Του Κώστα Στούπα

Δυστυχώς έχουμε διαβεί τον Ρουβίκωνα...

Το μόνο θετικό αποτέλεσμα που διαφαίνεται μέχρι στιγμής από τις εξελίξεις στις ΗΠΑ μετά την εκλογή του Τζο Μπάιντεν, είναι η πλήρης αναδίπλωση της Τουρκίας η οποία δείχνει πως έχασε ένα βασικό εξωτερικό στήριγμα των προσπαθειών της και προσπαθεί να αποφύγει τις κυρώσεις...

Τα όσα ακολουθήσαν την καθαρή, με πλέον των 7 εκατ. ψήφων, νίκη του Τζο Μπάιντεν όμως δεν αποπνέουν αισιοδοξία τόσο για τις εξελίξεις στις ΗΠΑ όσο και τον Δυτικό Κόσμο στον οποίο αυτές ηγεμονεύουν μετά τον τελευταίο μεγάλο πόλεμο.

Παρά το γεγονός πως οι θεσμοί των ΗΠΑ δοκιμάστηκαν και άντεξαν τις πιέσεις ενός εμφανώς παράφρονα ηγέτη,  ο οποίος έχει καταφέρει να αποσπάσει την φανατική υποστήριξη ενός 20-30% της κοινωνίας και πάνω από το 50% του ιστορικού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος που ίδρυσε ο Λίνκολν, τα προβλήματα παραμένουν.

Το Ρεπουμπλικανικό κόμμα τα τελευταία χρόνια κινούνταν μακράν του Κέντρου προς τα δεξιά, εμφανίζοντας μεγάλη ανοχή σε διάφορες κατηγορίες "ψεκασμένων" και συνωμοσιολογιών όπως η κίνηση QAnon που υποστηρίζει πως ο κόσμος εξουσιάζεται από μια "μαφία" παιδόφιλων την οποία  ο Τραμπ έχει σαν αποστολή να διαλύσει...

Από την άλλη πλευρά το Δημοκρατικό Κόμμα κινείται αντίστοιχα προς την άκρα αριστερά, τον μηδενιστικό δικαιωματισμό και μια παράδοξη ισλαμοφιλία σε σχέση με τις αρχές που πρεσβεύει το ισλάμ και μάλιστα επιθετικά. 

Βέβαια, στο Δημοκρατικό Κόμμα επικράτησε αν και οριακά ο Κεντρώος Μπάιντεν και όχι ακραίοι όπως ο Σάντερς και η Ελίζαμπεθ Γουώρεν.  Πάρα ταύτα είναι εμφανώς διχασμένο και η ισχυρή ακραία εσωκομματική αντιπολίτευση δεν αφήνει πολλά περιθώρια για πρωτοβουλίες που θα στοχεύουν στη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των δύο πόλων στους οποίους έχουν διασπαστεί οι ΗΠΑ και οι οποίοι συνεχίζουν να απομακρύνονται μεταξύ τους.

Το μέγεθος της δοκιμασίας των θεσμών των ΗΠΑ (και του κινδύνου που διέτρεξαν) κάτω από τις μεθοδεύσεις του Ντόναλντ Τραμπ και του συστήματος εξουσίας που έχει δομήσει, το αποδεικνύει η πρωτοβουλία δέκα πρώην επικεφαλής του Πενταγώνου (των Άστον Κάρτερ, Λίον Πανέτα, Ουίλιαμ Πέρι, Ντικ Τσένι, Ουίλιαμ Κόεν, Ντόναλντ Ράμσφελντ, Ρόμπερτ Γκέιτς, Τσακ Χέιγκελ, Τζέιμς Μάτις και Μαρκ Έσπερ)  οι οποίοι καλούσαν στο άρθρο-ανοιχτή επιστολή τους το Πεντάγωνο να δεσμευτεί στην ειρηνική μεταβίβαση της εξουσίας.

"Τυχόν προσπάθεια να εμπλακούν οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις στην επίλυση εκλογικών διαφορών θα μας οδηγούσε σε επικίνδυνο, παράνομο και αντισυνταγματικό έδαφος έγραφαν οι πρώην Υπουργοί Άμυνας των ΗΠΑ, δύο από τους οποίους — οι κ. Μάτις και Έσπερ — υπηρέτησαν υπό τον Ντόναλντ Τραμπ.

