Τι προβληματίζει τον Έλληνα σήμερα;

Του Άγη Βερούτη

Χθες, είχα μια μακροσκελή συζήτηση με τον φίλο και δημοσκόπο Δημήτρη Βασιλειάδη, της Εταιρείας Δημοσκοπήσεων Interview. Το έναυσμα ήταν ότι αναγνώστες της στήλης μας, μου διαμήνυσαν σε σχόλια και email ότι δεν είναι αρκετά ενδιαφέροντα τα διεθνή θέματα και η καλπάζουσα τεχνολογία που ασχολήθηκα λίγο παραπάνω τελευταία (είναι η αλήθεια.)

Μιλώντας λοιπόν με τον Βασιλειάδη, προέκυψαν ορισμένα εξαιρετικά ενδιαφέροντα θέματα και ευρήματα, τα οποία θα μας απασχολήσουν σε βάθος σε επόμενα σημειώματα. Σήμερα όμως θα τα επισημάνουμε και θα δούμε πώς ίσως συνδέονται μεταξύ τους, αρχικά.

Ανεξάρτητα από το ποιον ρωτήσεις, οι Έλληνες προτεραιοποιούν την ακρίβεια και το δυστύχημα των Τεμπών στις πρώτες δύο θέσεις των θεμάτων που τους απασχολούν σήμερα. Άλλος το ένα και άλλος το άλλο.  

Η Ακρίβεια στην Ελλάδα είναι πολυπαραγοντικό ζήτημα το οποίο αφορά σε 4 διακριτά ανύσματα:

α) Στην Διεθνή Αύξηση των Τιμών των πρώτων υλών και των εισαγόμενων αγαθών. Αυτή η διεθνής αύξηση προέκυψε λόγω υψηλού πληθωρισμού, που προκλήθηκε κυρίως από τις ενέσεις ρευστότητας (helicopter money) που έπεσαν στην παγκόσμια οικονομία λόγω Covid 19, και από την αύξηση των τιμών καυσίμων και ενέργειας, η οποία προκλήθηκε από τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.

β) Στην κατακόρυφη Αύξηση των Τιμών Στέγασης, και ενοικίασης και αγοράς. Αυτή είναι επίσης πολυπαραγοντική εξίσωση που κοιτάζουμε παρακάτω. 

γ) Στην συνέχιση της ανεμπόδιστης λειτουργίας Πολλαπλών Ολιγοπωλίων στην Ελληνική οικονομία, με αποτέλεσμα να πληρώνει ο Έλληνας πολλαπλάσιες τιμές για βασικά αγαθά και υπηρεσίες από αυτές των λοιπών Ευρωπαίων. Αυτό είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο που όλοι γνωρίζουν τα προβλήματα που προκαλεί, αλλά η αρμόδια ανεξάρτητη αρχή δεν ρισκάρει να ασχοληθεί σοβαρά μαζί του(;;). Αυτό κι αν είναι θέμα!

δ) Στον δυσθεώρητο αριθμό των κυρίως Έμμεσων και Άμεσων Φόρων που πληρώνει ο Έλληνας για την απόκτηση βασικών αγαθών, όπως ο ΦΠΑ στο 24% για τα περισσότερα, με το φόρο κατανάλωσης σε βενζίνη και πετρέλαιο, όπου μαζί με τον ΦΠΑ ξεπερνάει τα 2/3 της τιμής στην αντλία, εκτινάσσοντας προς τα πάνω τις τιμές όλων των υπολοίπων αγαθών μέσω της αύξησης του κόστους μεταφορών και μετακινήσεων. Όλα αυτά συμπιέζουν το διαθέσιμο εισόδημα του Έλληνα, όσο και αν ανεβάσουμε το βασικό μισθό. Απλά στέλνουμε περισσότερα χρήματα στο κρατικό ταμείο με την αύξηση αυτή, ενώ ο μισθωτός παίρνει λίγο παραπάνω από τα μισά της πραγματικής αυξήσεως για τους εργοδότες.

______
Αφού εξετάσαμε την ακρίβεια, ας κάνουμε το ίδιο και με το θέμα των Τεμπών, το οποίο συνεχίζει να απασχολεί αρκετά μεγάλο αριθμό συμπολιτών μας.

Αυτό οφείλεται κυρίως στον συνδυασμό α) της εκμετάλλευσης των αντιπολιτευόμενων κομμάτων για να βάλλουν προς την κυβέρνηση ελλείψει άλλων ουσιαστικών αντιπολιτευτικών προτάσεων, και β) επειδή είναι ανεπαρκής η επικοινωνία μέσω ΜΜΕ των οριστικών λύσεων που ήδη έχει δρομολογήσει ο Αν. Υπουργός Μεταφορών Κ. Κυρανάκης: i) γεωπαρακολούθηση σε ακρίβεια λίγων εκατοστών κάθε μιας αμαξοστοιχίας (ή όπως στην ευχή το λένε αυτό που θα βλέπει ο καθένας μας πού βρίσκεται κάθε τρένο μέσω internet), ii) αυτόματο φρένο που θα ενεργοποιείται από σύστημα τηλεδιοίκησης σε οποιεσδήποτε συνθήκες υπάρχει ρίσκο, iii) επανεκπαίδευση και συνεχής αξιολόγηση του προσωπικού των σιδηροδρόμων όπως γίνεται στους πιλότους της πολεμικής αεροπορίας.

