Επενδύσεις στα όρια νευρικής κρίσης

Του Άγη Βερούτη

Η παγκόσμια οικονομία κλυδωνίζεται από την αβεβαιότητα. 

Η αβεβαιότητα αυτή κατακρημνίζει την αξία όλων των νομισμάτων της παγκόσμιας οικονομίας. 

Όποιος δεν το έχει καταλάβει αρκεί να κοιτάξει στην μετεωρική αύξηση της τιμής του χρυσού σε σχέση με όλα τα νομίσματα.

Η προοπτική ενός παγκόσμιου "εμπορικού πολέμου” παρότι λιγότερο αρνητική σε σύγκριση με ένα κανονικό πόλεμο, προκαλεί τριγμούς και σκαμπανεβάσματα στις αγορές των μετοχών και των ομολόγων παντού. 

Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει, ότι ένας εμπορικός πόλεμος δεν θα οδηγήσει σε κανονικούς πολέμους μελλοντικά, αν δεν βρεθεί κάποιο κοινό έδαφος συνεννόησης μεταξύ της Αμερικανικής ηγεσίας και των υπολοίπων χωρών με τις οποίες βρίσκεται σε φάση αναθεώρησης των εμπορικών της σχέσεων.

Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι ότι μεγάλες ιδιωτικές επενδύσεις προγραμματισμένες από χρόνια σε πολλές χώρες παγώνουν. Αυτό σημαίνει ότι σε πολλές ανεπτυγμένες οικονομίες αυτή η καθυστέρηση μπορεί να καταλήξει σε αποεπένδυση στην οικονομία καθώς οι υπάρχουσες επενδύσεις αποσβένονται χωρίς να αντικαθίστανται από νέες. Τουλάχιστον ώσπου να γίνει πιο ευκρινές πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση στο διεθνές εμπόριο και τις οικονομίες στις οποίες θα λειτουργήσουν οι επενδύσεις. 

Οποιοσδήποτε υποψήφιος ιδιώτης επενδυτής χρειάζεται να μπορεί να συμπεριλάβεις στο επιχειρηματικό του πλάνο και στους υπολογισμούς του, τις εξελίξεις στο παγκόσμιο εμπόριο, στους δασμούς, και στις νομισματικές ισοτιμίες. Είναι επίσης σημαντικό να μπορέσει να υπολογίσει αν θα δημιουργηθούν εμπόδια στην επένδυσή του (πχ νέοι δασμοί εκεί που πριν δεν υπήρχαν) που θα μπορούσαν να καταστήσουν ασύμφορη την επένδυση, ή νέες εμπορικές συμμαχίες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την επένδυση θετικά.

Για παράδειγμα ας πούμε ότι κάποια βιομηχανία, ευρωπαϊκή ή αμερικανική δεν έχει σημασία, έχει προγραμματίσει να επενδύσει στην Τσεχία σε ένα νέο εργοστάσιο κατασκευής ηλεκτροκινητήρων για αυτοκίνητα. Όταν υλοποιηθεί ο στόχος είναι να εξάγει μέρος της παραγωγής στις ΗΠΑ ως ανταλλακτικό για την τοπική αυτοκινητοβιομηχανία.

Αν το δολάριο χάσει αξία σε σχέση με την Czech Koruny (η CZK ανέβηκε από $0,043/CZK σε $0,046/CZK σε ενάμιση μήνα ή -7%), και τα προϊόντα που κατασκευάζονται στην Τσεχία καταλήξουν τελικά να έχουν 25% δασμούς για τις ΗΠΑ (προς το παρόν οι δασμοί έχουν ανασταλεί για 90 ημέρες), τότε μπορεί κάποιος να αντιληφθεί τι επίδραση θα έχει η μεταβολή των τιμών κατά +33,7% ανεξαρτήτως πραγματικού κόστους παραγωγής.

Μια τέτοια επένδυση αν δεν είναι ήδη σε προχωρημένο στάδιο υλοποίησης, θα έχει ήδη παγώσει ή είναι πολύ πιθανό να παγώσει σύντομα. Αυτό θα κρατήσει ώσπου να ξεκαθαρίσει το τοπίο για το ποια θα είναι η σταθερή κατάσταση μετά τις επικείμενες αλλαγές στον παγκόσμιο εμπορικό χάρτη.

Σκεφτείτε το ίδιο ισχύει για οποιαδήποτε επένδυση δεν έχει αυστηρά τοπικό χαρακτήρα, αν και η παγκόσμια ύφεση που αναμένεται μπορεί να αναβάλλει ή να ματαιώσει ακόμα και επενδύσεις με αυστηρά τοπικό χαρακτήρα εφόσον αυτές επηρεάζονται από το διαθέσιμο εισόδημα εκείνων στους οποίους απευθύνεται.

Άλλο σημαντικό σημείο αβεβαιότητας, είναι το αν θα προκύψει πρόβλημα στις ΗΠΑ από τα ελλείμματα του προϋπολογισμού τους ή από το δημόσιο χρέος τους και πώς θα τα διαχειριστούν. Αν δηλαδή θα προσφύγουν σε νέα ποσοτική χαλάρωση ή σε capital controls, πώς θα συμπεριφερθεί η FED με τα επιτόκια και αντίστοιχα πώς η ΕΚΤ, αν η πώληση αμερικανικών ομολόγων από την Κίνα και την Ιαπωνία θα προκαλέσει κατάρρευση των τιμών τους και αύξηση των αποδόσεών τους και πολλά άλλα που μπορεί να μετατρέψουν μια συμφέρουσα επένδυση σε ασύμφορη στο σύντομο ή μεσοπρόθεσμο μέλλον.

