Στο ίδιο έργο θεατές...

Του Κώστα Στούπα

1) Οδηγίες προς φερέλπιδες κερδοσκόπους

_{Δεν ξέρω τι να παίξω στα παιδιά}

_{στην αγορά, στο Λαύριο…}

_{…Ζούμε μέσα σ’ ένα όνειρο που τρίζει}

_{σαν το ξύλινο ποδάρι της γιαγιάς μας}

_{μα ο χρόνος ο αληθινός}

_{σαν μικρό παιδί είναι εξόριστος}

_{μα ο χρόνος ο αληθινός}

_{είναι ο γιος μας ο μεγάλος κι ο μικρός…}

_{Διονύσης Σαββόπουλος}

Όλο και συχνότερα τον τελευταίο καιρό γίνομαι δέκτης αιτημάτων για χρηματιστηριακές συμβουλές από νέους (των δικών μου παιδιών και των φίλων τους μη εξαιρουμένων...) που θέλουν να ασχοληθούν με τα "ευαγή" ιδρύματα των χρηματιστηριακών αγορών. Ρωτώντας από περιέργεια αλλά και ενδιαφέρον έχω καταλάβει πως έχουμε να κάνουμε με χαρτοφυλάκια κατά μέσο όρο της τάξης των 2-5.000 ευρώ.

Η πρώτη κουβέντα που λέω στον καθένα είναι πως οι πιθανότητες να κερδίσουν πρόσκαιρα είναι αρκετές αλλά οι πιθανότητες να  κρατήσουν τα κέρδη και να εισπράξουν από τη χρηματιστηριακή αγορά περισσότερα απ’ όσα κατέθεσαν στο τέλος είναι μικρότερη από 1%.

Τούτο αποτελεί ένα βασικό συμπέρασμα στο οποίο κατέληξα μετά από την ενασχόληση με τις αγορές για περισσότερο από 30 έτη.  

Οι φίλοι επαγγελματίες χρηματιστές με τους οποίους συζητάω το θέμα, μου μεταφέρουν την ίδια εικόνα.

Μου μεταφέρουν και την εκτίμηση πως αν το κλίμα αυτό κρατήσει μέχρι το τέλος του χρόνου πολλές χρηματιστηριακές θα βγάλουν κάποια από τα "σπασμένα" των τελευταίων πολλών  καταστροφικών ετών.

Τούτο είναι θεμιτό.

Άλλωστε και  ο ίδιος όταν γράφω προσπαθώ και ο αναγνώστης μου να καταλάβει ποια είναι η γνώμη μου για όσα συμβαίνουν, αλλά και το "μαγαζί" να είναι σε θέση να καταβάλει τον μισθό μου στο τέλος του μήνα.

Όπως έχω ξαναγράψει πολλάκις το σπουδαιότερο περιουσιακό στοιχείο που απέκτησα από τη δημοσιογραφία είναι οι αναγνώστες μου.

Στους νέους που ζητάνε τη γνώμη μου λοιπόν εκτός από την "ψυχρολουσία" πως αυτοί που στο τέλος θα εισπράξουν περισσότερα απ΄ όσα κατέθεσαν στη Χρηματιστηριακή θα είναι λιγότεροι από το 1%, λέω επίσης πως όποιος ασχοληθεί συστηματικά πληρώνοντας κατά διαστήματα "δίδακτρα", μετά από μια δεκαετία  περίπου οι πιθανότητες να κερδίζει θα είναι πάνω από 50%...

Για την ακρίβεια αυτό που πιστεύω είναι πως όποιος καταλάβει σε γενικές γραμμές τις κυκλικές διακυμάνσεις της οικονομίας, των αγορών και κυρίως την ψυχολογία των ενασχολουμένων με αυτές θα μπορεί να εξασφαλίζει εφ΄ όρου ζωής ένα καλό "χαρτζιλίκι" από τις αγορές. 

Όσοι ονειρεύονται πως μπορεί να γίνουν πλούσιοι, ξεκινώντας με 5-10.000 ευρώ ας το ξεχάσουν.

Κάποιοι ελάχιστοι μπορεί να το καταφέρουν αλλά αυτό θα είναι από τύχη ή από ανάληψη υπερβολικά υψηλού ρίσκου όπως π.χ. να χάσουν το σπίτι που κληρονόμησαν.

