Γιατί μας εγκαταλείπουν οι μετανάστες…

Του Κώστα Στούπα

1) Γιατί μας εγκαταλείπουν οι μετανάστες...

Η κοινή πεποίθηση που διαμορφώνεται στην Ελλάδα, αλλά κυρίως διεθνώς,  είναι πως η παρούσα  άνοδος των τιμών είναι προσωρινή  καθώς οφείλεται στις αναταράξεις που προκάλεσε η πανδημία τόσο μεταξύ της προσφοράς και της ζήτησης αλλά και κυρίως στις εφοδιαστικές αλυσίδες.

Η στήλη δεν συμμερίζεται αυτή την αισιοδοξία και εκτιμά  σαν ρεαλιστικότερες τις απόψεις όσων παραμένουν επιφυλακτικοί και πιστεύουν πως τα καλά νέα είναι πρόσκαιρα ενώ από τα αρνητικά δεν έχουν δει παρά την κορυφή του παγόβουνου.

Στην Ελλάδα π.χ. τον τελευταίο χρόνο περισσότερο, αλλά και την τελευταία δεκαετία σταδιακά, παρατηρούνται ισχυρές ανακατατάξεις σε καίριους τομείς δραστηριότητας, οι οποίες φαίνεται πως περνάνε απαρατήρητες από τις στατιστικές μεταβολές...

Αν μιλήσετε  με οποιονδήποτε εργολάβο φέτος στην Αθήνα ή την Περιφέρεια, θα πληροφορηθείτε πόσο δύσκολο είναι πλέον να βρεθούν τεχνίτες αλλά και εργάτες.

Αν μιλήσετε με άλλους θα διαπιστώσετε πόσο δύσκολο έχει γίνει να βρει κάποιος οικιακή βοηθό ή κάποιον να προσέχει παιδιά ή άτομα μεγάλης ηλικίας.

Ο κλάδος των κατασκευών δεν αφορά μόνο τις ανεγέρσεις νέων οικοδομών και μεγάλων έργων, αλλά ένα γενικότερα πλέγμα δραστηριοτήτων από ανακαινίσεις και επισκευές που προσέφερε στην οικονομική δραστηριότητα πολλές χιλιάδες θέσεις εργασίας και απασχολούσε κυρίως μετανάστες.

Μου έλεγε πριν λίγες μέρες φίλος εργολάβος το εξής παράδειγμα. "Πριν λίγα χρόνια  κατά την ανέγερση του "Νιάρχος" υπήρχαν μέρες που απασχολούνταν 800 εργαζόμενοι στα εργοτάξια. Από αυτούς οι 700 περίπου είναι αλλοδαποί... Αν ψάξεις σήμερα ελάχιστοι από αυτούς έχουν παραμένει στην Ελλάδα".

Οι περισσότεροι μετανάστες που αποτελούσαν τη ραχοκοκαλιά του κατασκευαστικού κλάδου αλλά και τις υπηρεσίες οικιακής βοήθειας ή φροντίδας ανηλίκων και υπερηλίκων έχουν μετακομίσει σε χώρες της Ευρώπης οι οποίες  προσφέρουν σταθερότερη απασχόληση αλλά κυρίως καλύτερα μεροκάματα από την Ελλάδα.

Στην Ελλάδα έχουν μείνει κυρίως οι μεγαλύτεροι σε ηλικία από τους μετανάστες είτε έχουν θεμελιώσει κάποια ασφαλιστικά δικαιώματα τα οποία δεν θέλουν να χάσουν, είτε θεωρούν πως είναι δύσκολο να προσαρμοστούν για δεύτερη φορά σε μια ξένη χώρα, της οποίας τη γλώσσα και τα ήθη  θα πρέπει να μάθουν εξ αρχής…

Η κατηγορία αυτή όμως είναι κοντά σε ηλικία συνταξιοδότησης.

