Δικαιοσύνη ...μετά θάνατον

Του Άγη Βερούτη

Πριν λίγες ημέρες διάβασα σε άρθρο του Παναγιώτη Στάθη ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) καταδίκασε άλλη μια φορά τη χώρα μας για την καθυστέρηση 19 ετών στην απονομή της δικαιοσύνης σε μια καθαρίστρια νοσοκομείου της Θεσσαλονίκης, που είχε κινηθεί δικαστικά για μη-καταβολή επιδομάτων και δεδουλευμένων.

Εκτός από το θέμα της διάρκειας, το ΕΔΔΑ αποφάνθηκε και ότι τα ποσά που απένειμε το ελληνικό σύστημα Δικαιοσύνης ήταν πολύ χαμηλά αναλόγως των βλαβών που αποζημιώνει, και ακόμα και στην απονομή δικαστικών εξόδων, τα ποσά που απονείμει υπολείπονται από το πραγματικό κόστος δικαστηρίων και δικηγόρων.

Το θέμα της απονομής Δικαιοσύνης στην Ελλάδα, όσο θυμάμαι τον εαυτό μου προσπαθούν να το λύσουν όλες οι κυβερνήσεις. 

Το γεγονός ότι καμία κυβέρνηση σε βάθος πολλών δεκαετιών δεν έχει έως τώρα καταφέρει να λύσει τα προβλήματα απονομής Δικαιοσύνης, έχει 5 πιθανές αιτίες: 

1 - ή ο τρόπος που είναι δομημένο το σύστημα Δικαιοσύνης είναι αδύνατον να λειτουργήσει, άρα το πρόβλημα είναι δομικό/συστημικό, και χρειάζεται διαφορετική αρχιτεκτονική, και να μεταρρυθμιστεί εκ βάθρων,

2 - ή οι νόμοι που καλούνται να εφαρμόσουν τα δικαστήρια είναι ουσιαστικά μη-εφαρμόσιμοι και άρα η απονομή της Δικαιοσύνης είναι εξαιρετικά δυσχερής για τον οποιονδήποτε δικαστή,

3 - ή ο αριθμός των απασχολούμενων στο σύστημα της Δικαιοσύνης είναι ανεπαρκής, και λόγω του φόρτου εργασίας που προκύπτει για τους υπάρχοντες λειτουργούς είναι αδύνατη η έγκαιρη απονομή της,

4 - ή οι δεξιότητες των λειτουργών δεν επαρκούν για την έγκαιρη και σωστή απονομή της Δικαιοσύνης,

5 - ή καμία από όσες κυβερνήσεις προσπάθησαν να κάνουν την Ελληνική δικαιοσύνη λειτουργική δεν ήθελε πραγματικά να λύσει το πρόβλημα, αλλά απλά να "φαίνεται” ότι θέλει να λύσει το πρόβλημα.

Για να είμαι απολύτως ειλικρινής, έχω ανεπαρκή αντίληψη στα περί Δικαιοσύνης, και έτσι δεν μπορώ εγώ να αποφανθώ ποιες από τις παραπάνω 5 αιτίες είναι υπαίτιες για το πρόβλημα.

Είμαι όμως βέβαιος ότι υπάρχουν πλείστοι δικαστές, δικηγόροι, διοικητικοί υπάλληλοι των δικαστηρίων της χώρας όπως και στελέχη του Υπουργείου Δικαιοσύνης που ξέρουν ακριβώς τί πρέπει να γίνει! 

Έχω την τυφλή βεβαιότητα, ότι η συντριπτική πλειοψηφία των δικαστών επιθυμεί να αποδώσει Δικαιοσύνη με τις αποφάσεις τους. Και αν κατά τα χρόνια εμφανίστηκαν σάπια φρούτα και παραδικαστικά κυκλώματα, αυτά είναι οι εξαιρέσεις που απλά επιβεβαιώνουν τον κανόνα των δίκαιων Δικαστών.