Κάποιος όμως που διαχειρίζεται ένα κεφάλαιο ίσο με τις ετήσιες απολαβές μπορεί να ελπίζει με μια δυναμική διαχείριση μετά από 10-20 χρόνια εμπειρίας να έχει απόδοση κάθε δεκαετία που θα προσεγγίσει το αρχικό κεφάλαιο ή και παραπάνω...

Για να συμβεί αυτό όμως θα πρέπει να αγοράζει όταν όλοι πουλάνε, γιατί πιστεύουν πως δεν υπάρχει αύριο και να πουλάει όταν ο κάθε άσχετος αρχίζει να ασχολείται με το χρηματιστήριο και πιστεύει πως βρήκε τον τρόπο να γίνει πλούσιος.

Η περίοδος που διανύουμε στις αγορές είναι παράδοξη υπό την έννοια πως παγκοσμίως τα χρηματιστήρια υφίστανται τεράστια χειραγώγηση από τα μηδενικά και αρνητικά επιτόκια που επιβάλλουν οι Κεντρικές Τράπεζες προκειμένου να μεταθέσουν όσο γίνεται για αργότερα την αδυναμία κρατών, επιχειρήσεων και νοικοκυριών να πληρώσουν τα χρέη τους.

Υπό φυσιολογικές συνθήκες οι πολιτικές αυτές θα έπρεπε να έχουν ήδη δημιουργήσει υψηλό πληθωρισμό που θα τις είχε ανατρέψει. Τούτο δεν συνέβη λόγω παγκοσμιοποίησης.

Μετά την κατάρρευση των κομμουνιστικών καθεστώτων στη "Σοβιετία" και την είσοδο της Κίνας στο Παγκόσμιο Εμπόριο εκατοντάδες "σκλάβων" που ξεκίνησαν να αμείβονται με "ψίχουλα" εισήλθαν στην παγκόσμια αγορά εργασίας και πίεσαν προς τα κάτω  και τις αμοιβές των εργαζομένων στην πλούσια Δύση. Παράλληλα πιέστηκαν και οι τιμές των προϊόντων που οι γερασμένες ανεπτυγμένες οικονομίες  εισήγαγαν από τις χώρες αυτές.

Οι καταστάσεις αυτές δημιούργησαν αποπληθωριστικές πιέσεις (το αντίθετο του πληθωρισμού όπου οι τιμές ανεβαίνουν) με αποτέλεσμα οι Κεντρικές Τράπεζες να μπορούν να κρατήσουν τα επιτόκια επί μακρόν πέριξ του μηδενός.

Για όσο κρατήσει αυτό, τα χρηματιστήρια θα μπορούν να συνεχίσουν τις υψηλές τους πτήσεις με κατά διαστήματα απότομες διορθώσεις.

Η περίοδος που διανύουμε τους τελευταίους μήνες στις αγορές μοιάζει με μια περίοδο αυτοτροφοδότησης. Τούτο σημαίνει πως οι αγορές λειτουργούν σαν "αεροπλανάκι" όπου συνεχώς εισρέει φρέσκο χρήμα και βγαίνουν κέρδη τα οποία επανεπενδύονται πολλαπλάσια λόγω συνεχούς αύξησης του δανεισμού.

Όταν για κάποιον απρόσμενο λόγο σπάσει κάποιος κρίκος σε αυτήν την αλυσίδα, μέσα σε λίγες μέρες η πτώση θα είναι ανυπολόγιστη και αυτοτροφοδοτούμενη από τις πωλήσεις μετοχών  που έχουν αγοραστεί με δανεικά.

Οι παλιότεροι γνωρίζουν πως όταν συμβαίνει αυτό μέσα σε μια εβδομάδα χάνονται κέρδη μηνών ή ετών του αρχικού κεφαλαίου μην εξαιρουμένου.

Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω αν αυτό θα συμβεί αυτή την εβδομάδα, φέτος ή του χρόνου...

2) Το σωστό allocation σε επικείμενη κρίση...

Καλημέρα κ. Στούπα,

Είμαι από τους καθημερινούς αναγνώστες και συμφωνώ 100% με τα γραφόμενά σας.

Ελεύθερος επαγγελματίας που η κρίση δεν με επηρέασε καθόλου (Πληροφορική).

