Το παράδειγμα του Βαγγέλη

Του Κώστα Στούπα 

1) Το παράδειγμα του Βαγγέλη

Πρέπει να ήταν λίγο μετά τα μέσα της 10ετίας του ’90 όταν είχα πάρει για το περιοδικό Κεφάλαιο μια συνέντευξη από τον Ε. Μυτιληναίο, ο οποίος είχε εισάγει τότε στο ΧΑ μια μικρή εταιρεία εμπορίας μετάλλων.

Διαβλέποντας κάποιον δυναμισμό τον κάναμε εξώφυλλο τότε στο μηνιαίο Κεφάλαιο (και αν θυμάμαι καλά επιχειρηματία της χρονιάς -θα είχε ενδιαφέρον να βρούμε εκείνη τη συνέντευξη).

Λίγα χρόνια μετά εξαγόρασε τη ΜΕΤΚΑ και αργότερα την Αλουμίνιον της Ελλάδος που μαζί με τα διυλιστήρια, τα τσιμέντα  και τα χαλυβουργία (πριν χρεοκοπήσουν) αποτελούσαν τη ραχοκοκαλιά της μεταπολεμικής βαριάς βιομηχανίας μας.

Πριν 10-15 χρόνια, η εξέλιξη της ΜΕΤΚΑ από υπεργολάβος πολυεθνικών, όπως η General Electric, η Siemens, η ABB κλπ για τα έργα ενεργειακών μονάδων που αναλάμβαναν στην Ελλάδα, είχε εξελιχθεί σε διεθνή ανταγωνιστή τους.

Υπάρχουν σήμερα αρκετές μονάδες παραγωγής ενέργειας συνδυασμένου κύκλου στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική που έχουν κατασκευαστεί από Έλληνες μηχανικούς, ηλεκτρολόγους και μεταλλουργούς μέσω έργων που ανέλαβε η ΜΕΤΚΑ. Επίσης, τμήματα των τεθωρακισμένων λέοπαρντ κατασκευάζονταν στο εργοστάσιο της εταιρείας στον Βόλο.

Ο τρόπος που ο όμιλος τα τελευταία χρόνια προσαρμόζεται στις εξελίξεις των εναλλακτικών μορφών ενέργειας και των πρώτων υλών είναι ταχύτατος για μεγάλη ελληνική επιχείρηση.

Τα θυμήθηκα όλα αυτά όταν διάβασα προχθές πως ο όμιλος Μυτιληναίου το 2023 παρήγαγε το  3% του ΑΕΠ της Ελλάδας και πως το ’24 θα φτάσει το 4%, με το 70% των πωλήσεων να κατευθύνεται προς τις διεθνείς αγορές.

Βλέπε: Ευ. Μυτιληναίος: Στόχος της Mytilineos να παραγάγει το 4% του ΑΕΠ της Ελλάδας το 2024

Με βάση τα στοιχεία του 2021 ο όμιλος απασχολεί λίγο κάτω από 3.000 εργαζόμενους και όπως είπαμε φέτος θα παράγει το 4% του ΑΕΠ το οποίο αναμένεται να ξεπεράσει τα 210 δισ. ευρώ.

Η σύγκριση

Αν πάρουμε έναν άλλο στρατηγικό τομέα της ελληνικής οικονομίας, τον αγροτοδιατροφικό, τα στοιχεία ακολουθούν αντίστροφη πορεία και εξελίσσονται απογοητευτικά.

Η ελληνική γεωργία π.χ.  απασχολεί 528.000 αγρότες, το 12% και παράγει το 3,6% του εθνικού ΑΕΠ. Πριν από 20 χρόνια παρήγαμε πάνω από το 6%.

Η συνολική Χρησιμοποιούμενη Γεωργική Έκταση ανέρχεται στα 28.244.498,8 στρέμματα, μειωμένη κατά 18,8% (34.779.290,1) από το 2009. Το 47,9% είναι αροτραίες εκτάσεις (13.523.098.8), το 27,4% δενδρώδεις (7.747.043,2), το 2,1% αμπέλια (607.098,9), το 0,2% θερμοκήπια (48.720) και το 22,4% λαχανόκηποι, βοσκότοποι, λιβάδια, αγραναπάυσεις κλπ (6.318.535,9). Η μέση ΧΓΕ ανέρχεται στα 53,8 στρέμματα.

