Η βόμβα του μεταναστευτικού

Του Κώστα Στούπα

1) Η βόμβα του μεταναστευτικού

Η ανοιχτή διαφοροποίηση του πρώην πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, από την κυβέρνηση για την τροπολογία που αφορούσε το μεταναστευτικό είναι η πλέον ηχηρή διένεξη στο κυβερνητικό κόμμα τα τελευταία χρόνια.

Την περασμένη εβδομάδα στη συζήτηση στην Ολομέλεια του ασφαλιστικού νομοσχεδίου, κατατέθηκε τροπολογία του υπουργείου Μετανάστευσης.

Την Παρασκευή, ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς ζήτησε την απόσυρση της τροπολογίας, λέγοντας μεταξύ άλλων "αδυνατώ να καταλάβω γιατί η κυβέρνησή μας ελαστικοποιεί κι άλλο τη δυνατότητα παροχής άδειας διαμονής και εργασίας στους παράνομους μετανάστες".  Ακολούθησε σειρά τοποθετήσεων από υπουργούς που σημείωναν πως δεν αλλάζει η μεταναστευτική πολιτική της κυβέρνησης.

Αμφότερες οι πλευρές χειρίζονται το θέμα της μετανάστευσης με προχειρότητα και καιροσκοπισμό.

Η κυβέρνηση με μια τροπολογία προσπάθησε να αιφνιδιάσει τους πάντες και να εξασφαλίσει άδειες παραμονής σε δεκάδες χιλιάδες παράτυπους μετανάστες που βρίσκονται στη χώρα μας.

Τούτο είναι λάθος, δίνοντας άδειες παραμονής σε παράνομα εισελθόντες στη χώρα, δημιουργεί κίνητρο να αυξηθούν οι παράνομες είσοδοι.

Από την άλλη πλευρά, όσοι υποστηρίζουν απόψεις εξάλειψης των μεταναστευτικών ροών αγνοούν (ή παριστάνουν πως αγνοούν) τις ανάγκες που έχει η οικονομία για εργατικά χέρια, προκειμένου να συνεχίσουν να πληρώνονται απρόσκοπτα οι συντάξεις, να έχει το κράτος έσοδα και κυρίως να πιεστούν οι τιμές στα τρόφιμα.

Το κλειδί για το έλεγχο του μεταναστευτικού είναι ο έλεγχος των συνόρων, αυστηρή επιλογή των αιτούντων και η εποπτεία όσων βρίσκονται και εργάζονται στη χώρα.

Τούτο σημαίνει πως όσοι εισέρχονται παράνομα θα πρέπει να επαναπροωθούνται εκτός και όχι να επιβραβεύονται.

Η αντιμετώπιση του μεταναστευτικού προβλήματος χρειάζεται μακροχρόνια στρατηγική η οποία θα έχει την πολιτική συναίνεση των περισσότερων από τα κόμματα της Βουλής αλλά και της κοινωνίας.

Οι νυχτερινές τροπολογίες δεν βοηθούν σε μια ρεαλιστική προσέγγιση του ζητήματος. Αντιθέτως, ενισχύουν το κλίμα των υποψιών περί της ύπαρξης κρυφής ατζέντας.

Τέτοιοι ατυχείς χειρισμοί δημιουργούν πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη και διάδοση θεωριών συνωμοσίας, περί μυστικών σχεδίων αντικατάστασης των πληθυσμών της Δύσης.

2) "Σε περίπτωση δημοσίευσης σας παρακαλώ μόνο τα αρχικά μου"

Ο φιλόξενος ιστότοπος του Capital.gr και ο κ. Στούπας, συχνά κάτω από την καθημερινή του στήλη δημοσιεύει επιστολές αναγνωστών, για διάφορα θέματα της επικαιρότητας, τις εμπειρίες τους από τη συμμετοχή τους στην οικονομική και κοινωνική ζωή και αρκετά συχνά τη διεπαφή τους με τη δημόσια διοίκηση.

Στην πλειοψηφία των επιστολών το κλείσιμο τους έχει ένα σημαντικό αίτημα: "Σε περίπτωση δημοσίευσης σας παρακαλώ μόνο τα αρχικά μου".

Επειδή πάντοτε διαβάζω τις επιστολές αυτές, ομολογώ ότι στην πλειοψηφία τους οι άνθρωποι εκφράζονται με ηπιότητα, εκπέμπουν την κοινή λογική, την προσδοκία τα πράγματα να γίνουν καλύτερα ή την απογοήτευση τους για τα κακώς κείμενα. Κάποιοι που ήδη έχουν φύγει από τη χώρα για ένα καλύτερο αύριο τοποθετούνται, είτε για τους λόγους που έφυγαν ή/και τους λόγους για τους οποίους δεν θα ξαναγύριζαν στη χώρα μας.

