Η αχίλλειος πτέρνα της οικονομίας

Του Κώστα Στούπα

1) Η αχίλλειος πτέρνα της οικονομίας

Η  μείωση του ΦΠΑ στα γυμναστήρια στο 13% στις αρχές του ’24 είχε σαν συνέπεια πολλές από τις επιχειρήσεις του κλάδου να αποκτήσουν τραπεζικό προφίλ. Τούτο συνέβη γιατί αύξησε τα έσοδα που δηλώνονται, βγάζοντας ένα μέρος της δραστηριότητας από την "μαύρη οικονομία". 

"Εκτός από αύξηση της δουλειάς. Αποκτήσαμε τραπεζικό προφίλ", μου έλεγε τις προάλλες ένα επιχειρηματίας του κλάδου και αυτό είναι θετικό γιατί προσφέρει ευκαιρίες δανειοδότησης και περαιτέρω ανάπτυξης.

Η απόφαση για τη μείωση του ΦΠΑ στα γυμναστήρια και τις σχολές εκμάθησης χορού είχε σαν σκοπό τη μείωση των τιμών, με στόχο την τόνωση της ζήτησης, μετά το πλήγμα που δέχθηκε ο κλάδος λόγω της εφαρμογής των περιοριστικών κανόνων κατά την περίοδο της πανδημίας.

Η αύξηση της δηλωμένης επιχειρηματικής δραστηριότητας είναι λογικό πως έχει σαν συνέπεια την αύξηση των εσόδων των κρατικών και ασφαλιστικών ταμείων.

Με ένα σμπάρο λοιπόν, πολλά τρυγόνια...

Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας είναι ο μεγάλος  αριθμός των μικρών επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών. Οι μικρές επιχειρήσεις δεν μπορούν να επιτύχουν οικονομίες κλίμακας και να γίνουν ανταγωνιστικές έναντι των εισαγωγών αλλά και να πετύχουν εξαγωγές.

Μια από τις συνέπειες της υψηλής φορολογίας είναι το 80% των επιχειρήσεων να μην έχουν τραπεζικό προφίλ και οι τράπεζες να μην μπορούν να τις δανειοδοτήσουν.

Η εξυγίανση των τραπεζών τα τελευταία χρόνια με την εξαγορά  των "κόκκινων δανείων" στα πλαίσια των προγραμμάτων "Ηρακλής" με εγγυήσεις του Δημοσίου έχει δημιουργήσει μια κατάσταση όπου οι τράπεζες έχουν κεφάλαια και δεν ξέρουν τι να τα κάνουν.

Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι οι δανειοδοτήσεις προς επιχειρήσεις από 82,3 δισ. ευρώ το 2018 να έχουν μειωθεί στα 76,4 δισ. ευρώ το Μάρτιο του 2024. Στην ίδια χρονική περίοδος τα τραπεζικά δάνεια προς ελεύθερους επαγγελματίες έχουν μειωθεί από 11,2 σε 4,5 δισ. ευρώ. Ο μόνος τομέας προς το οποίο έχει αυξηθεί ο τραπεζικός δανεισμός από 17,6 δισ. ευρώ σε 32,5 δισ. ευρώ είναι αυτός της Γενικής Κυβέρνησης, δηλαδή του κράτους.

Καμία οικονομία δεν έχει προκόψει όταν συρρικνώνεται ο ιδιωτικός τομέας και αυξάνεται ο κρατικός.

Έτσι λοιπόν μπορεί οι τράπεζες να μιλάνε για έκρηξη των τραπεζικών χρηματοδοτήσεων (πιστωτική επέκταση) αλλά αυτή απέχει πολύ από καλύψει τις απώλειες της περασμένης δεκαετίας.

Στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα συμβαίνει το εξής παράδοξο. Οι τράπεζες έχουν μειώσει το δανεισμό από τα 186,6 δισ. ευρώ το 2018 στα 149,6 δισ. ευρώ τον Απρίλιο του ’24. Οι καταθέσεις τον Απρίλιο που μας πέρασε ήταν στα 190,6 δισ. ευρώ. Η υπερπροσφορά καταθέσεων έναντι των χορηγήσεων έχει σαν συνέπεια ο Έλληνας καταθέτης να εισπράττει τα χαμηλότερα επιτόκια στην Ευρώπη.

Αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση οι τράπεζες μπορούσαν να ζητούν "ενοίκιο" προκειμένου να φυλάνε τις καταθέσεις. Αν διαιρέσουμε το 149,5 με το 190,6 που είναι οι καταθέσεις βγαίνει 0,78. Αυτό σημαίνει πως οι χορηγήσεις αντιπροσωπεύουν το 78% των καταθέσεων. Στην Ε.Ε. το αντίστοιχο ποσοστό είναι πάνω από 110%.

Η εικόνα των μειωμένων χορηγήσεων στον ιδιωτικό τομέα δεν αποτελεί παράγοντα αισιοδοξίας για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας. Ακόμη χειρότερη εξέλιξη είναι η κατάσταση της αύξησης του κρατικού δανεισμού ταχύτερα από κάθε άλλη μορφή χορηγήσεων.

2)Ναι το κράτος αλλάζει! Αλήθεια;

Αξιότιμε Κ. Στούπα,

Η αφορμή για να σας αποστείλω αυτό το ηλεκτρονικό μήνυμα υπήρξε το διαφημιστικό σποτ της ΝΔ ότι το Ελληνικό Κράτος αλλάζει.

Την 01/11/2023 υπέβαλα την ηλεκτρονική αίτηση (5479957) στον e-ΕΦΚΑ προς την τοπική Δ/νση Βορείου Τομέα Αθήνας (Χαλάνδρι) με θέμα Βεβαίωση Χρόνου Ασφάλισης - προϋπηρεσία εν όψει της επικείμενης συνταξιοδότησης μου 12/01/2024. Ομολογώ ότι εντυπωσιάστηκα πολύ θετικά με την πρόοδο αυτή της δημόσιας διοίκησης κάτι βέβαια που σύντομα διαψεύστηκα.

Αρχές Ιουνίου του τρέχοντος έτους και μη έχοντας πάρει καμμία απάντηση επικοινώνησα με το τηλεφωνικό κέντρο του e-ΕΦΚΑ και υπέβαλα το ερώτημα, που βρίσκεται η αίτησης μου. Με πολύ ευγένεια κατέγραψαν το αίτημα μου και μου είπαν θα επικοινωνήσουν μαζί μου. Πράγματι μετά από περίπου μια εβδομάδα μια ευγενής αλλά αυστηρή κυρία επικοινώνησε μαζί μου χωρίς βέβαια να μου δώσει το όνομα της και μου είπε τα εξής:

Δυστυχώς δεν μπορούμε να βρούμε την αίτηση σας και θα πρέπει να πάρετε τα χαρτιά σας και να πάτε στη υπηρεσία! Στη διαμαρτυρία μου πως είναι δυνατό να μη βρίσκετε την αίτηση μου αφού σας έδωσα τον αριθμό αίτησης μου έδωσε την αφοπλιστική απάντηση ότι δεν έχουν πρόσβαση σε όλα! Της εξέφρασα την απορία μου πως γίνεται αυτό αφού και εσείς ΕΦΚΑ είστε μου απάντησε ΔΕΝ ΘΑ ΛΥΣΟΥΜΕ ΕΜΕΙΣ ΚΥΡΙΕ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ! ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ!

Ομολογώ ότι δεν γνωρίζω τι είναι χειρότερο, η πλήρης άγνοια από το πολιτικό σύστημα των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η δημόσια διοίκηση από το βαθύ κράτος σε κάθε προσπάθεια εκσυγχρονισμού, η πολιτική ελαφρότητα και προσπάθεια συγκάλυψης των προβλημάτων ή ένας θανατηφόρος συνδυασμός και των δυο που εμποδίζουν την χώρα να συγκλίνει με τις κανονικές ευρωπαϊκές δημοκρατίες.

Κατά την ταπεινή μου άποψη εάν η κυβέρνηση και γενικότερα το πολιτικό  σύστημα δεν αντιμετωπίσουν με θάρρος και σε βάθος τα χρόνια και εξ ίσου σημαντικά προβλήματα της Δημόσιας Διοίκησης, Παιδείας και Δικαιοσύνης η Ελλάδα πολύ δύσκολα θα μπορέσει να συγκλίνει με τις κανονικές ευρωπαϊκές χώρες.

Σας ευχαριστώ για την φιλοξενία!

Με τιμή,

Παύλος Τρυποσκιάδης

kostas.stoupas@capital.gr