Εκπλήξτε μας, κ. Μητσοτάκη

Του Κώστα Στούπα

1) Εκπλήξτε μας, κ. Μητσοτάκη

Το δημογραφικό έχει αναδειχτεί εδώ και αρκετά χρόνια στο υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα της χώρας. Τα έχουμε ξαναγράψει πρόσφατα.

Το ισοζύγιο γεννήσεων - θανάτων το 2022 ήταν αρνητικό κατά 64.000 (76.541 γεννήσεις και 140.801 θάνατοι). Από το 2010 και μετά οι θάνατοι ξεπερνούν με αυξανόμενο ρυθμό τις γεννήσεις και απειλούν τη χώρα με αφανισμό σε βάθος χρόνου.

Η κυβέρνηση αποφάσισε χθες να αυξήσει κάποια επιδόματα για τις γεννήσεις. Για την ακρίβεια αποφάσισε:

"Την  αύξηση του επιδόματος γέννησης για κάθε παιδί από τα 2.000 που ισχύει σήμερα, σε 2.400 έως 3.500 ευρώ αναλόγως του αριθμού των τέκνων, και μάλιστα αναδρομικά από 1/1/2023, ανακοίνωσαν χθες ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης και η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Σοφία Ζαχαράκη.

Όπως δήλωσαν στη συνέντευξη τύπου το μέτρο αυτό κρίθηκε αναγκαίο λόγω της εισαγόμενης πληθωριστικής κρίσης για τη στήριξη των νέων γονέων.

Το κόστος για την αύξηση θα καλυφθεί από την εξοικονόμηση 100 εκατ. ευρώ από επιδόματα που λάμβαναν έως πρότινος οι ελεύθεροι επαγγελματίες που δήλωναν πολύ χαμηλά εισοδήματα.

Παράλληλα, μέσα στο 2024 πρόκειται να υλοποιηθούν 6 ακόμη μέτρα στήριξης των νέων γονέων και της οικογένειας συνολικού ύψους 441 εκατ. ευρώ, τα οποία έρχονται να προστεθούν σε όσα υλοποιούνται ήδη από την κυβέρνηση σταδιακά από το 2019 έως σήμερα..."

Βλέπε: Αυξάνεται το επίδομα γέννησης - Κλιμακωτή η αναπροσαρμογή

Αν τα  μέτρα που ελήφθησαν μετά το 2019 είχαν κάποια πιθανότητα επιτυχίας αυτή θα είχε ήδη φανεί. Η μείωση των γεννήσεων μπορεί να μην είχε αντιστραφεί αλλά τουλάχιστον θα είχε επιβραδυνθεί. Μια ματιά στα στοιχεία δείχνει πως η μείωση των γεννήσεων επιταχύνεται.

Αν υπολογίσει κάποιος και  τους επιστήμονες που φεύγουν στο εξωτερικό, η Ελλάδα "εξατμίζεται". Η κυβέρνηση αλλά και το σύνολο του πολιτικού προσωπικού οφείλει να "ξυπνήσει" από τον λήθαργο της καθημερινής διαχείρισης.

Δεν υπάρχει οικονομική ανάπτυξη και μέλλον με τον πληθυσμό σε παραγωγική ηλικία μια χώρας-οικονομίας να μειώνεται.

Ούτε οι συντάξεις ύψους 30 δισ. τον χρόνο θα μπορέσουν να συνεχίσουν να πληρώνονται αν δεν υπάρχει ανάπτυξη και φορολογικά έσοδα.

Επιπλέον, ένας πληθυσμός που μειώνεται με μια οικονομία που θα συρρικνώνεται δεν μπορεί να στηρίξει την άμυνα και κατά συνέπεια της εθνική ανεξαρτησία της χώρας.

Τα 100 εκατ. που αποφάσισε να ξοδέψει η κυβέρνηση δεν πρόκειται να αντιστρέψουν την τάση αφανισμού. Το πολιτικό σύστημα σύσσωμο θα πρέπει να αντιμετωπίσει το δημογραφικό σαν να απειλούνταν η ύπαρξη της χώρας από κάποια πολεμική αναμέτρηση.

Γιατί αυτό θα συμβεί...

Κατά προτεραιότητα οι δαπάνες θα πρέπει να αναπροσαρμοστούν με στόχο τη δημογραφική ανάταξη και την άμυνα της χώρας.

Για να αποφασίσουν οι νέοι να κάνουν παιδιά θα πρέπει να έχουν γενναία κίνητρα. Όπως γράφαμε τις προάλλες κανένας δεν θα αποφασίσει να κάνει ένα, δυο ή τρία παιδιά επειδή θα εισπράξει 3-4 χιλιάρικα συνολικά. Αυτά αρκούν μόνο για τα έξοδα γέννησης.