Βλέπε: Αγροτικός τομέας στην Ελλάδα

Είναι προφανές ποια είναι η μεταρρύθμιση που πρέπει να γίνει στο γεωργικό και κτηνοτροφικό τομέα. Αντί για δεκάδες ή εκατοντάδες χιλιάδες μικρούς παραγωγούς θα πρέπει να προκύψουν μερικές εκατοντάδες μεγάλες αγροτικές επιχειρήσεις.

Έτσι αντί για δεκάδες χιλιάδες τρακτέρ και άλλα μηχανήματα άροσης, θερισμού ποτίσματος κλπ θα χρειάζονται μερικές εκατοντάδες που θα κάνουν περισσότερη δουλειά και θα αποσβένουν την αξία τους σε μερικούς μήνες αντί μερικές δεκαετίες.

Αντιλαμβάνομαι πως αυτή η μεταρρύθμιση σημαίνει πως θα καταργηθούν ή θα μετασχηματιστούν δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας. Από την άλλη πλευρά βέβαια είναι ο μοναδικός ορθολογικός και βιώσιμος τρόπος να αυξήσουμε την παραγωγικότητα, τους μισθούς και να έχουμε στο ράφι φθηνότερα προϊόντα διατροφής.

Ας μην κοροϊδευόμαστε, τα μέτρα και οι έλεγχοι της κυβέρνησης στις τιμές και τα περιθώρια κέρδους μοιάζουν με ασπιρίνες στη θεραπεία του "καρκίνου".

Το πρόβλημα των υψηλών τιμών στα τρόφιμα πηγάζει κυρίως από την ανυπαρξία οικονομιών κλίμακας στην αγροτική παραγωγή. Σε άλλα προϊόντα έχει να κάνει με την υψηλή φορολογία, την υψηλή συνταξιοδοτική δαπάνη, τα κλειστά επαγγέλματα κλπ.

Στην Ισπανία και την Πορτογαλία π.χ. τις τελευταίες δεκαετίες, η καλλιέργεια της ελιάς για την παραγωγή ελαιόλαδου έχει αλλάξει και έχει εκμηχανισθεί.

Οι ελιές φυτεύονται σε σειρές σε χιλιάδες στρέμματα με αποτέλεσμα η λίπανση, φυτοπροστασία και συλλογή των καρπών να γίνεται από μηχανές με χαμηλότερο κόστος και μεγαλύτερη παραγωγικότητα.

Όσους Πακιστανούς και να εισάγουμε αποκλείεται να πιάσουμε το κόστος και την ταχύτητα της εκμηχανισμένης γεωργίας και των οικονομιών κλίμακας των μεγάλης έκτασης καλλιεργειών.

Ακούω συνεχώς το ερώτημα γιατί στην Ελλάδα οι μισθοί είναι χαμηλοί και οι τιμές υψηλές. Η χαμηλή παραγωγικότητα της ελληνικής οικονομίας είναι η βασική απάντηση.

Για να αλλάξει σελίδα η χώρα χρειαζόμαστε δέκα περιπτώσεις σαν του Μυτιληναίου στη Βιομηχανία-Τεχνολογία και δέκα στη Γεωργία.

Υ.Γ.1: Προκειμένου να προλάβω κάποιους στα σχόλια περί επιδοτήσεων και φθηνού ηλεκτρικού ρεύματος. Οι επιδοτήσεις που λαμβάνουν πλέον οι διεθνείς ανταγωνιστές αλλά και ο αγροτικός τομέας είναι πολλαπλάσιες. Το ενεργειακό κόστος των διεθνών ανταγωνιστών κατά βάση είναι φθηνότερο.

Υ.Γ.2: Ο όμιλος Μ. παράγει το 4% του ΑΕΠ της χώρας με τη μερίδα του λέοντος να προέρχεται από το εξωτερικό, χωρίς να χρειάζεται ποδοσφαιρικές ομάδες και τηλεοπτικά κανάλια κλπ για να κάνει τη δουλειά του. Αυτό είναι αξιομνημόνευτο για όσους θέλουν να επιχειρήσουν στην Ελλάδα και ανησυχούν γιατί  το σύστημα μοιάζει κλειστό.

kostas.stoupas@capital.gr