Ποιος αποδείχτηκε τελικά χρήσιμος ηλίθιος...

Του Κώστα Στούπα 

1) Ποιος αποδείχτηκε τελικά "χρήσιμος ηλίθιος"...

Οι απόψεις των περισσότερων δυτικών αναλυτών των διεθνών εξελίξεων συγκλίνουν πως ο χρόνος για τον Βλαδίμηρο Πούτιν έχει αρχίσει να μετρά αντίστροφα μετά την απερίσκεπτη  εισβολή στην Ουκρανία.

Το καθεστώς Πούτιν  εκτίμησε λάθος τη διάθεση και των σθένος των Ουκρανών να αντισταθούν στην εισβολή, γεγονός που έχει προκαλέσει τεράστιες υλικές απώλειες στις ρωσικές δυνάμεις.

Επιπλέον, το καθεστώς Πούτιν  εκτίμησε λάθος και τις πιθανές αντιδράσεις της Δύσης. Έτσι, εκεί που το ΝΑΤΟ πριν μερικούς μήνες εμφανιζόταν "εγκεφαλικά νεκρό", όπως είχε επισημάνει και ο πρόεδρος Μακρόν, επανήλθε αρραγές και δριμύτερο. Την ίδια ώρα στην  Ε.Ε. επανασυσπειρώθηκαν ακόμη και χώρες όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία που είχε αποστασιοποιηθεί τα τελευταία χρόνια, ενώ υπάρχουν θετικά βήματα για τη συγκρότηση κοινής άμυνας και εξωτερικής πολιτικής.

Η Γερμανία που ουσιαστικά με τους αγωγούς NordStream 1 και 2 είχε υπογράψει την "παράδοσή" της υπαναχώρησε και ακύρωσε τη λειτουργία του NordStream 2 και επανεξοπλίζεται.

Οι λανθασμένες κινήσεις της Γερμανίας έχουν μεταφέρει αισθητά το κέντρο βάρους της ισχύος του "γαλλογερμανικού" άξονα που κινεί την Ε.Ε. προς την πλευρά του Παρισιού.

Η Τουρκία άλλαξε ρότα και βρίσκεται σε διαδικασία εξεύρεσης λύσης για τους S-400  προκειμένου να αρχίσει να επανεξοπλίζεται από τη Δύση.

Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι μια πρωτοφανής απομόνωση της Ρωσίας.

Αρκετοί υποστηρίζουν πως η απομόνωση της Ρωσίας από τη Δύση την ωθεί στην αγκαλιά της Κίνας. Αυτό είναι σωστό.

Η Μόσχα, όμως, όπως και το μεγαλύτερο μέρος του ιστού της οικονομικής και πολιτικής ισχύος της Ρωσίας, βρίσκονται 1.000-2.000 χλμ από το Βερολίνο και το Παρίσι.

Το Πεκίνο απέχει πάνω από 7.000 χλμ. Το κόστος μεταφοράς των ενεργειακών πόρων που εξάγει η Ρωσία στην Ευρώπη προς τις αγορές της Κίνας είναι τεράστιο και θα χρειαστεί χρόνια για να υλοποιηθεί.

Οι συνέπειες των κυρώσεων στη Ρωσία θα έχουν βραχυπρόθεσμα οδυνηρό χαρακτήρα για τις ευρωπαϊκές οικονομίες αλλά μακροπρόθεσμα θα είναι καταστροφικές για τη Ρωσία. Ο οδυνηρός χαρακτήρας που θα έχουν βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα οι κυρώσεις για τη Δύση, δημιουργούν όμως μια πρώτης τάξης ευκαιρία για τη διάβρωση του χρέους μέσω του πληθωρισμού.

Η Ευρώπη χρειάζεται μερικά χρόνια μέχρι να υποκαταστήσει πλήρως την ενεργειακή της εξάρτηση από τη Ρωσία. Όταν το πετύχει όμως η Ρωσία θα χάσει το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων που κρατάνε την οικονομία και την κοινωνία της όρθια.