Το ότι συμβαίνει κάτι ιδιαίτερο στις αγορές το καταλαβαίνω και την ίδια άποψη έχουν συμφοιτητές μου και καλοί μου φίλοι με μεγάλη επαγγελματική εμπειρία στις αγορές.

Το ερώτημα που τίθεται είναι πώς προστατευόμαστε από πιθανό πληθωρισμό και σε τι μορφή assets τοποθετούμαστε.

Προσωπικά αυτή τη στιγμή είμαι 25% αγορές, 50% ακίνητα Ελλάδα και εξωτερικό και 25% μετρητά.

Γράψτε την άποψή σας επί τούτου.

Σε τυχούσα δημοσίευση της επιστολής παρακαλώ μην δημοσιεύεται τα στοιχεία μου.

Φιλικά,

Γιάννης Σ.

Απάντηση: Δεν έχω κάποια συμβουλή που να νομίζω πως θα είναι καλύτερη από τη δική σου στρατηγική.

Απλά αυτό που με ανησυχεί είναι πως όταν κάτι γίνεται προφανές στις αγορές δεν πραγματοποιείται τελικά... Το παρακάτω γράφημα αποτυπώνει τις αποδόσεις διάφορων κατηγοριών κατά την τελευταία περίοδο που είχε υψηλό πληθωρισμό.

 

4) Ερώτημα για short ETFs ΗΠΑ 

Κυρ. Στούπα,

θα ήθελα την άποψη σας στον προβληματισμό μου σχετικά με short etfs, στον δείκτη S&P και NASDAQ, που έχω στο χαρτοφυλάκιο μου. Δυστυχώς για μένα, κόντρα στις εκτιμήσεις μου αλλά και αρκετών διακεκριμένων αρθρογράφων, οι εκτιμήσεις δεν επαληθεύονται. Αυτό έχει σαν συνέπεια την εξαϋλωση, πρακτικά της θέσης.

Το ερώτημα είναι αν έχει νόημα πλέον η παραμονή στην ίδια θέση, προσδοκώντας ανάκτηση έστω και μέρους του κεφαλαίου, ή αποδοχή του λάθους και απόσυρση από την αγορά. Εύλογα το ερώτημα και ο προβληματισμός θα έπρεπε να έχει υπάρξει νωρίτερα, αλλά, για παρηγοριά ίσως, θυμάμαι και τη φράση: " μηδένα προ του τέλους ....".

Σας ευχαριστώ για το χρόνο σας.

Με εκτίμηση.

ΕΧ

Απάντηση: Δύσκολα κερδίζει κάποιος από τις πτωτικές αγορές γιατί συνήθως οι πτώσεις ξεκινούν απροειδοποίητα και συνήθως κρατάνε μερικούς μήνες (λίγο). Οι ανοδικοί κύκλοι αντιθέτως κρατάνε χρόνια και ως εκ τούτου προσφέρονται καλύτερα.

Βρισκόμαστε ήδη  σε ιστορικά υψηλά στις διεθνείς αγορές και επιπλέον τους τελευταίους μήνες οι "άσχετοι" κερδίζουν περισσότερα από τους σχετικούς.

Λογικά πλησιάζουμε σε κάποια διόρθωση. Παρ’ όλα αυτά όμως κανένας δεν μπορεί να την προσδιορίσει χρονικά.

Λέγεται πως οι  αγορές μπορεί να παραμείνουν σε μια παράλογη κατάσταση περισσότερο από ό,τι μπορεί να αντέξει ο λογικός επενδυτής.  Γι’ αυτό καλύτερα είναι κάποιος στα υψηλά να αυξάνει τη ρευστότητα και να περιμένει...

Τα χαμηλά του κύκλου το 2009 ήταν στις 700 μονάδες για τον S&P 500 (αυτός είναι το σημείο αναφοράς παγκοσμίως) και τώρα είναι στις 4.000 μονάδες. 

Λογικά οι πιθανότητες είναι υπέρ σου... Αν τα ETF’s είναι μοχλευμένα θα δυσκολευτείς να καλύψεις τις απώλειες ακόμη και αν δικαιωθούν οι εκτιμήσεις σου. Το γιατί είναι απλή αριθμητική και δεν χρειάζεται εξήγηση...

kostas.stoupas@capital.gr