Λέει αλήθεια η Moody’s;

Του Κώστα Στούπα 

Λέει αλήθεια η Moody’s;

Το πλέον ενδιαφέρον της αναβάθμισης της ελληνικής οικονομίας από τη Moody’s πριν λίγες μέρες ήταν τα στοιχεία και τα επιχειρήματα πάνω στα οποία στήριξε αυτή την αναβάθμιση: "Η Ελλάδα παρουσιάζει ισχυρή αναπτυξιακή δυναμική στο πλαίσιο μιας διαρκούς αλλαγής στο οικονομικό της μοντέλο. Η Moody's προβλέπει 2,2% μέση ετήσια αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ για την περίοδο 2023-27. Πρόκειται για μια πολύ σημαντική βελτίωση σε σύγκριση με τη μέση ανάπτυξη 0,8% ετησίως τα πέντε χρόνια πριν από την πανδημία. Οι επενδύσεις και η κατανάλωση θα είναι οι κύριοι μοχλοί ανάπτυξης, με τη συμβολή των καθαρών εξαγωγών να αυξάνεται με αργό ρυθμό.

Τα επόμενα τέσσερα χρόνια, οι δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις θα υποστηρίζονται από κεφάλαια στο πλαίσιο του μηχανισμού Ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με βάση την πρόοδο στις εκταμιεύσεις κεφαλαίων και την αναζήτηση από την ίδια την Ελλάδα για επενδύσεις που ενισχύουν την ανάπτυξη, η Moody's αναμένει από τον μηχανισμό Ανάπτυξης να προσφέρει σημαντική στήριξη στο αναπτυξιακό δυναμικό της Ελλάδας….”

Βλέπε: Moody's: Διπλή αναβάθμιση για την Ελλάδα στη βαθμίδα Ba1 με σταθερές προοπτικές

Τις ημέρες που ακολούθησαν το ελληνικό χρηματιστήριο βούτηξε στο κόκκινο... Αγόρασε στη φήμη και πούλα στην είδηση λένε οι παλιοί κερδοσκόποι. Είναι έτσι όμως;

Πόσο αξιόπιστες όμως είναι οι προβλέψεις των διεθνών οίκων;

Αρκετές φορές στο παρελθόν οι οίκοι αξιολόγησης και οι διεθνείς οργανισμοί έχουν πέσει έξω... Τούτο είναι αληθές.

Αληθές είναι όμως πως και συχνά πέφτουν μέσα. Πολλοί εξ ημών αν το 2009 π.χ. είχαμε  δώσει μεγαλύτερη σημασία σε κάποιες προειδοποιήσεις (εξ ημών ως πολιτικό προσωπικό, νοικοκυριά και επιχειρήσεις) θα είχαμε αποφύγει πολλά απ’ τα χειρότερα που ακολούθησαν από το 2010 και μετά...

Τον Οκτώβριο του 2009 π.χ. το έθνος έπλεε σε πελάγη ευτυχίας. Είχαν προηγηθεί οι εκλογές της 4^ης Οκτωβρίου όπου το ΠΑΣΟΚ του Γ. Παπανδρέου, με κεντρικό σύνθημα λεφτά υπάρχουν, είχε γίνει κυβέρνηση με το θηριώδες 43,92%.

Το ελληνικό χρηματιστήριο κάλπαζε από τις 1.400 μονάδες τον Μάρτιο του 2009, στις 15 Οκτωβρίου είχε προσεγγίσει τις 2.900 μονάδες.

Μετά τις 15 Οκτωβρίου όμως είχε ξεκινήσει μια διορθωτική φάση η οποία δεν φαινόταν να ανησυχεί ιδιαίτερα τους επενδυτές.

Η πρώτη βόμβα έπεσε στις 30 Οκτωβρίου όταν η Moody’s προειδοποίησε πως θα υποβαθμίσει την ελληνική οικονομία.

Μία εβδομάδα μετά την υποβάθμιση της οικονομίας από την Fitch και ο διεθνής οίκος Moody’s θέτει στο μικροσκόπιο την ελληνική οικονομία.

Με ανακοίνωση τότε ο διεθνής οίκος επισήμανε:

"Η επιδείνωση των δημοσίων οικονομικών δημιουργεί ισχυρές αμφιβολίες σχετικά με τη βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών" ανέφερε ο κ. Αρνό Μαρές, αντιπρόεδρος της Moody’s και συμπλήρωσε ότι "η κατάσταση επιδεινώνεται από τις αρνητικές προοπτικές του διεθνούς οικονομικού περιβάλλοντος".

Η Moody’s επισήμανε ότι δεν αποκλείεται να υπάρξουν ισχυρές αυξητικές τάσεις στο κόστος δανεισμού της Ελλάδας, κάτι που επιβεβαιώθηκε χθες, καθώς η ανακοίνωση του οίκου επηρέασε αρνητικά την ελληνική αγορά ομολόγων.

Η διαφορά απόδοσης (spread) του ελληνικού 10ετούς ομολόγου με το αντίστοιχο γερμανικό αυξήθηκε χθες στις 142 μονάδες βάσης από 135 μονάδες που ήταν την Τρίτη...."

