Υπάρχουν λόγοι να αισιοδοξούμε...

Του Κώστα Στούπα

Υπάρχουν λόγοι να αισιοδοξούμε...

Σε λιγότερο από ένα μήνα από σήμερα θα γνωρίζουμε αν θα δικαιωθούν οι δημοσκοπήσεις και κυρίως αν υπάρχουν οι προϋποθέσεις να προκύψει μια σταθερή κυβέρνηση τετραετίας από τις επόμενες ή  μεθεπόμενες εκλογές που θα ακολουθήσουν ένα μήνα αργότερα.

Αν δεν είχε προκύψει το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη, οι πρώτες εκλογές με απλή αναλογική θα είχαν ήδη λάβει χώρα και θα είχαμε ήδη  μια σαφέστερη εικόνα για όσα θα ακολουθήσουν...

Επίσης, αν δεν είχε προηγηθεί το δυστύχημα στα Τέμπη οι πιθανότητες να προκύψει μια αυτοδύναμη κυβέρνηση από τις μεθεπόμενες εκλογές θα ήταν μεγαλύτερη και ως εκ τούτου οι ανησυχίες της παραγωγικής βάσης της χώρας μικρότερες...

Αυτό που αποτελεί ειρωνεία της συμπαντικής αταξίας στον έλλογο πολιτισμό μας είναι πως η κυβέρνηση καταβάλει μεγαλύτερο πολιτικό κόστος για την υπόθεση του Τεμπών, για την οποία φέρει μικρότερη ευθύνη και μικρότερη για την κωμικοτραγική ιστορία των παρακολουθήσεων που φέρει μεγαλύτερες ευθύνες,  ακόμη και στην περίπτωση που κάτω από τη μύτη της ελάμβαναν χώρα βαρύτατες παρανομίες...

Κατά τις δυο τελευταίες τετραετίες, στην Ελλάδα έχουν λάβει χώρα εκρηκτικές υπαρξιακές, για το έθνος, προκλήσεις και σημαντικές στρατηγικές μετατοπίσεις, οι οποίες θα διαμορφώσουν την πορεία της χώρας τις επόμενες δεκαετίες...

Κατ’ αρχήν το 2015, μετά τις συνθήκες που διαμόρφωσε η χρεοκοπία του 2010,  αν και το εκλογικό σώμα έδωσε την ευκαιρία στις δυνάμεις του οπισθοδρομικού εθνολαϊκισμού να βάλουν τη χώρα σε περιπέτειες ανάλογες με αυτές της Συρίας ή της Τουρκίας, η μνημονιακή  "κωλοτούμπα" του κ. Τσίπρα μας κράτησε στο άρμα της Ευρώπης...

Την τετραετία 2015 με 2019 είδαμε πως τα περί μαζικών εθνικοποιήσεων, δραχμής και αναζήτησης "ασφαλών καταφυγίων" σε άλλα λιμάνια, δεν αποτελούν παρά απλά φληναφήματα δημαγωγών που βιοπορίζονται από τις επιδοτήσεις της Ευρωζώνης και δεν ρισκάρουν να το διακινδυνέψουν έστω και για μεγαλύτερη πολιτική ισχύ...

Την προηγούμενη τετραετία η χώρα σταθεροποίησε τη θέση της στη Δύση και την προσήλωσή της σε κάποιες βασικές οικονομικές επιλογές, όπως αυτές ορίζονται από τη συμμετοχή στο οικονομικό και πολιτικό σύμπαν της...

Την τετραετία 2019-2023, παρά τις σημαντικές προκλήσεις όπως η πανδημία και η κρίση με την Τουρκία και παρά τις αρκετές αστοχίες, η Ελλάδα κατάφερε να εντυπωσιάσει τόσο με τη διαχείριση των σημαντικών αυτών προκλήσεων όσο και με κάποιες οικονομικές μεταρρυθμιστικές επιδόσεις...

Η διαχείριση της πανδημίας ήταν σε γενικές γραμμές επιτυχής, χάρη στην έγκαιρη λήψη μέτρων και την αποτελεσματική για τα δεδομένα της ελληνικής δημόσιας διοίκησης διαχείριση της διασποράς και του εμβολιασμού του πληθυσμού.  Αν και η χώρα μας υστερεί στην αποτελεσματική λειτουργία του συστήματος δημόσιας υγείας, καταφέραμε να αποφύγουμε σκηνές σαν αυτές που παρακολουθήσαμε να λαμβάνουν χώρα στο Μπέργκαμο, τη Νέα Υόρκη κλπ.

