Καρέκλες, παραλίες και ασυδοσία

Του Άγη Βερούτη

Με την ευκαιρία της σεζόν των καλοκαιρινών διακοπών, ακούμε σε καθημερινή βάση για τις εξωσυμπαντικές χρεώσεις που ζητούν για την ενοικίαση μιας ομπρέλας και δύο σεζλόνγκ (ως €200 το σετ στην πρώτη σειρά και €50 στην τρίτη - άκουσα - στη Χαλκιδική) οι ενοικιαστές των παραλιών, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά προσφάτως και στην Ιταλία. 

Ας δούμε όμως αρχικά το σκεπτικό του γιατί να προσφέρει προς ενοικίαση μέρος μιας παραλίας ένας δήμος ή μια επιχείρηση εκμετάλλευσης δημόσιας περιουσίας;

Το σκεπτικό είναι σχετικά απλό, και βασίζεται στη λογική ότι δεν είναι ούτε θεμιτό ούτε αποδοτικό να ασχολείται το ίδιο το κράτος με τη διαχείριση των παραλιών και των μπιτς μπαρ. Για αυτό, τις ενοικιάζει για τη διάρκεια της τουριστικής σεζόν σε ιδιώτες. Εκείνοι επενδύουν σε καρέκλες και ομπρέλες, πληρώνουν μεσοσταθμικά ένα ποσόν €20.000 - €50.000 τη σεζόν ενοίκιο στον δήμο ή στο ταμείο διαχείρισης, και μετά αρχίζουν τα τσιφτετέλια.

Δεδομένου ότι η ελεύθερη πρόσβαση στις παραλίες είναι συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα για τον Έλληνα πολίτη, ουσιαστικά το κράτος παραχωρεί στον ενοικιαστή το καλύτερο μέρος μιας παραλίας, ώστε αυτός με τη σειρά του να παρέχει στην αγορά έξτρα υπηρεσίες, και να βγάζει φυσικά κέρδος, όμως ανάλογο με την επένδυσή του.

Όταν όμως έχεις κάποιον, ο οποίος έχει ενοικιάσει την παραλία έναντι πχ €30.000 τη σεζόν, και εκμεταλλευόμενος το ουσιαστικό μονοπώλιο που έχει για να χρεώνει €100 και €200 τη χρήση της ομπρέλας και 2 καθισμάτων, και εισπράττει κάθε ημέρα όσα δίνει στον δήμο για ολόκληρη τη σεζόν, τότε υπάρχει πρόβλημα. 

Ακόμα και αν αντικαθιστά κάθε χρόνο τα καθίσματα προς άλλα €30.000 ευρώ, ουσιαστικά στις 100-150 ημέρες σεζόν εκείνος θα εισπράξει €2.000.000 - €3.000.000 από την υπενοικίαση των καθισμάτων με επένδυση €60.000 συν όσα είναι τα λειτουργικά της ενοικίασης. Με τη χρήση ενός κρατικά παραχωρημένου μονοπωλίου/ολιγοπωλίου, κόβει χρήμα αποστερώντας από την κοινωνία λογική πρόσβαση στις δημόσιες παραλίες! 

Αν δούμε και ότι συνήθως οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις που ενοικιάζουν τις παραλίες επεκτείνονται πολύ πέρα από το εμβαδόν της παραλίας που έχουν πραγματικά ενοικιάσει, τότε η εικόνα είναι ακόμα χειρότερη για το δημόσιο συμφέρον.

Βασική δουλειά της πολιτείας είναι να φροντίζει να διασφαλίζεται το δημόσιο συμφέρον, με τέτοιο τρόπο ώστε να ωφελείται τελικά ο πολίτης.

Αν ένας δημότης πηγαίνει σε οποιαδήποτε παραλία του δήμου του και πληρώνει σε μια μέρα όσο όφελος έχει αναλογικά από την ενοικίαση του χώρου σε ολόκληρο το έτος, από την είσπραξη του ενοικίου από τον δήμο του, τότε κάτι δεν πάει καλά στο σκεπτικό και το νομικό πλαίσιο που διέπει αυτή τη δραστηριότητα.

Ας το δούμε με νούμερα: Κάποιος που έδωσε €30.000 για να νοικιάσει 1000 τμ για μια σεζόν μια παραλία, έστω ότι δίνει €200/ημέρα στο δήμο για 150 ημέρες, και βάζει 100 σετάκια ομπρελο-σεζλόνγκ. 

Για ενοίκιο πρέπει να δώσει ενοίκιο €2/ημέρα στον δήμο, για τον χώρο που βάζει το κάθε σετάκι. Αν μεσοσταθμικά έχει επενδύσει €450 ευρώ το σετάκι κάθε χρόνο (πανάκριβο σετάκι), στις 150 ημέρες θα πρέπει να αποσβένει €3/ημέρα για τον εξοπλισμό.