Η ταπεινή μου άποψη, είναι πως όταν έχεις τη θεριζοαλωνιστική μηχανή "Κυρανάκης” ακονισμένη από το Κτηματόλογιο, τον πετάς μπροστά στις οθόνες ώσπου να ξέρουν όλοι πλέον ότι η κυβέρνηση έχει κάνει σωστά τη δουλειά της! Όσο αντέχει! Για να τελειώσει αυτή η συζήτηση ως οφείλει.

Μετά, βγάλτε όλα τα συστήματα που φτιάχτηκαν στο γυαλί, να τα δείχνει ο Μητσοτάκης στον κόσμο για να ηρεμήσει. Βασικές τεχνολογίες είναι.  

[σσ: Δεν είναι τυχαίες οι πρόσφατες επιθέσεις στον Κυρανάκη από σύσσωμη την αντιπολίτευση, για άσχετα θέματα, καθώς φοβούνται ότι οι λύσεις που έχει ήδη δώσει θα τους κλέψουν το θέμα των Τεμπών από την πολιτική συζήτηση, και δεν θα έχουν τί να λένε μετά!] 

Θα το ξαναδούμε σε βάθος. Τις λύσεις, όχι το πρόβλημα των σιδηροδρόμων που ήδη όλοι γνωρίζουμε.

______
Το Στεγαστικό. Το Στεγαστικό! Το Στεγαστικο!! 

Το Στεγαστικό πρόβλημα προκύπτει κυρίως από το γεγονός ότι κάθονται κλειστά 1.000.000 ακίνητα σε ολόκληρη τη χώρα. Αυτό μεταφράζεται σε έλλειψη προσφοράς τουλάχιστον 212.000 ακινήτων συγκριτικά με τη ζήτηση, πανελλαδικά. 

Τα 212.000 ακίνητα αυτά, λείπουν εν μέρει και λόγω της συνέχισης της Golden Visa για τα ακίνητα που συνεχίζει να ανεβάζει τις τιμές ΟΛΩΝ των ακινήτων, ενώ ελάχιστα προσφέρει στην πραγματική εισροή επενδύσεων στη χώρα. Η Golden Visa για ακίνητα θα έπρεπε να έχει ήδη καταργηθεί εδώ και πάνω από 3ετία. Ανεξήγητο γιατί, συνεχίζει να προσφέρεται, παρά το γεγονός ότι είναι γνωστό σε όλους πλέον ότι δημιουργεί πρόβλημα, ανεβάζει τις τιμές των ακινήτων κατακόρυφα παρότι γίνονται ελάχιστες συναλλαγές, δίνοντας την ψευδή προσδοκία σε όλους να πιστεύουν ότι θα πουλήσουν το 40ετίας διαμέρισμά τους των €100 χιλιάδων, για €250 χιλιάρικα σε αιτούντες Golden Visa. Ακόμα χειρότερα, οδηγεί σε πωλήσεις ακινήτων παραμεθόριων και εθνικά ευαίσθητων περιοχών σε αμφιλεγόμενης προέλευσης αγοραστές. 
Βλέπε Θράκη και νησιά του Ανατολικού Αιγαίου…

Το στεγαστικό πρόβλημα προέρχεται μερικώς και από τη συνέχιση ύπαρξης του ΕΝΦΙΑ, όπου ο δανειολήπτης ενός στεγαστικού καλείται να πληρώνει φόρο επί του ποσού που έχει δανειστεί, ή "νοίκι” για ένα ακίνητο που του ανήκει αφού το εξοφλήσει. Λες και δεν έχουμε αρκετούς δημοτικούς φόρους. Είναι ο διάδοχος του δήθεν εκτάκτου ΕΕΤΗΔΕ, που υποτίθεται ότι θα είχε προσωρινό χαρακτήρα επί χρεοκοπίας, αλλά 15 χρόνια μετά είναι πλέον μονιμοποιημένος. Υποτίθεται ότι ο ΕΝΦΙΑ μπήκε γιατι το κράτος δεν μπορούσε να μαζέψει τα ποσά της φοροδιαφυγής. Τώρα τα μάζεψε.  

Το να συνεχίζει το κράτος να επιβαρύνει την αγορά των ακινήτων με ΕΝΦΙΑ, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί υπερπλεόνασμα, δηλαδή μαζεύει παραπάνω από όσα θα έπρεπε για να καλυφθεί, είναι αυτοκτονικό. Σκοτώνει την οικονομία.