Τί φταίει πχ, αν με την κατάργηση των Ειρηνοδικείων (δεν κρίνω, απλά καταγράφω) υποθέσεις που πλέον πάνε σε κάποια Πρωτοδικεία, παίρνουν δικάσιμες για το 2031-2032, αντί 3-6 μήνες δικασίμους που έπαιρναν στα Ειρηνοδικεία; Γιατί δεν ήταν προφανές ότι θα συμβεί αυτό με την συγχώνευση των Ειρηνοδικείων με τα Πρωτοδικεία; Γιατί ξέφυγε;

Αλήθεια, είναι λογικό να λέμε ότι βελτιώνουμε ένα σύστημα που θα επιταχυνθεί η απονομή της Δικαιοσύνης, και το πρώτο άκουσμα μιας υπόθεσης να είναι 7 χρόνια μετά από την κατάθεση της αγωγής;

Αν πούμε ότι το προσδόκιμο ζωής των Ελλήνων είναι 81 έτη, τότε μετά από 7 χρόνια σε μια από κάθε 11,5 υποθέσεις θα έχει πεθάνει ο ένας αντίδικος, χωρίς να έχει ποτέ ακουστεί η άποψή του (παράδειγμα ο συγχωρεμένος Αλέξης Κούγιας όπου με το θάνατό του όλες οι υποθέσεις εναντίον του δεν είδαν ποτέ το φως της δικαστικής αίθουσας.)

Αν μάλιστα περιμένουμε ώσπου να τελεσιδικήσει μια απόφαση, ως και 19 χρόνια, τότε όταν έρθει η τελεσιδικία, μέχρις και η μια στις 4 υποθέσεις (το αστρονομικό 25% των υποθέσεων), τότε ο ένας από τους αντίδικους θα είναι συγχωρεμένος από τον ίδιο το Θεό, πριν η Δικαιοσύνη αποφανθεί την αθωότητα ή την ενοχή του...

Αντίθετα, σε περιπτώσεις όπου κάποιος διαπράττει επανειλημμένα το ίδιο έγκλημα, όπως πχ διαρρήκτες που μπορεί να έχουν συλληφθεί 5-10-15 φορές να κάνουν ξανά και ξανά διαρρήξεις, αφήνονται να κυκλοφορούν μέσα στον γενικό πληθυσμό της χώρας ανενόχλητοι, παρ' όλο που η αστυνομία τους έχει συλλάβει ξανά και ξανά, έχει σχηματίσει δικογραφίες ξανά και ξανά, και εκείνοι αφήνονται με αποφάσεις της Δικαιοσύνης ανενόχλητοι να συνεχίζουν το "θεάρεστο έργο τους”.

Επαναλαμβάνω, δεν μπορώ να φανταστώ ότι δεν υπάρχουν ειδήμονες, που δοθέντος του απαιτούμενου πλαισίου απόδοσης της Δικαιοσύνης, δεν θα μπορούσαν να φτιάξουν μια εκ βάθρων μεταρρύθμιση που να μετατρέπει την αρνησιδικία σε έως το 25% των αντιδικιών, σε ένα απειροελάχιστο ποσοστό.

Προσέξτε: πουθενά δεν λέγω ότι οι δικαστικές αποφάσεις είναι σωστές ή λάθος! 

Δεν έχω ούτε την νομική αντίληψη, ούτε τις πληροφορίες για να πω κάτι τέτοιο. Υποθέτω ότι υπάρχουν εσωτερικά όργανα της ίδιας της ανεξάρτητης Δικαιοσύνης, που αποφαίνονται αν ισχύει ή όχι κάτι τέτοιο, και διασφαλίζουν ότι φαινόμενα διαφθοράς ή αεργίας ή ανικανότητος εντός του συστήματος εξαλείφονται στα σπάργανα.

Λέγω όμως ότι το να καταδικάζονται ένας στους 7 ως ένας στους 4 αντίδικους να μην δουν ποτέ την απονομή της δικαιοσύνης στις υποθέσεις τους, λόγω του ότι απεβίωσαν, δεν περιποιεί τιμή στο κοινό περί δικαίου αίσθημα των πολιτών της χώρας μας...

Επίσης δεν συμβάλλει στην εμπιστοσύνη επενδυτών, ντόπιων ή ξένων, για να επενδύσουν τα ακριβά τους χρήματα στη χώρα μας, αν είναι βέβαιον ότι δεν θα μπορέσουν να βρουν το δίκιο τους, αν χρειαστεί, σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα που θα είχε νόημα.

Εσείς τί νομίζετε;

agissilaos@gmail.com