Αρχηγέ, λάθος ζούγκλα!

Του Άγη Βερούτη

Κατηγορούμε, όσοι είμαστε έξω από το χορό, ότι ένα λάθος που συχνά κάνει το πολιτικό προσωπικό της χώρας μας, είναι να περιορίζει τον σχεδιασμό του σε ορίζοντα τετραετίας. Η πραγματική ζωή όμως δεν περιορίζεται σε ορίζοντα τετραετίας.

Είναι η φύση της δουλειάς του εκλεγμένου που τον σπρώχνει να σχεδιάζει και να εκτελεί πολιτικά προγράμματα με 4ετή ορίζοντα. Όχι μόνο δεν γνωρίζει αν θα ξαναεκλεγεί στις επόμενες εκλογές στο τέλος της τετραετίας, αλλά ούτε καν αν μια άστοχη κουβέντα του, μια φωτογραφία με μαγιό στα μίντια ή ένα σκάνδαλο που μπορεί εκείνος να μην έχει καμία εμπλοκή, θα αποτελέσουν έναυσμα για την αλλαγή ή την αφαίρεση των καθηκόντων του από τον Πρωθυπουργό. 

Με βάση το παραπάνω δεδομένο για τους εκλεγμένους πολιτικούς, οι ανεπτυγμένες χώρες δημιουργούν ένα πλέγμα τόσο από εξαιρετικά έμπειρους και ικανούς δημοσίους υπαλλήλους, για να στελεχώσουν τα ανώτατα κλιμάκια του κρατικού μηχανισμού και να εξασφαλίσουν την συνέχεια του έργου του Δημοσίου, όσο και από ένα γενικά παραδεκτό "Εθνικό Στρατηγικό Πλάνο" το οποίο συμφωνείται με όλες τις πολιτικές δυνάμεις του τόπου, ώστε η εναλλαγή προσώπων ή κομμάτων στους κυβερνητικούς θώκους να μην αποτελεί ανάσχεση στην πορεία της χώρας στο χρόνο, πέραν του ορίζοντα της εκάστοτε τετραετίας.

Ένα τέτοιο στρατηγικό πλάνο στόχευε να προσφέρει η ψήφιση των πάλαι ποτέ "Μνημονίων" για μεταρρυθμίσεις και αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της χώρα, αλλά είδαμε ότι σε γενικές γραμμές καθένας κυβερνών προσέγγιζε αυτούς τους στόχους με σχεδόν ολοκληρωτικά διαφορετικούς τρόπους.

...

Κάποτε, πριν αρκετές δεκαετίες, πήγα σε ένα εξειδικευμένο σεμινάριο επιχειρησιακής στρατηγικής ενός μεγάλου πανεπιστημίου των ΗΠΑ, με περιορισμένο αριθμό συμμετεχόντων. Με είχε στείλει εκεί ο τότε εργοδότης μου, μια μεγάλη αμερικανική εταιρεία συμβούλων, ως κάτι ανάμεσα σε επιβράβευση και αγγαρεία. Πήγα με ευχαρίστηση.

Οι λιγοστοί "μαθητές", σχεδόν όλοι από συμβουλευτικές εταιρείες (management consulting), φτάσαμε Κυριακή απόγευμα, περίπου την ίδια ώρα, στο παγωμένο αεροδρόμιο. Από εκεί μας παρέλαβε ένα λεωφορειάκι που μας πήγε σε ένα ξενοδοχείο μέτριο αναλογικά για το κόστος του σεμιναρίου. Μισή ώρα μετά από την άφιξη, το ίδιο λεωφορείο μας πήγε σε ένα εστιατόριο κάπου κοντά εκεί όπου θα παίρναμε το δείπνο μας και θα γνωριζόμασταν οι μαθητές αναμεταξύ μας και με τους ομιλητές. 

Καθίσαμε σε δυο μεγάλα τραπέζια και μετά τις αρχικές συστάσεις (κανείς δεν μπορούσε να προφέρει σωστά το όνομά μου) άρχισε η κουβέντα για το πώς περίμενε καθένας μας να κερδίσει από αυτή τη βδομάδα, μαθητές και ομιλητές. 

