Προσοχή με τα επιτόκια...

Του Κώστα Στούπα

1) Προσοχή με τα  επιτόκια...

Την εβδομάδα που ξεκινά σήμερα αναμένονται σημαντικές εξελίξεις οι οποίες ενδεχομένως να καθορίσουν την πορεία της οικονομίας και των αγορών τους επόμενους μήνες.

Οι εξελίξεις συναρτώνται  κυρίως από την πορεία της αμερικανικής  οικονομίας η οποία, λόγω του μεγέθους της, έχει επιπτώσεις στις διεθνείς εξελίξεις  γενικότερα.

Την ερχόμενη Τρίτη θα ανακοινωθούν τα στοιχεία για τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ και την επόμενη ημέρα η Fed θα συνεδριάσει προκειμένου με βάση αυτά να καθορίσει τη νομισματική πολιτική. Λίγες μέρες αργότερα στον απόηχο αυτών των εξελίξεων ακολουθεί η συνεδρίαση του συμβουλίου της ΕΚΤ.  Οι εξελίξεις αυτές θα δώσουν τον τόνο για την πορεία της οικονομίας και των αγορών τους επόμενους μήνες.

Το βασικό σενάριο προβλέπει πως η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού θα συνεχιστεί και αυτό θα δώσει την ευκαιρία στη FED για τέταρτη φορά σε λίγους μήνες να διατηρήσει το βασικό επιτόκιο σταθερό.

Το σενάριο αυτό υποστηρίζεται και από την αποκλιμάκωση των αποδόσεων των αμερικανικών ομολόγων και την ανοδική έξαρση των χρηματιστηρίων  που τείνουν να προεξοφλούν τις εξελίξεις.

Το αμερικανικό χρηματιστήριο με βάση τον S&P 500 από τις αρχές Νοεμβρίου έχει σκαρφαλώσει από τις 4.100 στις 4.600 μονάδες.

Στον απόηχο αυτό, o DAX στη Γερμανία  έχει κινηθεί από τις 14.630 μονάδες στις 16.750 και ο ημέτερος Γενικός Δείκτης από τις 1.100 μονάδες στις 1.280.

Μόνο η ανοδική κίνηση του S&P τον τελευταίο ενάμισι περίπου μήνα έχει προσθέσει κεφαλαιοποίηση περί τα 4 τρισ. δολάρια.  

Οι αγορές στη φάση αυτή έχουν προεξοφλήσει  το τέλος της ανόδου των επιτοκίων και το ενδεχόμενο τους επόμενους μήνες να ξεκινήσει κάποια αποκλιμάκωση.

Οι εξελίξεις αυτές είναι σημαντικές γιατί το ενδεχόμενο της μείωσης των επιτοκίων τους επόμενους μήνες θα μειώσει την πίεση που έχει αρχίσει να ασκεί η αύξηση του κόστους δανεισμού στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά που έχουν υψηλό χρέος.  

Τις τελευταίες μέρες στην Ευρώπη, λόγω του αυξημένου κόστους εξυπηρέτησης του χρέους, χρεοκόπησε ο αυστριακός όμιλος διαχείρισης ακινήτων  Signa Holding με αντίκτυπο σε αρκετές ευρωπαϊκές τράπεζες.  

Κατά το Bloomberg οι εξελίξεις αναμένεται να αυξήσουν τη μεταβλητότητα στις αγορές τις επόμενες ημέρες: "Τούτου λεχθέντος, μια πιο προσεκτική ματιά αποκαλύπτει ανησυχίες για την επόμενη εβδομάδα. Ένα μέτρο της αναμενόμενης μεταβλητότητας στον S&P 500 για τις επόμενες πέντε συνεδριάσεις αυξάνεται σε σχέση με τις επόμενες πέντε ημέρες...

...Από το 1980, υπήρξαν 33 περιπτώσεις στις οποίες οι αποδόσεις των 10ετών κρατικών ομολόγων μειώθηκαν κατά 50 μονάδες βάσης ή περισσότερο μέσα σε ένα μήνα, σύμφωνα με στοιχεία που συνέταξε ο Christopher Cain στο Bloomberg Intelligence. Η μέση επακόλουθη απόδοση τριών μηνών για τον S&P 500 ήταν σχεδόν 8% και για τον Russell 2000 ήταν 8,2%..."

Το επικρατέστερο σενάριο που διατυπώνουν οι στρατηγικοί αναλυτές αυτή την περίοδο είναι πως τα επιτόκια θα διατηρηθούν σταθερά στα υψηλά επίπεδα που είναι και πως το 2024 θα ξεκινήσει η αποκλιμάκωση.

Οι εγχώριοι  επενδυτές θα πρέπει να λάβουν υπόψη όμως πως τις τελευταίες εβδομάδες έχει υπάρξει αυξημένος ενθουσιασμός από μικροεπενδυτές στις διεθνείς αγορές.  

Οι μικροεπενδυτές φαίνεται να αγοράζουν τον ενθουσιασμό γράφει το Bloomberg: "Συγκέντρωσαν αμερικανικές μετοχές αξίας 6,8 δισ. δολαρίων την εβδομάδα έως την Τετάρτη, σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσε η Peng Cheng της JPMorgan Chase & Co. Αυτή είναι η μεγαλύτερη εβδομαδιαία εισροή από τον Μάρτιο του 2022, όταν η Fed ξεκίνησε τον κύκλο σύσφιξης...".

