρες εκλογές του Χειμώνα του 2015, την περήφανη διαπραγμάτευση και το χάος του Καλοκαιριού του 2015 με το δημοψήφισμα και την "κωλοτούμπα"...

Στα τέλη του 2014, μετά από έξι χρόνια ύφεσης, υπήρχαν κάποιες αμυδρές ελπίδες πως η οικονομία θα επιτύγχανε θετικό ρυθμό ανάπτυξης.

Κατά τη συζήτηση του προϋπολογισμού, οι προβλέψεις για το σύνολο τους έτους προέβλεπαν αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,6% έναντι -3,9% το 2013.

Η εκτίμηση αυτή βασίζονταν, κυρίως, στις ενδείξεις σταθεροποίησης της ιδιωτικής κατανάλωσης, στην ανάκαμψη των επενδύσεων και την ενίσχυση των εξαγωγών.

Η ανεργία αναμενόταν να διαμορφωθεί περίπου στο 27% και το πρωτογενές πλεόνασμα στο 3,6% του ΑΕΠ, σημαντικά υψηλότερο, τόσο έναντι του στόχου στο 1,5%, όσο και έναντι της προηγούμενης  χρονιάς (2023) που ήταν 0,8% του ΑΕΠ.

Το δημόσιο χρέος αναμένονταν να διαμορφωθεί στα 318,6 δισ. ευρώ ή στο 175% του ΑΕΠ. Όσο, περίπου, και το 2013.

Βλέπε: Το προσχέδιο Κρατικού Προϋπολογισμού 2015

Δύσκολη περίοδος, αλλά οι ενδείξεις στα τέλη του 2014 έδειχναν πως τα χειρότερα ήταν πίσω.

Ύστερα ήρθαν οι μέλισσες...

Έναν χρόνο αργότερα, στο σχέδιο προϋπολογισμού που κατέθεσε ο κ. Τσακαλώτος, το ΑΕΠ αναμένονταν να μειωθεί κατά 2,3% το 2015 και κατά 1,3% το 2016. Η ανεργία είχε αυξηθεί πάλι και το χρέος είχε εκτιναχθεί στο 181,8% για το 2015 και προβλεπόταν να φτάσει στο 192,4% το 2016.

Για το 2016, τα μέτρα λιτότητας ήταν στα 4,35 δισ. ευρώ και αφορούσαν συντάξεις, επιδόματα θέρμανσης κ.λπ.

Βλέπε: Το προσχέδιο Κρατικού Προϋπολογισμού 2016

Τα θυμήθηκα όλα αυτά σε αντιδιαστολή με το κλίμα του σχεδίου του προϋπολογισμού για το 2025 που κατατέθηκε εχθές στη Βουλή.

Ο ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να φτάσει το 2,2% το 2024 και το 2,3% το 2025 έναντι 0,8% και 1,3%, αντίστοιχα, που εκτιμάται για την Ευρωζώνη, με βάση τις φθινοπωρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ), σε ονομαστικούς όρους, αναμένεται να αυξηθεί κατά περίπου 10 δισ. ευρώ το 2025 και ο λόγος του χρέους της Γενικής Κυβέρνησης προς το ΑΕΠ να μειωθεί από 163,9% το 2023 σε 154% το 2024 και περαιτέρω σε 147,5% το 2025.

Με βάση τα στοιχεία, τα δημόσια έσοδα για το 2024 αναμένεται να φτάσουν στα 66,71 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 3,75 δισ. ευρώ ή 6% έναντι του στόχου του προϋπολογισμού.  

Το 2025, τα έσοδα από φόρους αναμένεται να ανέλθουν στο ύψος των 69,2 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 2,49 δισ. ευρώ ή 3,7% έναντι του 2024, κυρίως λόγω της προβλεπόμενης μεγέθυνσης της οικονομίας, όπως αντικατοπτρίζεται στις μακροοικονομικές προβλέψεις.

Παρά τις αυξήσεις των εσόδων, διάφοροι φόροι και εισφορές συνεχίζουν να περικόπτονται, επαληθεύοντας τον κανόνα Λάφερ.

Η χώρα, λόγω των διεθνών εξελίξεων, εκτελεί ένα ταχύρρυθμο εξοπλιστικό πρόγραμμα το οποίο τα επόμενα 5 χρόνια θα έχει αλλάξει εντελώς το αποτύπωμα της ισχύος της στην περιοχή. Κι όμως πολλοί "πατριδέμποροι" βρίσκονται στα κάγκελα, όπως είχε βρεθεί μεγάλο μέρος της κοινωνίας την εποχή που οι Γιαννίτσης και Σπράος είχαν προτείνει τη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση.

Το βέβαιο είναι πως η Ελλάδα τα τελευταία 5 χρόνια δεν έχει γίνει Ιρλανδία του Νότου παρά το σοκ της χρεοκοπίας της περασμένης δεκαετίας. Πολλές μεταρρυθμίσεις δεν έχουν προχωρήσει και αρκετές από τις παλιές κακές συνήθειες που μας οδήγησαν στη χρεοκοπία επανακάμπτουν.  Παρ’ όλα αυτά έχει κάνει βήματα...

Η μεταποίηση το 2024 καταλαμβάνει μεγαλύτερο ποσοστό επί του ΑΕΠ σε σχέση με την περίοδο πριν τη χρεοκοπία. Αυτό σημαίνει πως το οικονομικό και παραγωγικό μοντέλο της χώρας έστω και αργά, αλλάζει.

Η Ελλάδα του 2024 και του 2025 σε καμιά περίπτωση δεν είναι Ελλάδα του 2014 και ειδικά του 2015.

Παρ’ όλα αυτά, λίγοι δηλώνουν ευχαριστημένοι.

Η Ελλάδα, δεν πιστεύω πως μπορεί να γίνει ποτέ Ιρλανδία για τον απλούστατο λόγο πως οι Έλληνες δεν είναι Ιρλανδοί. Χιλιάδες μικρά και μεγάλα συμφέροντα θα πρέπει να συνθλιβούν για να γίνει η Ελλάδα μια τίγρης του Νότου. Η ελληνική κοινωνία δεν επιθυμεί τέτοιες ανατροπές και γι' αυτό το πολιτικό μας σκηνικό έχει την εικόνα που έχει.

Επιπλέον η δημογραφική γήρανση δεν βοηθάει...

Οι αριθμός των δυσαρεστημένων λοιπόν, αυξάνεται σταθερά τα τελευταία δυο χρόνια και η πολιτική κυριαρχία του Κυριάκου Μητσοτάκη εξατμίζεται. Το 41% που πήρε στις τελευταίες εκλογές μοιάζει εξωπραγματικό πλέον.

Πιστεύω πως και 10% ανάπτυξη να προβλεπόταν για τα επόμενα χρόνια και ακόμη μεγαλύτερες μειώσεις εισφορών και φόρων να ακολουθούσαν, η δυσαρέσκεια θα υπήρχε. Η κοινή γνώμη δεν αντέχει να βλέπει τα ίδια πρόσωπα να "αρμέγουν" την αγελάδα για πολύ, ρισκάροντας ακόμη και να προκύψουν κάποιοι που δεν έχουν ιδέα από "άρμεγμα", όπως έκανε το 2015...

2) Το μεγαλύτερο πρόβλημα με τη στέγη

κ. Στούπα,

Το μεγαλύτερο πρόβλημα με τις κατοικίες είναι ότι δεν υπάρχει το απαραίτητο τεχνικό και εργατικό δυναμικό για να τα κατασκευάσει ή ανακαινίσει.

ΔΤ

kostas.stoupas@capital.gr