Η διαχείριση της κρίσης με την Τουρκία ήταν επίσης επιτυχής τόσο στον Έβρο, εν μέσω πανδημίας, όσο και στο Ανατολικό Αιγαίο, όπου απετράπη μια υβριδική επίθεση της Τουρκίας η οποία είχε σαν στόχο την κατάληψη ακόμη και μη αμφισβητούμενων περιοχών, την αποσταθεροποίηση της Ελλάδας και τη δορυφοροποίησή της στην Τουρκία που αναδεικνύεται σε ανερχόμενη περιφερειακή δύναμη στην ευρύτερη περιοχή.

Αν η Ελλάδα είχε αποτύχει στον Έβρο, στο εσωτερικό της  θα βρίσκονταν σήμερα μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ανεξέλεγκτοι μετανάστες, πολλοί από τους οποίους θα λειτουργούσαν υπό τις εντολές υπηρεσιών της γείτονος με στόχο την αποσταθεροποίηση τόσο της χώρας μας όσο και της Ε.Ε.

Αν στην Ανατολική Μεσόγειο δεν είχε υπάρξει η εκπληκτική σε διάρκεια και αποτελεσματικότητα κινητοποίηση των ενόπλων δυνάμεων και της ελληνικής διπλωματίας, σήμερα θα είχαμε τουρκικά γεωτρύπανα σε αμφισβητούμενες περιοχές και το τουρκολιβυκό μνημόνιο σε ισχύ...

Οι συμφωνίες με Γαλλία, ΗΠΑ, Αίγυπτο, Ισραήλ κλπ σε συνδυασμό με την ταχύτατη έλευση των Ραφάλ και την παρουσία των υποβρυχίων τύπου 214 έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην αποτροπή της ισχύος μιας χώρας με οκταπλάσιο πληθυσμό και τριπλάσιο ΑΕΠ όπως η Τουρκία.

Μπορεί εκ των υστέρων πολλά από αυτά να φαίνονται σαν δεδομένα, αλλά ο ίδιος αμφιβάλλω αν θα ήταν έτσι, με κάποια άλλη κυβέρνηση στο τιμόνι της χώρας...

Στην οικονομία παρά το πανδημικό "λοκντάουν" και την ενεργειακή και πληθωριστική κρίση, η χώρα έχει πετύχει να αυξήσει εντυπωσιακά τις επενδύσεις, να μειώσει την ανεργία, να αυξήσει τις εξαγωγές σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, να πετύχει αύξηση του ΑΕΠ υψηλότερο από τον μέσο όρο της Ε.Ε. και να μειώσει το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ με μεγαλύτερο ρυθμό απ’ ό,τι άλλες χώρες της Ευρώπης...

Η τελευταία έκθεση του οίκου S&P 500 είναι εντυπωσιακή. Ιδού μερικές επισημάνσεις από την τελευταία έκθεση:

- Η οικονομική δραστηριότητα αυξήθηκε κατά 5,9% σε πραγματικούς όρους το 2022, ξεπερνώντας τα προ πανδημίας επίπεδα, παρά το ενεργειακό σοκ για την Ελλάδα και τους εμπορικούς της εταίρους.

- Οι επενδύσεις αυξήθηκαν στο 21,4% του ΑΕΠ στο τέλος του 2022, ενισχυμένες κατά 9 ποσοστιαίες μονάδες από το τέλος του 2019, ενώ οι εξαγωγές ως ποσοστό του ΑΕΠ εκτιμάται ότι αυξήθηκαν κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες κατά την τελευταία δεκαετία.

- Η υψηλή ονομαστική αύξηση του ΑΕΠ (εν μέρει χάρη στη μεγάλη αύξηση του ΑΕΠ) έχει μειώσει σημαντικά τη σχέση χρέους/ΑΕΠ της Ελλάδας τα τελευταία χρόνια. Το καθαρό χρέος κορυφώθηκε στο 188% του ΑΕΠ το 2020 και ο οίκος εκτιμά τώρα ότι θα υποχωρήσει στο 145% του ΑΕΠ έως τα τέλη του 2023. Η Ελλάδα παρουσίασε τη μεγαλύτερη μείωση της αναλογίας χρέους/ΑΕΠ μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. το 2022.

Η S&P αναμένει περαιτέρω μείωση την περίοδο 2024-2026 με βάση τη σταθερή ανάπτυξη της οικονομίας και τη βελτίωση των δημοσιονομικών επιδόσεων.

Σίγουρα υπάρχουν πολλές αβλεψίες και καθυστερήσεις όπως η αποτυχία της επιβολής τάξης στα πανεπιστήμια, η αξιολόγηση στο Δημόσιο, το χάλι της δικαιοσύνης...

Θα ήταν άδικο όμως να παραβλέψουμε ή να θεωρήσουμε δεδομένα  τα θεαματικά βήματα που έγιναν σε κάποιους άλλους τομείς...

kostas.stoupas@capital.gr