Η απελπισία του Ερντογάν...

Του Κώστα Στούπα 

1) Η απελπισία του Ερντογάν...

_{Ο πατριωτισμός είναι το τελευταίο καταφύγιο των παλιανθρώπων.}

_{Samuel Johnson, 1709-1784}

Ο πατριωτισμός ως αγάπη για την πατρίδα αποτελεί υγιές και παραγωγικό συναίσθημα καθώς περικλείει την επίδειξη ευθύνης και αλληλεγγύης κάποιου για την κοινότητα στην οποία ανήκει.

Κατά συνέπεια και ο σεβασμός κάποιου  στη σημαία υποδηλώνει την ευθύνη και τον σεβασμό του  στην κοινότητα την οποία  ανήκει αλλά  και τους προγόνους που συνεισέφεραν στη δημιουργία και ευημερία της.  

Κάτι ανάλογο ισχύει πέραν του έθνους και για άλλες κοινότητες όπως οι θρησκευτικές, οι ποδοσφαιρικές και ενδεχομένως οι πολιτικές κλπ.

Αυτό που ενδεχομένως ήθελε να πει ο Σάμιουελ Τζόνσον με τη γνωστή  φράση του: "Ο πατριωτισμός είναι το τελευταίο καταφύγιο των παλιανθρώπων" είναι η διαπίστωση πως πολύ συχνά κάποιοι γνωρίζοντας την επιρροή που ασκεί η κοινότητα σε κάθε μέλος της (ως μέσο πειθαναγκασμού στο καθήκον αλλά και   αντίληψης και συμπερίληψής του τους κόσμο), όταν θέλουν  να  χειραγωγήσουν  και να εκμεταλλευτούν τους άλλους προτάσσουν το εθνικό ή θρησκευτικό συμφέρον αποκρύπτοντας το προσωπικό τους.

Κατά την έννοια αυτή δεν είναι τυχαίο που δεν υπάρχει αυθαίρετο κτίσμα στη χώρα που δεν έχει μια σημαία ή ένα παρεκκλήσι με μεγάλο σταυρό στην αυλή του.

Κατά την ίδια έννοια λοιπόν σπάνια βρίσκει κάποιος κομμουνιστή ή συνδικαλιστή ηγέτη που να μην έχει αποκτήσει περιουσία χωρίς να έχει εργαστεί ποτέ...

Κατά ανάλογο τρόπο βέβαια σπάνια θα βρει κάποιος ηγέτη κερκίδας ποδοσφαιρικής ομάδας που να μην ανταμείβεται και χειραγωγείται από τη διοίκησή της...

Τούτο σημαίνει πως όταν ακούμε πολλές επικλήσεις στο κοινό συμφέρον είτε πρόκειται για δήμο, έθνος, θρησκεία, κόμμα, ποδοσφαιρική ομάδα, καλό είναι να προσέχουμε μήπως κάποιος έχει βάλει το χέρι του στην τσέπη ή την "ψυχή" μας.

Θυμήθηκα όλα τα παραπάνω διαβάζοντας τις πρόσφατες αναφορές του προέδρου της Τουρκίας Ερντογάν για τα αίτια στα οποία οφείλεται η πτώση της τουρκικής λίρας...

"Εμείς ως Μουσουλμάνοι βλέπουμε ως δοκιμασία τα εγκόσμια", δήλωσε κ. Ερντογάν, για να προσθέσει: "Ο Θεός μας στο Κοράνι έχει πει "θα σας βάλω σε δοκιμασία με λίγη πείνα, με στέρηση από τα αγαθά, από τις ζωές, από τα προϊόντα. Δώσε το χαρμόσυνο νέο σε όσους κάνουν υπομονή". Έτσι ορίζει"...

Βλέπε: Τ. Ερντογάν: "Θέλημα Αλλάχ" η ελεύθερη πτώση της λίρας

Δηλώσεις σαν και αυτές θυμίζουν τις αλήστου μνήμης αναφορές στελεχών της κυβέρνησης "Τσίπρα-Λαφαζάνη- Βαρουφάκη" το 2015 πως κατά την άτακτη έξοδο της χώρας στη δραχμή θα υπάρξουν μερικοί δύσκολοι μήνες αλλά μετά η ευημερία και η κατάσταση θα βελτιώνονταν μαζί με την αποκατάσταση της  εθνικής αξιοπρέπειας. Λιτό βίο πρότασσε και  ο κ. Βαρουφάκης λίγο πριν κλείσει τις τράπεζες...

Δεν είναι καθόλου τυχαίο που οι αναφορές αυτές του Ερντογάν σε σχέση με το θέλημα του Αλλάχ λαμβάνουν χώρα σε μια περίοδο που στη γείτονα  οι έμποροι  δέχονται μόνο δολάρια ή Ευρώ είτε αποσύρουν τα εμπορεύματα από τα ράφια προκειμένου να τα πουλήσουν αργότερα σε υψηλότερες τιμές.