Τα οικονομικά κίνητρα θα πρέπει να είναι γενναία. Πριν λίγες μέρες η στήλη είχε προτείνει την κλιμακωτή μείωση του φόρου εισοδήματος έως τον μηδενισμό από τρίτο παιδί και πάνω, έως την ενηλικίωση των παιδιών.

Τα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων είναι περί τα 11-12 δισ. ευρώ τον χρόνο και οι δαπάνες για συντάξεις περί τα 30 δισ. τον χρόνο. Το ήμισυ της συνταξιοδοτικής δαπάνης προέρχεται από τα φορολογικά έσοδα.  

Από το άθροισμα αυτό θα πρέπει να προκύψει δημοσιονομικός χώρος για τις φορολογικές πρωτοφανείς ελαφρύνσεις που θα δημιουργήσουν κίνητρα για αύξηση των γεννήσεων.  

Αν η χώρα καταρρεύσει δεν θα υπάρχουν ούτε συντάξεις ούτε χρήματα και προσωπικό για την εθνική άμυνα και την οικονομική ανάπτυξη.

2) Περί της κοινωνικής αντιπαροχής

Αγαπητέ κύριε Στούπα, καλό απόγευμα,

Διαβάζω καθημερινά την αρθρογραφία σας στο "Capital", καθώς διακρίνεται για την προσέγγιση με βάση την κοινή λογική των θεμάτων τόσο της καθημερινότητας όσο και αυτών με εθνική διάσταση. Το ίδιο ισχύει και σε σχέση με το χθεσινό σας σημείωμα που αφορά στο πράγματι πολύ σοβαρό ζήτημα της ενοικίασης / αγοράς ακινήτων λόγω της υπερβολικής αύξησης των τιμών τους.

Σίγουρα η πολιτική αύξησης της προσφοράς ακινήτων μέσω του τρόπου που φαίνεται ότι επαναπροωθεί (καθυστερημένα) η Κυβέρνηση, διορθώνοντας την προηγούμενη λανθασμένη πολιτική της επιδότησης των ενοικίων είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, όπως επισημαίνεται και από εσάς. Εντούτοις, υπάρχει ένα σημείο στο οποίο διατηρώ επιφύλαξη. Την ποιότητα αυτών των κατασκευών, επειδή φοβούμαι ότι θα λειτουργήσει σε βάρος των ενοικιαστών/αγοραστών για 2 συσχετιζόμενους λόγους:

α) επειδή πιέζει ο χρόνος, προκειμένου η έγκαιρη παράδοσή τους να επιφέρει τα θετικά αποτελέσματα στη σχέση προσφοράς και ζήτησης και

β) επειδή η "πίεση" να ενοικιαστούν /πωληθούν σε χαμηλότερες τιμές θα λειτουργήσει σε βάρος της ποιότητας κατασκευής τους. Άλλωστε στην Ελλάδα ζούμε και τέτοια νοοτροπία αποτελεί μάλλον τον κανόνα!  Γι' αυτό εκτιμώ ότι η κατασκευή τους θα πρέπει να συνοδευτεί από αυξημένη επιτήρηση εκ μέρους της Πολιτείας, ώστε να διασφαλιστεί η σχέση "value for money".

Με εκτίμηση

Παν. Μακρυγιάννης

Πολιτικός Επιστήμων-Οικονομολόγος

Msc Διεθνείς Οικονομικές Σχέσεις

Απάντηση: Με τη φόρμουλα της "κοινωνικής αντιπαροχής" όπου το δημόσιο συνεισφέρει οικόπεδα και η κατασκευαστική εταιρεία αναλαμβάνει το κόστος κατασκευής με υποχρέωση να διαθέσει το 50% των διαμερισμάτων σε δικαιούχους του προγράμματος και το υπόλοιπο στην αγορά, η ποιότητα θα πρέπει να είναι ίδια με την αγοραία. Αν δεν υπάρχει κόστος οικοπέδου το κόστος κατασκευής ενός ακινήτου είναι μεταξύ 1.200 και 1.500 το τ.μ.. Αν προσθέσουμε και ένα λογικό κέρδος η τιμή θα διαμορφώνεται αρκετά κάτω από τις 2.000 το τ.μ. όταν στα βόρεια προάστια τα νεόδμητα βγαίνουν στην αγορά αυτή την περίοδο στη διπλάσια τιμή.

kostas.stoupas@capital.gr