Η εξέλιξη αυτή έχει εκκινήσει ήδη την αντίστροφη μέτρηση του χρόνου για το καθεστώς Πούτιν.

Η κατάσταση θα ήταν εντελώς διαφορετική αν η Δύση, αντί μιας σθεναρής ενιαίας στάσης την επομένη της εισβολής στην Ουκρανία, είχε παρουσιάσει μια εικόνα διάσπασης με κάθε χώρα χωριστά να επιδιώκει κάποιες ειδικές ενεργειακές τιμές έναντι ανταλλαγμάτων...

Η σθεναρή στάση της Δύσης έχει ήδη θετικό αντίκτυπο στις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ όπου για πρώτη φορά στο Κογκρέσο υπάρχουν σημεία σύγκλισης ρεπουμπλικάνων και δημοκρατικών.

Ο πολιτικός φιλόσοφος Φράνσις Φουκουγιάμα πριν λίγες μέρες εκτιμούσε πως: "Ο Πούτιν δεν θα επιβιώσει μιας ήττας των δυνάμεών του, αφού η υποστήριξη προς το πρόσωπό του στη Ρωσία βασίζεται στην εικόνα του ως ισχυρού ηγέτη...".

Παράλληλα, υποστηρίζει πως "η εξέλιξη της ρωσικής εισβολής προκαλεί τεράστια ζημιά στους λαϊκιστές ανά την υφήλιο, όπως οι Ματέο Σαλβίνι, Ζαΐχ Μπολσονάρου, Ερίκ Ζεμούρ, Μαρίν Λεπέν, Βίκτορ Όρμπαν και Ντόναλντ Τραμπ..."...

Ο Πούτιν διάβαζε τόσο λάθος την κατάσταση που θεωρούσε πως αν καταλάβει και διατηρήσει υπό κατοχή τη μισή Ουκρανία θα γεμίσει τη διασπασμένη και υποταγμένη  Ευρώπη πρόσφυγες.

Αν το πετύχει αυτό θα είναι το τέλος του γιατί το κόστος κατοχής θα είναι καταστροφικό για τη Ρωσία. Από την άλλη πλευρά μερικά εκατομμύρια Ουκρανοί και Ρώσοι πρόσφυγες (οι οποίοι πολιτισμικά είναι συγγενείς και δεν χρειάζονται κάποια ιδιαίτερη προσπάθεια αφομοίωσης) μοιάζουν  για τις  δημογραφικά γερασμένες κοινωνίες της Δύσης με ένεση ανανέωσης...

Οι εξελίξεις μοιάζουν τόσο θετικές για τη Δύση που πολλοί συνωμοσιολογούντες θα συμπεράνουν πως ο Πούτιν έπεσε σε μια παγίδα που του έστησαν  σκοτεινά κέντρα ισχύος της Δύσης.  Η στήλη πιστεύει πως είναι η διαφορά ισχύος που παίζει σημαντικό ρόλο και οι ισχυροί θεσμοί των δημοκρατιών που οδηγούν σε ορθολογικές και ως εκ τούτου αποδοτικότερες μακροπρόθεσμα στρατηγικές επιλογές.

Ο ρόλος του Πούτιν αποδεικνύεται τελικά καταστροφικός για τη Ρωσία και την Ουκρανία αλλά χρήσιμος για όλους τους άλλους.

2) Η στροφή του ’22

Η κεφαλαιοποίηση των χρηματιστηρίων παγκοσμίως βρίσκεται περί τα 112,4 τρισ. δολάρια, μέγεθος το οποίο ισούται με το 133% του παγκόσμιου ΑΕΠ.

Από τα μέσα του Φθινοπώρου ή έστω τις αρχές του ’22 (με τη διπλή κορυφή) οι αγορές βρίσκονται σε υποχώρηση.

kostas.stoupas@capital.gr