Όπως δήλωσε πρόσφατα ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου η Τουρκία ζει τη χειρότερη φτωχοποίηση της ιστορίας της. "Τόσο γρήγορα δεν γίναμε ποτέ φτωχότεροι" ανέφερε.

Η εκρηκτική οικονομική κατάσταση στην Τουρκία έχει φέρει το καθεστώς σε αδιέξοδο. Τούτο αυξάνει τον κίνδυνο για κλιμάκωση της έντασης με την Ελλάδα, μέσω κάποιου "θερμού επεισοδίου" καθώς η ισχυρότερη δόση χειραγώγησης των εθνικιστικών και θρησκευτικών αυταπατών ενός  πληθυσμού που βρίσκεται σε κρίση συνήθως είναι  ένας πόλεμος.

Από την άλλη είναι θέμα χρόνου η κατάσταση της τουρκικής οικονομίας να επιβάλει περικοπές δαπανών και απόσυρση των στρατιωτικών δυνάμεων που βρίσκονται εκτός των συνόρων της.  

Το νόμισμα ενός κράτους αποτελεί δείκτη ισχύος του ο οποίος συχνά είναι σημαντικότερος και από τις ένοπλες δυνάμεις. Ισχυρές ένοπλες δυνάμεις είχε και η ΕΣΣΔ κατά την περίοδο  κατάρρευσής της. Η αδυναμία όμως να καταβάλει μισθούς και δαπάνες συντήρησης οδήγησαν στο χάος και το λαθρεμπόριο των οπλικών συστημάτων…

Αν η Τουρκία μείνει στη Δύση θα χρειαστεί βοήθεια από το ΔΝΤ, τις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Η βοήθεια αυτή δεν θα δοθεί χωρίς αυστηρούς όρους όπως έγινε και στην Ελλάδα πριν μια δεκαετία.

Οι όροι αυτοί είναι βέβαιο πως θα επιβάλλουν στην Τουρκία την αναβολή των σχεδίων  ανάδειξής της ως περιφερειακής δύναμης.

Αν επιλέξει να μη μείνει στη Δύση και αναζητήσει βοήθεια από αλλού, ίσως οι εξελίξεις να αποδειχτούν ακόμη χειρότερες.

Η επίκληση του Ερντογάν στο θρησκευτικό συναίσθημα των Τούρκων είναι ένδειξη απελπισίας... 

2) Ἄλλος εἶναι ὁ αὐτόχειρ ...

Σχολιάζοντας τὸ προσφάτως κυκλοφορηθὲν βιβλίο τοῦ Ἀλέξη Παπαχελᾶ "Τὸ Σκοτεινὸ Δωμάτιο", ὁ καθηγητὴς Πολιτικῆς Ἐπιστήμης (τέλος πάντων...) Στάθης Καλύβας κάνει ἕνα σημαντικὸ λάθος. Παράλειψη, ἂν θέλετε. (Βλέπε: Ανατομία αυτοχειρίας)

Δέχεται ἀβασανίστως τὴν ἐκδοχὴ τοῦ προσωπικοῦ μίσους τοῦ Δημητρίου Ἰωαννίδη πρὸς τὸν Μακάριο. Αὐτό, λέει, εἶναι τὸ πρῶτον κινῆσαν. Πρέπει, ὅμως, ἂν εἴμαστε μελετητές, νὰ ψάχνουμε τὸ πῶς γεννήθηκε αὐτὸ τὸ μῖσος.

Λοιπόν, αὐτὸ τὸ μῖσος πρὸς τὸν Μακάριο εἶχε πολύ συγκεκριμένες αἰτίες καὶ δὲν τὸ εἶχε γιὰ τὸν Μακάριο μόνον ὁ Ἰωαννίδης.

Πρῶτον, οἱ κινηματίες τοῦ Ἀπριλίου 1967 εἶχαν συνδικαλισθῇ δυναμικῶς γιὰ δύο λόγους : ἦταν ὑπεράριθμοι καί, συνεπῶς, μὲ μηδενικὲς προοπτικὲς ἱεραρχικῆς καὶ μισθολογικῆς ̓̓ἐξελίξεως σὲ ἕνα στράτευμα πού εἶχε παραφουσκώσει γιὰ νὰ καταπνίξῃ τὴν κομμουνιστικὴ (περισσότερο κομμουνιστώνυμη) ἀνταρσία. Δεύτερον, τὸ πλῆγμα αὐτὸ γινόταν βαθύτερο μὲ τὸν κοινωνικὴ ὑποβάθμιση τῶν στρατιωτικῶν σὲ δύο κοινωνίες, τὴν Ἑλλαδικὴ καὶ τὴν Κυπριακή, ποὺ γνώριζαν ταχυτάτη, ἂν καὶ ἐξόχως στρεβλή, οίκονομικὴ ἀνάπτυξη. Οἱ συνομήλικοι φίλοι τῶν κατωτέρων άξιωματικῶν τοὺς ἔπαιρναν τὶς νύφες καὶ τὶς προῖκες, ἐνῷ οἱ ἴδιοι ταλαιπωροῦνταν στὰ σύνορα καὶ στὶς ἐπιφυλακὲς κάθε φορὰ ποὺ οἱ σχέσεις μὲ τὴν Τουρκία ὀξύνονταν, λόγῳ Κύπρου.