Ο αριθμός των μεταβλητών και των προϋποθέσεων για μεγάλες και μικρότερες επενδύσεις έχουν αυξηθεί εκθετικά. Το αποτέλεσμα είναι δημιουργείται τεράστιος "γκρίζος θόρυβος” στις επιχειρηματικές αναλύσεις και πιθανά σενάρια που εξετάζονται σε οποιαδήποτε επένδυση ή αποεπένδυση. 

Αυτά φυσικά χωρίς να υπάρχει ασφαλής τρόπος να μαντέψει κάποιος αν κάθε ένα σενάριο είναι πιθανότερο από το αντίθετό του. Η επιλογή ενός σεναρίου που πιστεύει κάποιος, έχει καταλήξει να είναι ιδεολογική και ανάλογα αν πιστεύει στο MAGA ή όχι, και άρα δεν είναι βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα αλλά σε προσδοκία. 

Οι συνωμοσιολογίες καλπάζουν, η συνομωσιολογία παίρνει κεντρική προβολή, και αρκετοί φοβούνται να παραδεχτούν ότι δεν έχουν ιδέα πώς θα εξελιχθεί όλη αυτή η κατάσταση, είτε επειδή είναι η δουλειά τους να έχουν παραπάνω πληροφόρηση από την υπόλοιπη αγορά αλλά δεν έχουν (αναλυτές, information whales, κλπ), είτε διότι ποτέ στο παρελθόν δεν χρειάστηκε να λειτουργήσουν με τόσο μεγάλο αριθμό αστάθμητων μεταβλητών.

Και ερχόμαστε τώρα στο φλέγον ζήτημα, ότι ενώ όλα αυτά συμβαίνουν τις τελευταίες εβδομάδες, ο κόσμος βρίσκεται στο μέσο της αρχής της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης, της Τεχνητής Νοημοσύνης. 

Κατά γενική παραδοχή αυτή αναμένεται να προκαλέσει ριζική ανακατάταξη της έως τώρα οικονομικής ισορροπίας ανάμεσα σε Κεφάλαιο, Εργασία και Πληροφορίες/Τεχνολογία.

Και ενώ οι αβεβαιότητες για την ανακατάταξη των παγκόσμιων εμπορικών ισορροπιών πιθανόν εντός του έτους θα ξεκαθαρίσουν, είναι ακόμα δυσκολότερο να προβλέψει κάποιος πώς αυτές θα επηρεάσουν τις εξελίξεις στην 4η Βιομηχανική Επανάσταση.

Ήδη πολλοί κατασκευαστές είχαν ξεκινήσει να επενδύουν εντατικά, όχι μόνον σε συστήματα Generative ΑΙ, αλλά και σε ανθρωπομορφικά ρομπότ που στοχεύουν να υποκαταστήσουν τις επαναλαμβανόμενες και βαρετές ανθρώπινες εργασίες με μηχανές, εντός και εκτός εργοστασίων. Τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Κίνα φαίνεται να δίνουν τεράστια έμφαση και επενδύσεις σε ρομποτικά συστήματα, αλλά ουδείς γνωρίζει μέσα σε μια βαθιά ύφεση που ίσως κρατήσει χρόνια, στις ΗΠΑ ή στην Κίνα ή παγκοσμίως, θα συνεχίσουν να γίνονται αυτές οι εξαιρετικά υψηλές επενδύσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων στον ίδιο ρυθμό.

Οι αναλύσεις που ακούμε για τις εξελίξεις στην ΤΝ και τις βιομηχανικές εφαρμογές της, ήδη έχουν μεγάλο ποσοστό ευγενών προσδοκιών και προϋποθέτουν ότι η τεχνολογία θα συνεχίσει να εξελίσσεται στους ίδιους ρυθμούς που εξελισσόταν ως τώρα ή ταχύτερα. Όμως είναι πλέον ακόμη πιο αβέβαιες απ’ όσο πριν λίγους μήνες, και οι προβλέψεις έχουν καταλήξει να είναι ελάχιστα καλύτερες από την χαρτομαντεία.

Σε μεγάλο βαθμό τα παραπάνω θα καθορίσουν κατά πόσον η 4η Βιομηχανική Επανάσταση θα έρθει όπως προβλέπεται, ή θα καθυστερήσει.

Ας είμαστε ακόμα πιο προσεκτικοί, όπως προχωράμε στην ομίχλη. 

Ειδικά όσοι από εμάς αδυνατούν να προβλέψουν:

α) τις προϋποθέσεις για την τεχνολογία πίσω από τις ανακοινώσεις των παικτών της ΤΝ,

β) τα σενάρια για το πως θα μπορούσε να εξελιχθεί το παγκόσμιο εμπορικό τοπίο μετά τις αλλαγές που στοχεύει η κυβέρνηση των ΗΠΑ, και 

γ) ποιες απαντήσεις πιθανόν θα δώσουν στις παραπάνω τις αλλαγές η πλειάδα των χωρών που επηρεάζονται αρνητικά από αυτές.

Άρα όλοι.

agissilaos@gmail.com