Είναι προφανές πως η τραγική αυτή για την ηγέτιδα των Δυτικών Δημοκρατιών, πρωτοβουλία των υπουργών Αμύνης που προέρχονται και από τις δυο μεγάλες παρατάξεις, δρομολογήθηκε από πληροφορίες που έλαβαν για αντίστοιχες μεθοδεύσεις στις ένοπλές δυνάμεις.

Οι γνωρίζοντες έστω και λίγη ιστορία θα ενθυμούνται πως στη Ρώμη κατά την περίοδο της παρακμής της Δημοκρατίας και την ανάδυση της αυτοκρατορικής απολυταρχίας, συχνά οι διεκδικητές της εξουσίας κινητοποιούσαν τις λεγεώνες που έδρευαν σε διάφορα σημεία της αυτοκρατορίας μακράν της Ρώμης, στις οποίες απαγορευόταν η διέλευση του ποταμού Ρουβίκωνα και η προσέγγιση της πρωτεύουσας.

Συχνά οι διάφορες Λεγεώνες υποστήριζαν διαφορετικούς επίδοξους αυτοκράτορες και πολεμούσαν μεταξύ τους προκειμένου να επιβάλλουν αυτόν της αρεσκείας τους.

Ακόμη και όταν ο Βρούτος και ο Κάσσιος δολοφόνησαν τον δικτάτορα Καίσαρα δεν κατάφεραν να αποκαταστήσουν τη δημοκρατία και να αναστρέψουν την πορεία προς τον ολοκληρωτισμό και τη χειραγώγηση της "πλέμπας" μέσω άρτου (επιδομάτων) και θεαμάτων...

Η ουσία της παρακμής των ΗΠΑ και μαζί τους και της Δύσης έγκειται στον βαθύ διχασμό της αμερικάνικης κοινωνίας. Ένας διχασμός που δεν είναι απλά πολιτικός αλλά βαθιά πολιτισμικός. Η ευημερία με δανεικά έχει δημιουργήσει μια συνεχώς διευρυνόμενη τάξη που διαβιεί με κρατικά ή μη κυβερνητικά επιδόματα την οποία οι παραγωγικές τάξεις αντιπαθούν.

Ο μύθος της οικονομικής επιτυχίας...

Οι τραμπιστές θεωρούν πως η διακυβέρνηση Τραμπ είχε τεράστια επιτυχία στο οικονομικό πεδίο. Τούτο είναι ένας μύθος καθώς η περίοδος Τραμπ κατάφερε μικρότερες βελτιώσεις από εκείνες του προκατόχου του ακόμη και αν δεν ληφθεί υπόψη η επιδείνωση του 2020 λόγω επιδημίας.

Αμφοτέρων δε των προέδρων το "οικονομικό θαύμα" στηριζόταν στην αύξηση του χρέους με ρυθμούς ταχύτερους από την οικονομία. Το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ διπλασιάστηκε την τελευταία δεκαετία.

Όπως μπορείτε να δείτε και στα διαγράμματα που συνοδεύουν το άρθρο, οι ετήσιοι ρυθμοί ανάπτυξης της περιόδου Τραμπ δεν είναι μεγαλύτεροι από αυτούς της περιόδου Ομπάμα. Το ομοσπονδιακό  δημόσιο έλλειμα όμως την περίοδο Τραμπ άρχισε να αυξάνεται πάλι ενώ την περίοδο Ομπάμα που ακολούθησε το κραχ του 2008 είχε αρχίσει να μειώνεται.

Η μεγαλύτερη αποτυχία όμως των τραμπικών μέτρων προστατευτισμού αποτυπώνεται στην αύξηση του εμπορικού ελλείματος ενώ η επιδίωξη ήταν το ακριβώς αντίθετο.

Η οικονομική ανάπτυξη και κατά συνέπεια και η μείωση της ανεργίας ήταν αποτέλεσμα της πολιτικής των πολύ χαμηλών επιτοκίων τα οποία εκτίναξαν τα ελλείμματα και το χρέος. Αυτό ήταν ένα κοινό χαρακτηριστικό και της περιόδου Ομπάμα και της περιόδου Τραμπ… Τούτο όμως δεν αποτελεί μια βιώσιμη πολιτική μακροπρόθεσμα.

kostas.stoupas@capital.gr