Ὑπῆρχε, λοιπόν, μεγάλη καὶ ἐξηγήσιμη δυσαρέσκεια στὸ σῶμα τῶν ἀξιωματικῶν ἐναντίον τῶν νομιζομένων ὑπευθύνων γιὰ τὴν ἔνταση τῶν σχέσεων Ἐλλάδος-Τουρκίας πολιτικῶν. Γι` αὐτὸ καὶ ἡ ἀπόπειρα νὰ τὰ βροῦν μεταξύ τους οἱ στρατιωτικοὶ Ἑλλάδος-Τουρκίας στὴν Κεσσάνη, ἐλάχιστους μῆνες μετὰ τὸ πραξικόπημα τοῦ Ἀπριλίου τοῦ 1967. Ἐκεῖ ὁ Παπαδόπουλος διαπίστωσε ὅτι οἱ Τοῦρκοι ἀξιωματικοὶ καθόλου ΔΕΝ εἶχαν βαρεθῇ τὶς ἐπιφυλακὲς λόγῳ Κύπρου, ὅπως τὶς εἶχαν βαρεθῇ οἱ ὀκνηροί, κακομαθημένοι καὶ ἀπείθαρχοι Ἕλληνες. Ὁ Παπαδόπουλος, ὅμως, δὲν φαίνεται νὰ μετέφερε τὶς ἐντυπώσεις του μὲ ἀρκετὴ πειστικότητα στὸν Ιωαννίδη καὶ αὐτὸς ἔμεινε μὲ τὴν ἐντύπωση ὅτι θὰ ὑπήρχε συμμαχικὴ καλὴ θέληση ἀπὸ τοὺς Τούρκους.

Τρίτον, οἱ Ἑλλαδίτες ἀξιωματικοὶ στὴν Κύπρο ἐκαλοῦντο νὰ βγάλουν τὰ κάστανα ἀπὸ τὴν φωτιά, ὅ,ποτε ὁ Μακάριος αὔξανε τὴν ἔνταση μὲ τοὺς Τουρκοκυπρίους (γιὰ παράδειγμα μὲ τὰ 13 σημεῖα καὶ τὰ Ματωμένα Χριστούγεννα 1963-1964) καί, μετά, εὕρισκαν ἑαυτοὺς κατηγορουμένους γιὰ ὑπερβολικὴ βία καὶ πολιτικῶς ἀκαλύπτους καὶ ἀπὸ τοὺς Ἐλλαδίτες πολιτικούς.

Τέταρτον, ὁ Μακάριος καὶ τὸ Κυπριακὸ κομμουνιστικὸ (μᾶλλον κομμουνιστώνυμο) ΑΚΕΛ κακομεταχειρίσθηκαν πολύ, τόσο τοὺς ἀξιωματικούς, ὅσο καὶ τοὺς φαντάρους τῆς μεραρχίας πού ἔστειλε στὴν Κύπρο ἡ κυβέρνησις Γεωργίου Παπανδρέου, ἐνῷ καὶ ἡ ὑπόλοιπη Κυπριακὴ κοινωνία δὲν πολυήθελε τὴν στρατιωτικὴ πειθαρχία ποὺ ἐπέβαλλαν οἱ καὶ τάχα τραχεῖς Ἑλλαδίτες ἀξιωματικοὶ στοὺς τρυφεροὺς ἀρσενικοὺς γόνους της.

Πέμπτον, πρῶτοι οἱ Κὐπριοι ἔστειλαν δολοφόνους ἐναντίον τῆς Ἐλλαδικῆς δικτατορικῆς κυβερνήσεως.

Συνεπῶς, κάθε ἄλλο παρὰ προσωπικὸ ἦταν τὸ μῖσος τοῦ Ἰωαννίδη γιὰ τὸν Μακάριο καὶ τοὺς ὑποστηρικτές του. Εἶχε ἰσχυρὲς κοινωνικὲς καὶ ἱστορικὲς αἰτίες.

Σημ. "Αὐτοχειρία" λέμε ὅταν ὁ αὐτόχειρ θέλη νὰ πεθάνῃ. Ὄχι ὅταν, ἀπὸ κακὴ ἐκτίμηση, πλήττῃ θανασίμως τὸν ἑαυτό του.

Γ.Γ.

kostas.stoupas@capital.gr