Μόνο οι νεκροί δεν έχουν τίποτα να χάσουν...

Του Κώστα Στούπα 

1) Μόνο οι νεκροί δεν έχουν τίποτα να χάσουν...

"Θεωρείτε πως ο λεγόμενος 'χάρτης της Σεβίλλης' ή 'χάρτης Μανιάτη' αντικατοπτρίζει επακριβώς τα κυριαρχικά δικαιώματα που το διεθνές δίκαιο δίνει στην Ελλάδα τα οποία θα πρέπει να υπερασπιστούμε ανυποχώρητα, ή είναι απλώς μία μαξιμαλιστική ελληνική θέση που δεν πρόκειται να έχει καμία τύχη στις επικείμενες ελληνοτουρκικές διαπραγματεύσεις και καλά θα κάνουμε να την ξεχάσουμε;" με ρωτούσε χθες φίλος της στήλης και τακτικός σχολιαστής στον διάλογο που την συνοδεύει...

Κατ’ αρχάς ας διευκρινίσουμε περί τίνος πρόκειται. Το έγγραφο που ονομάζεται  "Χάρτης της Σεβίλλης"  δημιουργήθηκε το 2003 όταν η Ευρωπαϊκή Ένωση ζήτησε από το Πανεπιστήμιο της Σεβίλλης να απεικονίσει τις ΑΟΖ των ευρωπαϊκών κρατών με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982.

Με βάση το γεγονός πως η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) προβλέπει ότι τα νησιά διαθέτουν αιγιαλίτιδα ζώνη και Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, ο "Χάρτης της Σεβίλλης" οριοθετεί δικαίωμα ΑΟΖ και στο Καστελόριζο, επιτρέποντας σύνδεση ελληνικής και κυπριακής ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο...

Η απάντηση είναι πως ο "Χάρτης της Σεβίλλης" περιλαμβάνει τους στόχους που επιδιώκει η Ελλάδα σε σχέση με την οριοθέτηση των αμφισβητούμενων θαλασσίων ζωνών.

Το γεγονός πως οι επιδιώξεις αυτές είναι σύμφωνες με το δίκαιο της θάλασσας ενισχύει την ελληνική επιδίωξη στα μάτια της διεθνούς κοινότητας και των εταίρων και συμμάχων της.

Πιο κάτω ο αναγνώστης ρωτάει "Θεωρείτε την περιοχή όπου έπλεε το 'Ορούτς Ρέις' ως 'αμφισβητούμενη' όπως γράψατε σε πρόσφατο άρθρο σας; Δηλαδή ότι έχουν σε αυτήν ίσα και ίδια δικαιώματα τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία μέχρι να λύσει τη διαφορά μας ίσως κάποιο διεθνές δικαστήριο;"

Αμφισβητούμενη περιοχή είναι η περιοχή που διεκδικούν δύο ή παραπάνω χώρες. Για τις περιοχές που αναφερόμαστε δεν υπάρχει κάποια συμφωνία οριοθέτησης μεταξύ των χωρών της περιοχής. Αντιθέτως τουλάχιστον η Ελλάδα και η Τουρκία τις διεκδικούν, άρα είναι αμφισβητούμενες.

Η πλεύση σκαφών μπορεί να λάβει χώρα πάνω από την υφαλοκρηπίδα (βυθό) άλλης χώρας. Σαφής παραβίαση θα ήταν η διάτρηση του βυθού με γεωτρύπανο. Αν μια χώρα αποδεχτεί διάτρηση είναι σαν να αποδέχεται εισβολή και κατοχή περιοχής της. Η Τουρκία πριν λίγους μήνες είχε  αναγγείλει πως θα προχωρήσει σε γεωτρήσεις σε αμφισβητούμενες με την Ελλάδα περιοχές.

Η Ελλάδα έχει απαντήσει πως θα αντιδράσει δυναμικά και για να προειδοποιήσει σε σχέση με τις προθέσεις της στέλνει στις αμφισβητούμενες περιοχές που πλέουν ερευνητικά και πολεμικά τουρκικά σκάφη πλοία του πολεμικού ναυτικού. Η παρουσία των ελληνικών πλοίων υπογραμμίζει τις ελληνικές διεκδικήσεις.

Στην Κύπρο όπου η κατάσταση είναι πιο περίπλοκη λόγω της ύπαρξης του τουρκοκυπριακού μορφώματος η Τουρκία έχει προχωρήσει σε γεωτρήσεις, χωρίς να έχει υποστεί ουσιαστικές συνέπειες...