Αν για να το λειτουργήσει θέλει και 2 υπαλλήλους των €100/υπάλληλο/ημέρα, αντιστοιχούν και άλλα €2/σετάκι/ημέρα κόστος σέρβις. Αισίως φτάσαμε στα €7/σετάκι/ημέρα συνολικό κόστος, ή €700/ημέρα λειτουργικό κόστος και αποσβέσεις. Δεν ομιλώ για υπαλλήλους του μπιτς μπαρ που σερβίρουν, αλλά μόνο αυτόν που εισπράττει το αντίτιμο για τις ξαπλώστες, και τις ισιώνει στο τέλος της ημέρας.

Επειδή όμως η πληρότητα δεν είναι πάντα 100% (αν και πολλές φορές μπορεί να νοικιάσει δεύτερη φορά το σετ την ίδια μέρα) έστω ότι μεσοσταθμικά μπορεί να έχει μάξιμουμ 70% πληρότητα για όλη τη σεζόν.

Αυτό μεταφράζεται ότι έχει καθαρό κόστος €10/σετ ανά ημέρα εφόσον περιμένει ότι θα του μείνουν ανοίκιαστα το 30% στο μέσο όρο όλης της σεζόν.

Πόσο είναι το λογικό περιθώριο να κερδίζει αυτός αλλά να μην βλάπτεται το δημόσιο συμφέρον;

Αν βρεθεί κάποιος να δώσει €100.000 για να έχει μόνος του μια ημέρα την παραλία, εξυπηρετείται σε κάτι το δημόσιο συμφέρον των δημοτών ή των πολιτών της χώρας; 

Φυσικά όχι!

Αν πουλάει διπλάσιο με τριπλάσιο από το βασικό κόστος του (που θα έχει μέσα και λογιστή, έδρα, μεταφορικά κλπ) είναι καλά; Δηλαδή να έχει τιμή ενοικίασης €30/σετ την ημέρα (ξέρω έχει και ΦΠΑ μέσα αυτό, άρα είναι ~€24/σετ την ημέρα);;; 

Προσοχή, μιλάμε για ένα μονοπωλιακό αγαθό που το παραχωρεί το κράτος, όπως είναι η διαχείριση του νερού ή των ραδιοσυχνοτήτων ή των διοδίων!

Από τα €30 με περιθώριο κέρδους 200% έως τα €200 ευρώ την ημέρα ανά σετ με περιθώριο κέρδους 1.900% είναι πολύς ο δρόμος, και ο λόγος που γίνεται αυτή η κατάχρηση είναι ότι δεν έχει προβλέψει επαρκώς ο νομοθέτης για τη ρύθμιση της μονοπωλιακής διαχείρισης αυτού του δημόσιου αγαθού!

Η μια πιθανή λύση θα ήταν πχ να κοπεί στα δύο η διαθέσιμη επιφάνεια παραλίας προς ενοικίαση, και να δοθεί σε δυο διαφορετικές επιχειρήσεις, ελπίζοντας ότι θα υπάρξει ανταγωνισμός και θα πέσουν οι τιμές. Όμως είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα υπάρξει συνεννόηση ανάμεσα στους δύο και πάλι μηδέν στο πηλίκο. Δεν είναι πραγματικά λύση αυτή.

Η δεύτερη λύση είναι να κάνει κάποιος μέσα στο δήμο και στο ταμείο διαχείρισης δημόσιας περιουσίας αυτό τον πολύ απλό υπολογισμό, και να το δίνει εξαρχής ως μέρος του συμβολαίου ενοικίασης στον πλειοδότη κάθε χρόνο, πόσο είναι το μέγιστο που μπορεί να χρεώσει με βάση την τιμή παραχώρησης, και αν δεν βγαίνει κάποιος σε αυτή τη διατίμηση, ας μείνει η παραλία ολόκληρη ελεύθερη για τους πολίτες! Ας νοικιάσει μόνο το χώρο για το μπαρ!

Δεν είναι δυνατόν για 2 καρέκλες και επένδυση €400-€500 τη σεζόν, να χρεώνει κάποιος όσο ένα διαμέρισμα AirBNB ή ένα δωμάτιο ξενοδοχείου την ημέρα! 

Είναι παράλογο, και αυτό τον παραλογισμό τον επιτρέπει η ίδια η πολιτεία.

Πρέπει το καθεστώς να διορθωθεί άμεσα, αλλιώς διασύρεται η χώρα και καταστρέφεται το τουριστικό προϊόν μας από 500 ασύδοτους που πιάνουν όλη την κοινωνία κορόιδο!

Εφόσον υπάρχει ασυδοσία που βλάπτει την κοινωνία και το τουριστικό προϊόν της χώρας, ο τομέας αυτός παραχωρημένων μονοπωλίων πρέπει να ρυθμιστεί!

Στο κάτω κάτω ο Έλληνας δικαιούται ελεύθερη πρόσβαση στις παραλίες από το Σύνταγμα!

ΥΓ: Σκοπίμως πουθενά δεν αναφέρομαι σε οτιδήποτε πουλάει κάποιος στο μπιτς μπαρ που έχει φτιάξει, όπου μπορεί να δίνει και σαμπάνιες με χαβιάρι σε βελούδινους καναπέδες, ή σάντουιτς σουπερμάρκετ σε νάιλον σακούλα, αλλά καθένας έχει την επιλογή αν θα τα αγοράσει ή όχι.

agissilaos@gmail.com