Τρία σενάρια για το μέλλον

Του Κώστα Στούπα 
 
Η πτώση μιας αγοράς εν μέσω θετικών ειδήσεων αποτελεί αρνητικό σημάδι για τη συνέχεια. Αντιθέτως, η άνοδος εν μέσω αρνητικών αποτελεί ένδειξη για δυναμική συνέχεια. Το τελευταίο 12μηνο-16μηνο οι αγορές επανέκαμψαν δυναμικά, διεκδικώντας νέα ιστορικά υψηλά, παρά τη συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία, την πόλεμο στη Γάζα και τον αποκλεισμό της Ερυθράς Θάλασσας από τους σιίτες Χούτι που απειλούν την εμπορική ναυτιλία. 

Τα τελευταία χρόνια οι αγορές στη χειρότερη περίπτωση αδιαφορούν για πολέμους και αρνητικές εξελίξεις και, στην καλύτερη, αντιδρούν θετικά, προεξοφλώντας το τέλος τους. Υπάρχουν τρεις πιθανές εξηγήσεις. Η πρώτη είναι πως η παγκόσμια οικονομία προεξοφλεί κάποια εξέλιξη η οποία θα αλλάξει εντελώς τον χάρτη της παγκόσμιας οικονομίας. Τόσο καταλυτική επίδραση θα είχε, π.χ., η ανακάλυψη και ταχεία εφαρμογή μιας νέας φθηνής πηγής ενέργειας που θα κάνει όλους πλουσιότερους. Μια δεύτερη πιθανή εξήγηση είναι πως η τεχνητή νοημοσύνη παίζει σημαντικότερο ρόλο στη λήψη επενδυτικών και οικονομικών αποφάσεων, με αποτέλεσμα οι κρίσεις και τα κραχ να έχουν μειωθεί έως εκμηδενιστεί. Μια τρίτη τελευταία εξήγηση έχει να κάνει με τη στρέβλωση που έχει δημιουργήσει σε οικονομίες, αγορές και ανθρώπους η τεράστια ρευστότητα που έχουν εγχύσει στο σύστημα τα αρνητικά επιτόκια και τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης. Παρά τη σύσφιξη, στο σύστημα παραμένουν πολλά τρισεκατομμύρια δολάρια, με αποτέλεσμα να μην επιτρέπεται στις αγορές να διορθώσουν. 

Αν ισχύει το τρίτο σενάριο, τότε η μετάθεση στο μέλλον μιας κρίσης και μιας διόρθωσης ίσως να σημαίνει πως θα πρέπει να την περιμένουμε με πολλαπλάσια ισχύ από την αρχικώς αναμενόμενη. Αν ισχύει το δεύτερο σενάριο, τότε οι αγορές θα γράψουν ελαφρώς υψηλότερα και θα διατηρήσουν το μεγαλύτερο μέρος των κερδών τους. Αν ισχύει το πρώτο, τότε μάλλον βρισκόμαστε στα πρώτα στάδια του επόμενου μακροπρόθεσμου ανοδικού κύκλου. 

Ο ρόλος των παθητικών κεφαλαίων σε άνοδο και πτώση

Το πλέον ενδιαφέρον που ανέφερε ο Έλον Μασκ σε μια πρόσφατη συνέντευξή του αφορά την κατάσταση των διεθνών αγορών σε σχέση με τα παθητικά κεφάλαια. Τα παθητικά κεφάλαια, που είναι αυτά που ακολουθούν τους δείκτες και επενδύουν επί των μετοχών που τους απαρτίζουν, έχουν αυξηθεί υπερβολικά. Αυτό έχει ως συνέπεια στις ανοδικές φάσεις να επιδρούν πολλαπλασιαστικά της τάσης και προφανώς και στις καθοδικές φάσεις να αναμένεται να εκδηλωθεί η ίδια ένταση. "Οι επενδυτές θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η χρηματιστηριακή αγορά σήμερα δεν είναι όπως αυτή του παρελθόντος, όταν ένα μεγαλύτερο ποσοστό των υπό διαχείριση περιουσιακών στοιχείων γίνονταν ενεργά...", είπε ο Έλον Μάσκ. 

* Αναδημοσίευση από την εφημερίδα Κεφάλαιο

kostas.stoupas@capital.gr