Η Ελλάδα προφανώς δεν είναι Κύπρος. Αν τους τελευταίους μήνες τα ελληνικά πολεμικά, αν και παλαιά, δεν είχαν σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, ίσως να είχαν γεωτρήσεις και στις περιοχές για τις οποίες μιλάμε.  Σημαντικό ρόλο έπαιξαν και οι διπλωματικές κινήσεις της Ελλάδας σε σχέση με τις ΗΠΑ, την Ε.Ε., τη Γαλλία και τις χώρες της περιοχής.

Η προσπάθεια είναι δύσκολη  αλλά μέχρι στιγμής τα αποτελέσματα είναι θετικά, κάτι που επιβεβαιώνει και η αναδίπλωση της Τουρκίας… Όμως ακόμη απέχουμε από μια οριστική διευθέτηση.

Η οριοθέτηση αμφισβητούμενων περιοχών μπορεί να γίνει με αρκετούς τρόπους. Ένας από αυτούς είναι η αποδοχή της συμφωνίας που ισχύει διεθνώς για το δίκαιο της θάλασσας.

Ένας άλλος τρόπος είναι οι διμερείς διαπραγματεύσεις μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών. Έσχατος τρόπος, αν δυο πλευρές δεν μπορούν να καταλήξουν είναι η επιβολή των επιδιώξεων  μέσω της στρατιωτικής ισχύος.

Εν προκειμένω η Ελλάδα ορθώς επιδιώκει λύση με την εφαρμογή της συμφωνίας για το δίκαιο της θάλασσας.

Η Τουρκία όμως δεν έχει υπογράψει τη σχετική συμφωνία και επιδιώκει λύση μέσω των δυο άλλων επιλογών.  

Η Ελλάδα πάει σε διερευνητικές επαφές για διμερή διάλογο με στόχο αν αυτός δεν καταλήξει σε κάποια συμφωνία, οι συγκεκριμένες διαφορές  να παραπεμφθούν στο διεθνές δικαστήριο.

Η παραπομπή των διαφορών στο διεθνές δικαστήριο κατά τις εκτιμήσεις των ειδικών εμπεριέχει το ρίσκο η απόφαση να μην δικαιώσει  κατά 100% τις ελληνικές επιδιώξεις. Το βέβαιο είναι πως δεν θα δικαιώσει  και τις τουρκικές που είναι  αυθαίρετες.

Δεν είμαι σε θέση να εκτιμήσω αν μια απόφαση του διεθνούς δικαστηρίου θα απηχεί κατά 100% τα δεδομένα του "χάρτη της Σεβίλλης" και αν με την απόφαση η ελληνική ΑΟΖ θα εφάπτεται με την Κυπριακή.

Η Ελλάδα θα πρέπει να πείσει την Ε.Ε. και τις ισχυρές χώρες της Δύσης πως είναι προς το συμφέρον τους η ελληνική ΑΟΖ να εφάπτεται της Κυπριακής που εφάπτεται με αυτή του Ισραήλ και της Αιγύπτου γιατί αποτελεί μια εναλλακτική πέραν της Τουρκίας δίοδο της Δύσης προς τη Μέση Ανατολή και τον Περσικό κόλπο.

Ανυποχώρητος...

Από την ιστορία είναι γνωστό πως δεν αρκεί κάποιος να έχει δίκιο αλλά χρειάζεται να έχει και την ισχύ να το επιβάλλει. Ας υποθέσουμε πως η Τουρκία στέλνει ένα γεωτρύπανο σε αμφισβητούμενη περιοχή και η Ελλάδα όπως έχει προαναγγείλει, το βυθίζει. Θα υπάρξει εμπλοκή μεταξύ των δύο χωρών τουλάχιστον για μερικές μέρες ή εβδομάδες καθώς αναμένεται πως θα υπάρξει εξωτερική παρέμβαση,  η οποία θα πιέσει τις δύο χώρες με οικονομικά και πολιτικά μέτρα, να προχωρήσουν σε κάποια συμφωνία.

Οι διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία αυτή θα ξεκινήσουν από τη βάση των αποτελεσμάτων της στρατιωτικής εμπλοκής. Όποιος έχει κερδίσει στην αντιπαράθεση θα έχει κάποιο πλεονέκτημα.

Ακόμη και αν η Ελλάδα και η Τουρκία ήταν δύο ισότιμες από άποψη στρατιωτικής ισχύος χώρες δεν είναι βέβαιο ποια θα επικρατούσε σε μια αναμέτρηση μερικών εβδομάδων. Η τύχη σε αυτές τις περιπτώσεις παίζει σημαντικό ρόλο.