Τούτο δεν αποτελεί κατ’ ανάγκη θετική είδηση.

Η έναρξη ενός κύκλου μείωσης των επιτοκίων στις αγορές συνήθως δεν συνοδεύεται από άνοδο των αγορών αλλά από την έναρξη ενός πτωτικού κύκλου.

2) Μάθε παιδί μου γράμματα...

Αγαπητέ κε Στούπα

Νεότερος ήμουν αισιόδοξος για το μέλλον της χώρας. Πίστευα ότι έχοντας ξεπεράσει πολέμους, πολιτική αστάθεια και βαθύτατη φτώχεια θα βαδίζαμε σε μια καλύτερη πορεία ως κοινωνία και ως χώρα. Πίστευα ότι λόγω ιστορικών καταβολών αποτελούμε λαό γνώσης ο οποίος ενστερνίζεται ότι το μέλλον βελτιώνεται από άνοδο του γνωστικού επιπέδου, δηλαδή αυτό που εκλαϊκευμένα λέγεται "μάθε παιδί μου γράμματα" και ότι χωρίς τα βαρίδια από τις ιστορικές συγκυρίες του παρελθόντος θα προχωρούσαμε μπροστά.

Έχοντας ξεπεράσει τα 50, καταλαβαίνω πλέον ξεκάθαρα ότι η νεανική μου αισιοδοξία ήταν φρούδα.

Καμία άλλη είδηση του τελευταίου διαστήματος δεν ήταν περισσότερο δυστοπική από την κατάταξη των Ελλήνων μαθητών στις εξετάσεις PISA, που δειλά δημοσιοποιήθηκε τις τελευταίες μέρες. Για να είμαι πιο σαφής, το χειρότερο δεν ήταν τα φτωχά αποτελέσματα των μαθητών. Σε μια ομοούσα και ομονoούσα κοινωνία αυτά βελτιώνονται. Το χειρότερο ήταν τα όσα επακολούθησαν ή μάλλον τα όσα δεν επακολούθησαν.

Ας ξεκινήσω από τις (μη) αντιδράσεις των πλέον αρμοδίων δηλαδή των συνδικαλιστικών οργάνων των εκπαιδευτικών: στις σελίδες της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας και ΟΛΜΕ,  δεν υπάρχει καμία ανακοίνωση ή δελτίο τύπου για το θέμα, θεωρείται μάλλον ως μη γενόμενο. Τα τελευταία δελτία τύπου αναφέρονται σε θέματα όπως κήρυξη στάσεων εργασίας και διαμαρτυρία για λογοκρισία "Αντιπολεμικού" τραγουδιού από Διευθύντρια Σχολείου σε σχολική εκδήλωση για την Παλαιστίνη...

Εξάλλου αν θυμάμαι καλά από προηγούμενες δηλώσεις των συνδικαλιστών οι εξετάσεις PISA θεωρούνται από αυτούς μη αντιπροσωπευτικές των προσόντων των μαθητών και πιστεύουν ότι το Ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα δεν είναι προσαρμοσμένο σε αυτές τις εξετάσεις... Δηλαδή με άλλα λόγια έχουμε εκπαιδευτικό σύστημα που με κάποιο  τρόπο τροφοδοτεί με κρυφά προσόντα τους μαθητές τα οποία δεν μπορεί να διαγνώσει ένα διεθνές αναγνωρισμένο και ανεξάρτητο σύστημα που ακολουθεί τις βέλτιστες πρακτικές διεθνώς... Με άλλα λόγια αδικούμαστε (ξανά) ως έθνος...

Για να προχωρήσω, δε διέγνωσα κάποια αντίδραση και από το Υπουργείο Παιδείας. Τώρα στα δύσκολα, η αριστεία πήγε περίπατο...

Οι επαγγελματικές οργανώσεις φαίνεται ότι είναι απασχολημένες με το νέο φορολογικό. Το γεγονός ότι οι επιδόσεις των μαθητών καθιστούν βέβαιο ότι και στα επόμενα 50 χρόνια η Ελλάδα θα συνεχίσει να μένει στον πάτο σε έλλειμμα σε προσωπικό υψηλής εξειδίκευσης δε φαίνεται να απασχολεί σοβαρά.

Ο Τύπος δειλά αναφέρθηκε στο θέμα, άλλες ειδήσεις κυριάρχησαν.

Πολλοί μπορεί να διαφωνούν με τις προβλέψεις του Ρουμπινί, όμως στη φετινή του παρέμβαση στο forum των Δελφών αναφέρθηκε σύμφωνα με το ρεπορτάζ στα "χαμηλά επίπεδα καινοτομίας στις ελληνικές επιχειρήσεις, την ώρα που ο πλανήτης εξελίσσεται σε έναν "κόσμο γνώσης"." 

Η άμεση σχέση γνώσης – καινοτομίας – ανταγωνιστικότητας – παραγωγικότητας - ευημερίας – βιοτικού επιπέδου (ο "Κόσμος Γνώσης") δεν είναι πλέον πρόβλεψη του Ρουμπινι. Είναι κοινή διαπίστωση και συμβαίνει τώρα. Μπορούμε να είμαστε βέβαιοι λοιπόν ότι ο "Κόσμος Γνώσης" - και όλα τα υπόλοιπα -  θα αργήσουν πολύ να συμβούν στην Ελλάδα...

ΚΣ

kostas.stoupas@capital.gr