Οι αγρότες, τα νυχάδικα και το Only Fans

Του Κώστα Στούπα

Οι αγρότες, τα νυχάδικα και το Only Fans

Η κυβέρνηση προσπαθεί να δώσει κίνητρα σε νέους να ασχοληθούν με αγροτικές επαγγελματικές δραστηριότητες.

Στα πλαίσια αυτά θα παρέχει μια ενίσχυση από 30.000 έως 42.500 ευρώ που θα δίνεται σε νέους αγρότες οι οποίοι θα ενταχθούν στο νέο πρόγραμμα.

Σύμφωνα με την προδημοσίευση της νέας πρόσκλησης για την υποβολή αιτήσεων στήριξης προς ένταξη στην παρέμβαση Π3-75.1 "Εγκατάσταση Γεωργών Νεαρής Ηλικίας" του Στρατηγικού Σχεδίου Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΣΣ ΚΑΠ) της Ελλάδας 2023– 2027", η παροχή κατ’ αποκοπή οικονομικής στήριξης προβλέπεται σε νέους που δεν έχουν υπερβεί το 41ο έτος της ηλικίας τους για την είσοδο και παραμονή στη γεωργική απασχόληση και την πρώτη τους εγκατάσταση, ως αρχηγών, σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις.

Φοβάμαι πως, όπως συμβαίνει με τις περισσότερες επιδοτήσεις, τα χρήματα αυτά δεν θα έχουν κανένα αποτέλεσμα. Η εγκατάλειψη του αγροτικού επαγγέλματος έχει περιπλοκότερα αίτια.

Μερικά από αυτά αφορούν:

Το κοινωνικό στάτους: Η συντριπτική πλειοψηφία των αγροτών προσπαθεί να μορφώσει και να απομακρύνει τα παιδιά της από το αγροτικό επάγγελμα. Οι νέοι προτιμούν να ζουν σε πόλεις για να έχουν κοινωνική ζωή έστω κάνοντας δουλειές με λιγότερα χρήματα.

Μέγεθος κλήρων: Στην Ελλάδα οι γεωργικές μονάδες είναι μικρές (κατά μέσο όρο  της τάξης των 50 στρεμμάτων) με αποτέλεσμα να μην μπορεί να προκύψουν οικονομίες κλίμακας. Η Νεμέα π.χ. που παράγει την περίφημη ποικιλία του Αγιωργίτικου έχει 40-50 οινοποιία. Κατά συνέπεια έχει εκατοντάδες γεωργικά μηχανήματα των οποίων η αξία δεν θα αποσβεστεί ποτέ. Αν η συνολική παραγωγή παράγονταν από 1-2 οινοποιία η περιοχή θα μπορούσε να παράγει καλύτερης ποιότητας σε κάθε κατηγορία σε χαμηλότερες τιμές. Όταν π.χ. ένα Χιλιανό εμφιαλωμένο κρασί φτάνει στον Πειραιά  σε τιμή χαμηλότερη από το κόστος του ντόπιου παραγωγού, ο τελευταίος δύσκολα μπορεί να εξάγει ή ακόμη και να κρατηθεί στην εγχώρια αγορά.

Ρίσκο-απολαβές: Τα εισαγόμενα αγροτικά προϊόντα στους περισσότερους τομείς είναι φθηνότερα από το κόστος της εγχώριας παραγωγής τους. Αν μπουν δασμοί στις εισαγωγές όπως υπόσχονται οι δημαγωγοί των δυο άκρων θα τονωθεί η εγχώρια παραγωγή, αλλά οι τιμές θα εκτοξευθούν στα ύψη μειώνοντας την αγοραστική δύναμη του συνόλου του πληθυσμού. Οι χώρες που έπαιξαν το χαρτί της αυτάρκειας και της απομόνωσης με ακραίο τρόπο, όπως η Αλβανία του Χότζα, πείνασαν...

Το πρόβλημα της απαξίωσης του αγροτικού επαγγέλματος δεν είναι ελληνικό. Ακόμη και στη Γαλλία που ο μέσος κλήρος είναι περί τα 500 στρέμματα οι νέοι εγκαταλείπουν το επάγγελμα, παρά τις αθρόες εθνικές και ευρωπαϊκές επιδοτήσεις. Σε μια εποχή που τα επιδόματα και οι συντάξεις στη Δύση είναι πολλά, οι αποδοτικές ευκαιρίες προσανατολίζονται στην προσφορά υπηρεσιών σε αυτούς τους τομείς.

Κάθε οικοδομικό τετράγωνο στις μεγάλες πόλεις  έχει από 10 κομμωτήρια, καφέ, ντελιβεράδικα  και νυχάδικα.