Η Τουρκία στρατιωτικά είναι ισχυρότερη χώρα αλλά σε μια αναμέτρηση μερικών ημερών δεν αποκλείεται η Ελλάδα να κατάφερνε κάποιο ισχυρό πλήγμα και να ξεκινούσε από θέση ισχύος τις διαπραγματεύσεις. Σε μια μακροχρόνια αναμέτρηση όμως η χώρα με τις ισχυρότερες ένοπλες δυνάμεις και κυρίως τους περισσότερους οικονομικούς πόρους συνήθως υπερισχύει.

Μια πολεμική αναμέτρηση όμως μεταξύ των δύο χωρών θα είχε καταστροφικές συνέπειες και για τις δύο χώρες οι οποίες είναι πιθανό να κήρυτταν χρεοκοπία με απροσδιόριστες κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις.

Μια "θερμή" αναμέτρηση είναι πιθανό να πυροδοτούσε μια γενικότερη ανάφλεξη στην περιοχή καθώς έχουν διαμορφωθεί συμμαχικά πλέγματα.

Η Ελλάδα χρειάζεται ισχυροποίηση των ενόπλων δυνάμεων για να έχει αποτρεπτική ισχύ όπως την έχει ήδη  αν λάβει κάποιος υπόψη πως η Τουρκία δεν προχώρησε σε γεωτρήσεις όπως έκανε με την Κύπρο.

Αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να επιδιώκει "θερμή" αναμέτρηση με την Τουρκία, γιατί κανείς δεν μπορεί να προβλέψει την πιθανή της κατάληξη. Η πολεμική εμπλοκή πρέπει να είναι η τελευταία επιλογή ανάσχεσης...

Η λέξη ανυποχώρητη υπεράσπιση ηχεί ωραία αλλά  είναι ασαφής...

Στις διαφορές με την Τουρκία νικητής δεν θα είναι αυτός που θα μείνει ανυποχώρητος αλλά αυτός που θα χάσει λιγότερα ή θα κερδίσει περισσότερα στο ρευστό  περιβάλλον που διαμορφώνεται διεθνώς.

Συνήθως η πραγματικότητα θέτει διλήμματα μεταξύ πιθανών επιλογών. Π.χ. το δίλημμα "Χάρτης της Σεβίλλης" ή 12 μίλια στο Αιγαίο έχει εύκολη απάντηση. Το δίλημμα "Χάρτης της Σεβίλλης" ή "Συγκυριαρχία στο 50% του Αιγαίου" είναι πιο δύσκολο. "Καστελόριζο" με περιορισμένα κυριαρχικά δικαιώματα ή δημοψήφισμα για αυτοδιάθεση ενός τμήματος της Θράκης είναι ένα ακόμη πιο οδυνηρό  και  περίπλοκο δίλημμα. Ανυποχώρητοι λοιπόν ναι, αλλά όταν οι επιλογές που απομένουν το επιβάλλουν.  Το δίλημμα δεν είναι "Χάρτης Σεβίλλης" ή αυτά που έχουμε αλλά "Σεβίλλη" ή "Γαλάζια Πατρίδα"...

Η καλύτερη επιλογή από άποψη κόστους - οφέλους για την Ελλάδα είναι η προσφυγή στο διεθνές δικαστήριο και η προσπάθεια που διεξάγει με αρκετή επιτυχία, οι διαφορές με την Τουρκία να καταστούν διαφορές της Ε.Ε. με την Τουρκία. Το ίδιο ορθή είναι και η στρατιωτική περικύκλωση της Τουρκίας, οι συμφωνίες με Γαλλία και ΗΠΑ.

Η αναδίπλωση του Ερντογάν τις τελευταίες εβδομάδες που ζητάει διάλογο και εξομάλυνση των σχέσεων με Ελλάδα, Γαλλία, Ισραήλ, Ε.Ε. ενώ πριν λίγους μήνες απειλούσε θεούς και δαίμονες με "φωτιά και τσεκούρι" επιβεβαιώνουν πως η στάση της Ελλάδας να μην υποχωρεί αλλά ούτε να προκαλεί δικαιώνεται...

Για την ακρίβεια η τακτική της Ελλάδας μέχρι στιγμής αποδεικνύεται πέραν του δέοντος αποδοτική. Καθώς ο πατριωτισμός είναι ευαίσθητο σημείο για τους περισσότερους ανθρώπους αποτελεί, όπως ορθά έχει λεχθεί, καταφύγιο των απατεώνων και των δημαγωγών.