Αφού είπε ο καθένας τί νόμιζε ότι θα αποκόμιζε, ο γηραιότερος και επικεφαλής του σεμιναρίου, μίλησε τελευταίος: 

- Αν στο τέλος της εβδομάδας έχετε αρχίσει να καταλαβαίνετε πώς ξεχωρίζει κάτι σημαντικό από κάτι πρωταρχικό και θεμελιώδες, έχετε πετύχει το στόχο της εβδομάδας.

Στη συζήτηση που ακολούθησε για αρκετή ώρα, μεγάλο μέρος των μαθητών προσπάθησε να δείξει ότι ήδη ξέρει αυτή τη διαφορά, με τη γνωστή ανταγωνιστικότητα των τριαντάχρονων. Η συζήτηση γύρισε τελικά στο πόσο σημαντική είναι η Στρατηγική για μια μεγάλη επιχείρηση, όπου καθένας μας είχε την ευκαιρία να πει το μακρύ και το κοντό του για τις μεθοδολογίες που χρησιμοποιούσαν στην εταιρεία του, για κάποιο σημαντικό engagement που είχαν πρόσφατα με κάποιο μεγάλο πελάτη, και άλλα τετριμμένα.

Ο ασπρομάλλης ξαναμίλησε πάλι αφού όλοι οι νεαροί είχαμε ξεθυμάνει, και είχαμε τελειώσει και το φαγητό, λέγοντάς μας τη γνωστή σε όλους μας ιστορία (τουλάχιστον στην Αμερική της δεκαετίας του ‘90):

- Ένας εξερευνητής έχει ξοδέψει μια περιουσία για να φτιάξει μια ομάδα που έκοβε με μασέτες την πυκνή βλάστηση, με εξαιρετική ταχύτητα και ακρίβεια, χωρίς να αποκλίνει από την  ευθεία. Ο ίδιος είχε φτιάξει το χάρτη που έδειχνε τη διαδρομή που έπρεπε να ακολουθήσουν για να φτάσουν στο επιθυμητό σημείο της αποστολής μέσα στη ζούγκλα. Επίσης παρακολουθούσε προσεκτικά την πρόοδο της ομάδας με το ρολόι στο χέρι. Ώσπου ένας ντόπιος οδηγός είδε το χάρτη στα χέρια του εξερευνητή, αρχηγού της αποστολής, και του είπε "Αρχηγέ, λάθος ζούγκλα!”

Η υπόλοιπη βδομάδα πέρασε να προσπαθούμε να καταλάβουμε την διαφορά ανάμεσα στο να σχεδιάζεις μια σωστή και αποτελεσματική στρατηγική, δηλαδή την κοντινότερη και γρηγορότερη διαδρομή στο χάρτη με τις λιγότερες χαράδρες, ανάμεσα στο να καθορίζεις την τακτική του να χρησιμοποιείς τους πόρους που έχεις στη διάθεσή σου για να κινηθεί στη διαδρομή η ομάδα σου όσο ταχύτερα και με μεγαλύτερη ακρίβεια είναι εφικτό, και ανάμεσα στην επιλογή του σωστού προορισμού, δηλαδή του στόχου που έχει βάλει ο πελάτης σου, ή που θέλει τη βοήθειά σου για να επιλέξει.

Αν θυμάμαι καλά, ένα σημαντικό μάθημα που πήρα από τη βδομάδα εκείνη, ήταν ότι αν δεν είναι ξεκάθαρος ο στόχος του Πελάτη στο δικό του μυαλό, καλό θα ήταν να μη μπλέξω με εκείνο το πρότζεκτ. 

Μου πήρε αρκετά χρόνια για να μπορέσω να ξεχωρίσω το σημαντικό από το θεμελιώδες. 

Έγινα και γω ασπρομάλλης.
...

Τί θέλει να πει ο ποιητής με το παραπάνω;

Ότι αν δεν επιλέξουμε προσεκτικά το σωστό στόχο, ή το σωστό προορισμό, που συχνά ξεπερνάει τις τετραετίες κάθε κυβέρνησης, διακινδυνεύουμε να πάθουμε ό,τι εκείνος που έκοβε τη βλάστηση στη λάθος ζούγκλα.

Και το κακό είναι ότι οι τριαντάρηδες της ιστορίας μας θα φύγουν για να κάνουν άλλα πρότζεκτ σε χώρες που έχουν πιο ξεκάθαρους στόχους στο μυαλό τους...

agissilaos@gmail.com