Ένα ανάλογο μήνυμα εκπέμπει και το παρακάτω σχόλιο που ανάρτησε στα Κοινωνικά Δίκτυα ο κ. Φ. Κοκοτός, στέλεχος μεγάλου ξενοδοχειακού ομίλου: "Το πρόβλημα εύρεσης προσωπικού είναι υπαρκτό ακόμα και στον τουρισμό, όπου εφαρμόζουμε την κλαδική σύμβαση του 2019, με τις υψηλότερες αμοιβές που υπήρξαν ποτέ στον κλάδο.

Όπως η Αγγλία ή η Ελβετία, τουριστικές ηγέτιδες, θα χρειαστούμε κι εδώ εισαγωγή προσωπικού από το εξωτερικό.

Μη σας πω ότι σύντομα θα χρειαστεί να απασχολούμε εποχικά σε διάφορες υποστηρικτικές εργασίες τους πρόσφυγες με πολιτικό άσυλο, οι οποίοι φιλοξενούνται σε κέντρα ανά την Ελλάδα.

Διότι ενώ παλιά δεν έβρισκες στελέχη (κι ακόμα, βέβαια) τώρα δε βρίσκεις ούτε κηπουρό…"

Η απουσία εργατικού δυναμικού σε κάποιες κομβικές κατηγορίες απασχόλησης είναι ένας από τους παράγοντες που θα αυξήσει το κόστος αυτών των εργασιών. Η αύξηση του εργατικού κόστους αποτελεί ένα βασικό συστατικό μιας πληθωριστικής πίεσης στην οικονομία.

Ανάλογες είναι και οι εκτιμήσεις που εντοπίζω και στις μεγάλες οικονομίες της Δύσης. Εκεί, στις ΗΠΑ π.χ., το πρόβλημα δεν δημιουργείται επειδή φεύγουν οι μετανάστες να πάνε σε χώρες που πληρώνουν καλύτερα, αλλά γιατί η πανδημία επιτάχυνε κάποιες τάσεις που αφορούν την απασχόληση σε σχέση με τη γήρανση του πληθυσμού.

Την περασμένη δεκαετία όταν ελάμβανε χώρα το brain drain και μετανάστευσαν εκτός Ελλάδος περί τις 500 χιλ. νέοι Έλληνες υψηλής ειδίκευσης και μόρφωσης  γράφαμε πως ο επίλογος αυτής της καταστροφής θα έρθει όταν αρχίσουν να μεταναστεύουν οι  χαμηλότερης ειδίκευσης και οι ανειδίκευτοι. Η... μετανάστευση των μεταναστών επιβεβαιώνει αυτή την εκτίμηση...

Όταν σπανίζει η προσφορά εργασίας αυξάνεται το εργατικό κόστος το οποίο αποτελεί ένα από τα βασικά αίτια μακροχρόνιας αναζωπύρωσης του πληθωρισμού.

2) Οιωνός ή προπομπός...

Σύμφωνα με το τελευταίο εβδομαδιαίο δελτίο της Goldman Sachs ο δείκτης Χρηματοοικονομικών Συνθηκών των ΗΠΑ έχασε περί τις 5 μονάδες την τελευταία εβδομάδα και διαμορφώθηκε στο 96,94 που είναι ιστορικό χαμηλό.

Ο Δείκτης Χρηματοοικονομικών Συνθηκών (FCI) συντίθεται με βάση τον συνδυασμό ορισμένων μεταβλητών, όπως η ισοτιμία του νομίσματος, τα επιτόκια και η αξία των περιουσιακών στοιχείων.

Σαν χρηματοοικονομικές συνθήκες μπορούν να οριστούν ως η τρέχουσα κατάσταση των χρηματοοικονομικών μεταβλητών που επηρεάζουν την οικονομική συμπεριφορά και (επομένως) τη μελλοντική κατάσταση της οικονομίας.

Θεωρητικά, τέτοιες χρηματοοικονομικές μεταβλητές μπορεί να περιλαμβάνουν οτιδήποτε χαρακτηρίζει την προσφορά ή τη ζήτηση χρηματοοικονομικών μέσων που σχετίζονται με την οικονομική δραστηριότητα.

kostas.stoupas@capital.gr