Ο Ερντογάν στην παγίδα...

Του Κώστα Στούπα 

Μέχρι σήμερα  για τις διαφορές Ελλάδας και Τουρκίας η στάση των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. (η οποία δεν έχει ενιαία και συνεκτική εξωτερική πολιτική) ήταν κατευναστική. Τουτέστιν, συνιστούσαν διατήρηση των διαφορών στο διηνεκές προς το συμφέρον της συμμαχίας από τη σταθερότητα στην περιοχή...

Η Ελλάδα είναι μια μικρή χώρα που βρίσκεται δίπλα σε μια μεγάλη με την οποία έχει σημαντικές  συνοριακές και όχι μόνο διαφορές.

Ο μοναδικός τρόπος μια μικρή χώρα να αντιμετωπίσει μια μεγαλύτερη με την οποία έχει διαφορές είναι να εξασφαλίσει την έμπρακτη υποστήριξη μεγαλύτερων χωρών. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει να πείσει τις μεγαλύτερες χώρες πως έχουν σημαντικά ανταγωνιστικά συμφέροντα με την αντίπαλό της και ταυτιζόμενα συμφέροντα με την ίδια.

Κάπως έτσι έγινε με τη ναυμαχία του Ναβαρίνου που έβαλε τέλος στην οθωμανική κυριαρχία, και κάτι ανάλογο συνέβη με τη συμμετοχή της Ελλάδας στον Α και Β παγκόσμιο πόλεμο στο πλευρό των συμμάχων. Η Ελλάδα αν και μικρότερη  βγήκε από τους δύο μεγάλους πολέμους μεγαλύτερη εδαφικά και ισχυρότερη πολιτικά.

Το δυστυχές στην τρέχουσα συγκυρία είναι πως η Τουρκία του Ερντογάν πιεζόμενη από εσωτερικές πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις επιδιώκει τετελεσμένα σε βάρος της Ελλάδας, τούτο σε μια ιστορική περίοδο κατά την οποία σαν χώρα έχει τον οκταπλάσιο πληθυσμό και μια οικονομία τετραπλάσιου μεγέθους. Σε γενικές γραμμές τα δύο αυτά μεγέθη αποτελούν τη βάση να διαθέτει ποσοτικά τουλάχιστον και ισχυρότερες ένοπλες δυνάμεις.

Το ευτυχές στην τρέχουσα συγκυρία είναι πως η Τουρκία δεν έχει διαφορές μόνο με την Ελλάδα αλλά με τις περισσότερες γειτονικές χώρες, ενώ οι φιλοδοξίες ανάστασης της οθωμανικής ισχύος την έχει οδηγήσει στην αναζήτηση ενός ηγετικού ρόλου των απανταχού μουσουλμάνων, γεγονός που κυοφορεί τριβές με το σύνολο της Δύσης και όχι μόνο...

Η δολοφονία του Γάλλου καθηγητή Σάμιουελ Πατί πριν λίγες μέρες από έναν φανατικό μουσουλμάνο που θεώρησε πως πρόσβαλε τον Μωάμεθ κατά τη διάρκεια σχολικού μαθήματος, έφερε το καυτό πρόβλημα των πολιτισμικών τριβών μεταξύ ισλαμικών και δυτικών αξιών στο κέντρο του ενδιαφέροντος.

Ο πρόεδρος Μακρόν έχει λάβει μια σειρά μέτρα περιορισμού του ριζοσπαστικού ισλαμισμού και εξουδετέρωσης της ισλαμικής τρομοκρατίας στη Γαλλία.

Ο  Ερντογάν ως φέρελπις ηγέτης των μουσουλμάνων από τη Λιβύη μέχρι το Αζερμπαϊτζάν και το Σουδάν αλλά και υποστηρικτής οργανώσεων όπως η Χαμάς και πυρήνων που συμμετείχαν στο Ισλαμικό Κράτος, προσέτρεξε να υπερασπιστεί το ισλάμ.

"Ποιο είναι το πρόβλημα αυτού του ατόμου που λέγεται Μακρόν με τους μουσουλμάνους και το Ισλάμ; Ο Μακρόν χρειάζεται θεραπεία σε ψυχολογικό επίπεδο," δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος σε επαρχιακό συνέδριο του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης στην πόλη της Καισάρειας.

Την ίδια μέρα η  γαλλική προεδρία κατήγγειλε τις "απαράδεκτες" δηλώσεις του προέδρου της Τουρκίας και ανακάλεσε στο Παρίσι τον πρεσβευτή της Γαλλίας στην Άγκυρα.

"Η Γαλλία σημειώνει, επιπλέον, την απουσία συλλυπητήριων μηνυμάτων και μηνυμάτων συμπαράστασης εκ μέρους του προέδρου της Τουρκίας μετά τη δολοφονία του Σαμιέλ Πατί", του καθηγητή που αποκεφαλίστηκε πριν από μία εβδομάδα σε μια ισλαμιστική επίθεση, κοντά στο σχολείο του, στα προάστια του Παρισιού.

O πρόεδρος της Αιγύπτου πριν λίγες μέρες προειδοποίησε Αθήνα και Λευκωσία για τον κίνδυνο η Τουρκία να μεθοδεύσει πράξεις ισλαμικής τρομοκρατίας σε βάρος τους.

Κατά την πρόσφατη, 8η Τριμερή Σύνοδο Κορυφής Κύπρου - Ελλάδας - Αιγύπτου, ο πρόεδρος της Αιγύπτου Αλ Σίσι μετέφερε στους δύο συνομιλητές του το μήνυμα ότι το ζήτημα αυτό είναι εξαιρετικής σημασίας για την Αίγυπτο, ζητώντας τους να το κρατήσουν ψηλά στη διπλωματική τους ατζέντα.

Η αμερικανική Γερουσία έχει λάβει μέτρα εναντίον της Τουρκίας για την αγορά των S-400 και ο πρόεδρος καθυστερεί να τα θέσει σε εφαρμογή. Πριν λίγες μέρες η Τουρκία έκανε δοκιμή του συστήματος και ο Ερντογάν δεν παρέλειψε να μιλήσει περιφρονητικά για τις ΗΠΑ.

Με τις ΗΠΑ να μην διάγουν την καλύτερη περίοδο της σχέσης τους με την Τουρκία και τον πρόεδρο Τραμπ, ο οποίος διατηρούσε τη σχέση ζωντανή, σε αποδρομή, η Τουρκία δεν απομονώνεται απλά από τη Δύση αλλά εναντιώνεται.

Μοιάζει να είναι θέμα χρόνου η επιβολή κυρώσεων από τις ΗΠΑ κάτι που θα αναγκάσει και την Ευρώπη να ακολουθήσει, παρά τις αντιρρήσεις της Γερμανίας και άλλων 5-6 χωρών.

Η Τουρκία μοιάζει να έχει χειριστεί λάθος τα τελευταία χρόνια περισσότερες υποθέσεις απ’ όσες μπορούσε να χειριστεί λάθος.

Τούτο ενδεχομένως συνιστά μια ευκαιρία να λύσουν τις διαφορές τους, όσοι έχουν τέτοιες μαζί της.

kostas.stoupas@capital.gr