Είναι άνθρωποι που θέλουν να εκφραστούν, να τοποθετηθούν, να συμμετάσχουν στον δημόσιο διάλογο. Εντούτοις, όταν στο τέλος διαβάζω την επιθυμία τους να διατηρήσουν την ανωνυμία τους, αντανακλάται ένα φόβος, ότι οι απόψεις τους μπορεί να τους βάλουν, με κάποιο τρόπο, σε περιπέτειες. Αιωρείται μια ανησυχία ότι κάποια δημόσια υπηρεσία μπορεί να ασχοληθεί μαζί τους, κάποια πολιτική ομάδα να τους στοχοποιήσει, συν ο φόβος για τα πάντοτε καραδοκούντα troll του διαδικτύου που αρέσκονται σε "δολοφονίες χαρακτήρων".

Ο φόβος τους είναι κατανοητός. Είναι άνθρωποι που εργάζονται σκληρά, αθόρυβα για αυτούς και τις οικογένειες τους. Κάθε ημέρα τους είναι σημαντική αλλά και δύσκολη. Δεν έχουν ούτε την ενέργεια, ούτε και τον χρόνο να αποδείξουν ότι δεν είναι ελέφαντες ή να τσακώνονται με άλλους συμπολίτες τους και να πρέπει εν συνεχεία να προσφύγουν στη δικαιοσύνη για να βρουν το δίκιο τους, επειδή εξέφρασαν στο κάτω κάτω μια άποψη, μια γνώμη. Φρονώ ότι η πλειοψηφία θα συμφωνήσει με τα παραπάνω.

Από την άλλη δεν μπορώ, σαν πολίτης και σαν νομικός να μην τοποθετηθώ απέναντι στο φαινόμενο αυτό. Ένα φαινόμενο θα έλεγα διαβρωτικό, καθώς θεμέλιο της δημοκρατίας είναι η δυνατότητα εμπλοκής σε υγιείς, εποικοδομητικές διαφωνίες, χωρίς οι όποιες τοποθετήσεις να αποτελέσουν την αφετηρία για επιπτώσεις. Ο φόβος των επιπτώσεων καταπνίγει αυτή τη δυνατότητα, οδηγώντας σε μια δημόσια σφαίρα που κυριαρχείται από μονοφωνία. Αυτό το περιβάλλον εμποδίζει τη δημοκρατική διαδικασία, η οποία από τη φύση της ευδοκιμεί στο πλαίσιο διαφορετικών απόψεων και έντονων συζητήσεων.

Όταν ο μέσος πολίτης φοβάται να τοποθετηθεί δημόσια, κατά την άποψη μου, τούτο αποτελεί ένα σοβαρό εμπόδιο, για τη δημοκρατική εξέλιξη μιας κοινωνίας και αντανακλά βαθιά ριζωμένα κοινωνικά ζητήματα όπως η κλιμάκωση της μισαλλοδοξίας, η αυξανόμενη πόλωση και η φθίνουσα διάκριση μεταξύ προσωπικού και επαγγελματικού πεδίου στη σημερινή ψηφιακή εποχή. Αυτές οι προκλήσεις είναι συμπτωματικές μιας κοινωνίας που αγωνίζεται να προσαρμοστεί στην ταχεία εξέλιξη των κανόνων επικοινωνίας, όπου η ευκολία ανταλλαγής απόψεων αντισταθμίζεται από τον κίνδυνο σοβαρών αντιδράσεων.

Η αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος απαιτεί από τη μια το κράτος μας να ενισχύσει και να εμβαθύνει τη διαφάνεια στον τρόπο λειτουργίας του, διότι ο μέσος πολίτης έχει βαθιά ριζωμένη πεποίθηση για το αντίθετο και ακριβώς από το σημείο αυτό πηγάζει ο φόβος του. Από την άλλη οι πολίτες πρέπει να έχουν μια πιο ενεργή συμμετοχή, να εκδηλώνονται και να τοποθετούνται με υπεύθυνο και πληροφορημένο τρόπο, ώστε να ασκείται η πίεση προς το κράτος να μεταρρυθμιστεί και να προσαρμοστεί στον ταχέως εξελισσόμενο κόσμο.

Η χώρα μας στο τέλος του 2023 βρίσκεται σε μια συναρπαστική συνθήκη να αφήσει για πάντα πίσω της τη χρεοκοπία του 2010 και τις κακοδαιμονίες της μεταπολίτευσης. Το κράτος είναι οι πολίτες του και μοιραία η εξέλιξη των πολιτών είναι αυτή που θα οδηγήσει στην εξέλιξη και τον μετασχηματισμό της κοινωνίας μας και κατ’ επέκταση του κράτους μας. Καθώς μπροστά μας έχουμε πολλές προκλήσεις αλλά και πολλές ευκαιρίες, εύχομαι με τον νέο χρόνο όλοι μας να γίνουμε πιο πληροφορημένοι, πιο συμμετοχικοί και κατ’ αποτέλεσμα πιο υπεύθυνοι πολίτες, έχοντες το θάρρος και την ευθύνη της γνώμη μας.

Αθανάσιος Ρήγας

Δικηγόρος, LL.M (multi)

Partner KRP Law Firm

kostas.stoupas@capital.gr