Να υπόσχεται κάποιος τον ουρανό με τα άστρα στα λόγια είναι εύκολο. Να καταφέρνει το ελάχιστο στην πράξη είναι δύσκολο αλλά είναι και αυτό για το οποίο στο τέλος κρίνεται.

Ο πατριωτισμός λοιπόν είναι υγιές σύμπτωμα για μια κοινωνία, ο ρεαλιστικός χειρισμός του είναι αποδοτικός ενώ ο "κούφιος" υπερπατριωτισμός αποτελεί σύμπτωμα αδυναμίας και συχνά προάγγελο καταστροφής...

Αν διαφωνείτε προσέξτε τα "κούφια" λόγια του Ερντογάν και τα μέχρι τώρα αποτελέσματα.

Ανυποχώρητοι είναι μόνο οι νεκροί γιατί δεν έχουν κάτι άλλο να χάσουν. Οι ζωντανοί επιδιώκουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

2) Ορυχεία πολύτιμων μετάλλων...

H Fortuna Silver Mines (FSM) μαζί με την Eldorado (EGO) είναι δυο από τις μετοχές ορυχείων στις οποίες έχει αναφερθεί συχνά η στήλη τα τελευταία 2-3 χρόνια.

Κατά το τρίτο τρίμηνο η εταιρεία παρήγαγε περί τα  2,1 Moz (εκατ. ουγκιές) αργύρου και  12,8 Koz (Χιλ. ουγκιές) χρυσού από τα δύο ορυχεία της,  το San Jose (στο Μεξικό) και το Caylloma (στο Περού).

Αυτοί οι αριθμοί σημείωσαν αύξηση 10% και 12% σε ετήσια βάση στην παραγωγή αργύρου και χρυσού αντίστοιχα, κάτι που απλά υποδηλώνει την θετική τάση παρά τα προβλήματα με την πανδημία.

Η FSM μέχρι σήμερα λογιζόταν κυρίως ως εταιρεία εξόρυξης ασημιού αλλά από τις αρχές του τρέχοντος έτους αναμένεται να αυξηθεί το μερίδιο παραγωγής χρυσού καθώς θα ξεκινήσει να λειτουργεί το ορυχείο Lindero στην Αργεντινή.

Το  Lindero αφορά ένα ορυχείο χρυσού έκπλυσης σωρού ανοιχτού λάκκου με ικανότητα επεξεργασίας μεταλλεύματος περίπου 18.750 tpd (τόνους ανά ημέρα).

Η πρόσφατη εκτίμηση για το  Lindero  υπολογίζει την παρουσία 1,71 Moz (εκατ. ουγκιών) χρυσού οι οποίες θα εξορυχθούν για τα επόμενα 13 χρόνια.

Με βάση τα στοιχεία του πρώτου εξαμήνου το συνολικό χρέος της εταιρείας δεν ξεπερνούσε τα 132 εκατ. που ήταν μειωμένα σε σχέση με τα 146,5 εκατ. δολ. του τέλους του ’19. Την ίδια περίοδο είχε ολοκληρωθεί πάνω από το 90% των εργασιών του νέου ορυχείου στην Αργεντινή ενώ στο ταμείο είχε περί τα 77 εκατ. δολ.

Η κερδοφορία εταιρειών εξόρυξης πολύτιμων μετάλλων εξαρτάται κυρίως από τις διακυμάνσεις των τιμών των πολύτιμων μετάλλων. Συνήθως οι μετοχές τους υπερακοντίζουν τις διακυμάνσεις των τιμών των πολύτιμων μετάλλων.

Αν κάποιος πιστεύει πως οι τιμές του χρυσού και του ασημιού θα μείνουν στα παρόντα επίπεδα ή θα κινηθούν ψηλότερα οι μετοχές των ορυχείων αποτελούν ένα καλό στοίχημα.

Προσοχή χρειάζεται στην πιθανότητα να υπάρξει κραχ στα χρηματιστήρια και μαζί με όλες τις μετοχές να υποχωρήσουν και αυτές οι μετοχές όπως έχει παρατηρηθεί στο παρελθόν. Στη συνέχεια ανακάμπτουν ταχύτερα μαζί με το χρυσό που αναδεικνύεται σαν ασφαλές καταφύγιο.

 

Αποποίηση Ευθύνης: Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.

 

kostas.stoupas@capital.gr