Τώρα, για την παραφιλολογία των AirBnB, τα οποία εξής 20.000 καταλύματα σε όλη την Αττική υποτίθεται ότι ευθύνονται για την έλλειψη προσφοράς κατά 212.000 ακίνητα (as-if), καθένας βγάζει τα συμπεράσματά του. Ακατάσχετη συνομωσιολογία. Κατηγορούν μία προσοδοφόρα οικονομική δραστηριότητα, που δίνει διέξοδο σε κάποιους λίγους νοικοκυραίους της μεσαίας τάξης να αξιοποιήσουν ένα δυο μικρά ακίνητα μιας οικογένειας. Παρότι συνεισφέρουν στην ανάπτυξη του τουρισμού, και η οποία δραστηριότητα από τους αριθμούς αποδεικνύεται ότι ΔΕΝ προκαλεί όξυνση του προβλήματος της στέγασης. Εκτός κι αν μιλάμε για τα συμφέροντα των ξενοδόχων και το ανέβασμα των τιμών το καλοκαίρι ώστε να μπορούν να έρχονται διακοπές στην Ελλάδα μόνο Ρώσοι μεγιστάνες και Άραβες γόνοι. Εκεί σιωπή...

Το στεγαστικό είναι από μόνο του 3 σημειώματα ή και παραπάνω. Ένα για τα κλειστά ακίνητα και γιατί παραμένουν έτσι, δεύτερο για τις Golden Visa και πώς δημιουργούν ψευδείς προσδοκίες σε όλη την αγορά, και τρίτο για τους φόρους στα ενοίκια και την μη-αναγνώριση των δόσεων των στεγαστικών δανείων ως αφορολόγητο, ή τουλάχιστον των τόκων αυτών που θα επηρρεάσουν κυρίως τα νέα ζευγάρια στην αρχή της δανειοληπτικής περιόδου παραπάνω (όπου το 90% της δόσης είναι τόκοι) από ότι στο τέλος.

______
Το Δημογραφικό. Σε συνδυασμό με την απώλεια των 500.000 νέων και εξειδικευμένων του brain drain οι οποίοι έφυγαν την περίοδο της χρεοκοπίας, είναι μια ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια της χώρας, που αν δεν αφοπλιστεί άμεσα και ολοκληρωτικά, τίποτε από όλα τα άλλα δεν θα έχει σημασία στο τέλος. Ακόμα και αν όλα τα υπόλοιπα λυθούν αλλά όχι το Δημογραφικό, η χώρα θα πάψει να υπάρχει έτσι κι αλλιώς. 

Γιατί τα νέα ζευγάρια δεν κάνουν παιδιά; Γιατί ο πληθυσμός συνεχίζει να γερνάει και να συρρικνώνεται; Εδώ η μέγγενη των χαμηλών μισθών και των εξουθενωτικών φόρων "υπερπλουσίων” (>54% επί του εργοδοτικού κόστους φόρος και εισφορές μετά τις €30.000 και >62% μετά τις >€40.000), μόλις φτάσει κάποιος να παίρνει μισθό όσα θεωρούνται μεσαία τάξη στην υπόλοιπη Ευρώπη, τον τσακίζει το κράτος με όρια φορολογίας που ισχύουν από το 2004! Μετά από 21 χρόνια, θεωρούμε ακόμα ότι τα €9.000 είναι αρκετό αφορολόγητο! Θα μου πείτε, στους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολούμενους το αφορολόγητο είναι €0 και δίκιο θα έχετε!

______
Το Σύστημα Υγείας και οι ανάγκες του σε έμψυχο δυναμικό, σε υποδομές και σε διαδικασίες. Μια τεράστια και πολυεπίπεδη συζήτηση για ένα θέμα που επηρεάζει την ποιότητα ζωής του Έλληνα, το προσδόκιμο επιβίωσης του άρα και το δημογραφικό, και την ανθρωπιά της κοινωνίας ως ζωντανός οργανισμός που εξελίσσεται. Θα επανέλθουμε.

Αυτά είναι κατά τον Βασιλειάδη της Interview τα κύρια ευρήματα των πολλών ερευνών που έχει πραγματοποιήσει, και όποιος επιθυμεί να συμμετάσχει στην τρέχουσα έρευνά του για το Δημογραφικό, μπορεί να συμπληρώσει το ερωτηματολόγιο εδώ. [https://ee.kobotoolbox.org/x/MVmq8WFn ] 

Νομίζω θέλει 3-4 λεπτά συμπλήρωση, και έχω μεγάλη περιέργεια αν θα αλλάξει το αποτέλεσμα και τα συμπεράσματα, από τη συμμετοχή του αναγνωστικού κοινού του capital.

Θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον.

Αυτά για σήμερα.

agissilaos@gmail.com