Η πλατφόρμα Only Fans που δίνει την ευκαιρία στον καθένα να πουλά ερωτικού περιεχομένου βίντεο και φωτογραφίες ξεκίνησε το 2019 με τζίρο 44 εκατ. δολάρια και 2023 έχει φτάσει 1,3 δισ. δολάρια. Περί τα 4 εκατ. δημιουργοί σκηνών ερωτικού περιεχομένου προσφέρουν τις υπηρεσίες στους 350 εκατ. χρήστες.

Κατά τον 2^ο και 3^ο αιώνα μετά Χριστόν οι Ρωμαίοι εγκατέλειπαν τα κτήματα για να ζήσουν στη Ρώμη και τις άλλες μεγάλες πόλεις της αυτοκρατορίας με επιδόματα από το κράτος ή προσφέροντας υπηρεσίες προς τους πλούσιους. Τα θεάματα αποτελούσαν άλλο ένα κίνητρο.  

Η υψηλή φορολογία αποτελούσε πρόβλημα για τους μικροϊδιοκτήτες. Οι τιμές ανέβαιναν καθώς ο πληθωρισμός άρχισε να καλπάζει. Οι μικρομεσαίοι χρεοκοπούσαν και πουλούσαν τα κτήματα στα λατιφούντια, μεγάλες μονάδες που χρησιμοποιούσαν σκλάβους. 

Οι μικρομεσαίοι, όπως είπαμε, μετανάστευαν στις πόλεις για να ζήσουν με επιδόματα και θεάματα. 

Η κατάκτηση νέων περιοχών και μεταφορά χρυσού στα κρατικά ταμεία και σιτηρών στις αυτοκρατορικές σιταποθήκες για πολλά χρόνια έλυνε το πρόβλημα.

Κάποια στιγμή η ηγεσία κατάλαβε πως η κοινωνία διαβρώνονταν από νοοτροπίες παρασιτισμού και εξαρτιόταν πολύ από μακρινές και πολύπλοκες αλυσίδες προμήθειας βασικών αγαθών.

Ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός εισήγαγε μια σειρά από μεταρρυθμίσεις για να αντιστρέψει τη διάβρωση και διάλυση.

Μεταξύ αυτών ήταν οι έλεγχοι στις τιμές και η υποχρέωση των παιδιών να ακολουθούν το επάγγελμα των γονιών τους, ειδικά σε αγροτικές οικογένειες, για να διασφαλιστεί η συνεχής παραγωγή τροφίμων και η σταθερότητα της αγροτικής οικονομίας.

Τα μέτρα απέτυχαν να αναστρέψουν την πορεία παρακμής. Ο Διοκλητιανός παραιτήθηκε.

Ιδού μια αναλυτικότερη περιγραφή της εποχής με στοιχεία που συγκέντρωσε η τεχνητή νοημοσύνη:

Υψηλή φορολογία: Ο Διοκλητιανός εισήγαγε αυστηρά φορολογικά μέτρα για να χρηματοδοτήσει τις στρατιωτικές και διοικητικές του μεταρρυθμίσεις. Οι αγρότες βρέθηκαν αντιμέτωποι με υψηλούς φόρους που δεν μπορούσαν να πληρώσουν.

Οικονομική αστάθεια: Η οικονομική κρίση και ο πληθωρισμός της εποχής έκαναν δύσκολη την επιβίωση των αγροτών. Οι τιμές των προϊόντων ήταν ασταθείς και συχνά δεν επαρκούσαν για να καλύψουν τα έξοδα παραγωγής.

Κοινωνικές αναταραχές: Οι συνεχείς πολεμικές συγκρούσεις και οι κοινωνικές αναταραχές οδήγησαν σε ανασφάλεια και αβεβαιότητα. Πολλοί αγρότες εγκατέλειψαν τα κτήματά τους αναζητώντας ασφάλεια σε πόλεις ή σε άλλες περιοχές.

Υποχρεωτική εργασία: Ο Διοκλητιανός επέβαλε υποχρεωτική εργασία (corvée) σε πολλούς αγρότες, αναγκάζοντάς τους να εργάζονται σε δημόσια έργα αντί να καλλιεργούν τα κτήματά τους.

Αυτοί οι παράγοντες συνέβαλαν στη μαζική εγκατάλειψη των αγροτικών εκτάσεων και στην αποδυνάμωση της αγροτικής οικονομίας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Θέλω να επισημάνω λοιπόν πως η αγροτική κρίση την οποία οι κυβερνήσεις προσπαθούν  να επουλώσουν με κίνητρα επιδοτήσεων αποτελεί σκέλος μιας πολύπλευρης οικονομικής και πολιτισμικής κρίσης των δυτικών κοινωνιών.

kostas.stoupas@capital.gr