Βλέπε: Προειδοποίηση από Moody’s για υποβάθμιση της οικονομίας

Παρά την ηχηρή προειδοποίηση τόσο η κυβέρνηση όσο και η κοινωνία υποτίμησαν τον κίνδυνο.

Καθώς η προειδοποίηση προκάλεσε πανικό στο χρηματιστήριο αρκετοί ήταν αυτοί που απέδωσαν τις αρνητικές προβλέψεις σε παιγνίδια κερδοσκοπίας στο χρηματιστήριο.  Οι συνωμοσιολόγοι καθώς τότε δεν είχαν ανακαλύψει ακόμη τα κοινωνικά δίκτυα απέδωσαν την προειδοποίηση σε πολιτικά κίνητρα σκοτεινών κύκλων έναντι της λαοπρόβλητης σοσιαλιστικής κυβέρνησης.

Τρεις μέρες μετά τη "βόμβα" η  Moody’s  εξέδωσε νέα έκθεση με τίτλο: "Investor Fears of Liquidity Crisis in Greece are Overdone" (Υπερβολικές οι ανησυχίες των επενδυτών για κρίση ρευστότητας στην Ελλάδα).  Στην έκθεση ο οίκος θεωρούσε  "άστοχες" τις ανησυχίες των επενδυτών (!) για ενδεχόμενη βραχυπρόθεσμη κρίση ρευστότητας στην Ελλάδα. "Στην πραγματικότητα, ο κίνδυνος η ελληνική κυβέρνηση να μην είναι σε θέση να αναδιαρθρώσει το υφιστάμενο χρέος και να χρηματοδοτήσει το έλλειμμα εντός των προσεχών ετών δεν την διαφοροποιεί ουσιαστικά από τα υπόλοιπα κράτη μέλη της ευρωζώνης", εξηγεί ο Αρνοντ Μέιρς, αντιπρόεδρος της Moody's Sovereign Risk Group.

Βλέπε: Βλέπε: Παίρνει πίσω η Moody's τους λεονταρισμούς για υποβάθμιση της Ελλάδας!

Λίγες εβδομάδες αργότερα οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης ανταγωνίζονταν ο ένας τον άλλο ποιος θα υποβαθμίσει περισσότερο την ελληνική οικονομία.

Τον Απρίλιο του 2010 η Moody’s είχε υποβαθμίσει την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας στο A3 εξετάζοντας σοβαρά το ενδεχόμενο περαιτέρω υποβάθμισης αν η κυβέρνηση αποσαφήνιζε πειστικά τα μέτρα που θα ελάμβανε για τη δημοσιονομική εξυγίανση.

Από την αναψηλάφηση των εκθέσεων της περιόδου 2008 και 2009, οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης είχαν εντοπίσει τις πρόδρομες ενδείξεις για την επερχόμενη ελληνική χρεοκοπία. Το πολιτικό προσωπικό αγνόησε επιδεικτικά αυτές τις προειδοποιήσεις. Το πολιτικό προσωπικό ακόμη και όταν οι υποβαθμίσεις έπεφταν βροχή "μιλούσε για πιστόλι" πάνω στο τραπέζι και αντί να λάβει το 1/10 των μέτρων που αναγκάστηκε να λάβει στη συνέχεια και να αποφύγει τη χρεοκοπία και τα μνημόνια, προσπαθούσε να εκβιάσει τους Ευρωπαίους...

Υπό το πρίσμα των έγκαιρων προειδοποιήσεων του παρελθόντος οι πρόσφατες αναβαθμίσεις έχουν αξία χρήσης και πρόβλεψης...

Οι προβλέψεις των διεθνών οίκων έχουν τη σημασία τους. Οι εκταμιεύσεις από την Ε.Ε. θα στηρίξουν την ελληνική οικονομία ακόμη και αν τα πράγματα διεθνώς δεν συνεχίσουν να πηγαίνουν όπως πάνε.

Αν έξω προκύψει κάποια καταιγίδα, όμως, η ελληνική οικονομία δεν διαθέτει ισχυρές  "αντιπλημμυρικές υποδομές". Το ελληνικό χρηματιστήριο, το έχουμε ξαναπεί, αποτελείται από 15 πολυεθνικές εταιρείες. Είναι ετερόφωτο και αναξιόπιστο.  Το πολιτικό προσωπικό είναι αδύναμο. Η επέλαση Κασσελάκη αποτελεί απόδειξη της ωριμότητας που διακρίνει την ελληνική κοινωνία.  Η δικαιοσύνη και οι λοιποί θεσμοί είναι ευάλωτοι. Οι οικονομικές και πολιτικές ελίτ δεν έχουν όραμα και ικανότητα να επιβάλλουν ένα κοινωνικό συμβόλαιο...

Σε τι μπορούμε να ελπίζουμε; Σε κάποιο νέο ευρωπαϊκό πακέτο επενδύσεων σε αντιστάθμισμα αυτού των 3-4 τρισ. δολ. των ΗΠΑ για να πάρουμε και εμείς 150-200 δισ.  ευρώ...

Τα επιδόματα και οι επιδοτήσεις όμως διαβρώνουν το ένστικτο επιβίωσης των ανθρώπων και των επιχειρήσεων.

kostas.stoupas@capital.gr