Οι δασμοί ήρθαν για να μείνουν;

Του Άγη Βερούτη

Χωρίς να ξέρει φυσικά κανείς πώς ακριβώς θα τελειώσει η ιστορία με τους Δασμούς Τραμπ, η αγωνία κλιμακώνεται. 

Είδαμε ανταλλαγή αυξήσεων με την Κίνα στους αρχικούς δασμούς 50% που έβαλαν οι ΗΠΑ με απάντηση της Κίνας για 34%, κατόπιν την αύξηση στα 104% από τις ΗΠΑ και την ανταπάντηση της Κίνας για 84%. 

Είδαμε την Ευρώπη να αξιολογεί αν θα βάλει απλώς δασμούς 25% σε διάφορα άσχετα Αμερικανικά προϊόντα ως απάντηση 25% δασμών στον ευρωπαϊκό χάλυβα. Κατόπιν εξαιρώντας το αμερικάνικο ουίσκι κατόπιν απειλής από τον Τραμπ για 200% δασμούς σε Γαλλικά και Ιταλικά κρασιά, και αξιολογώντας αν θα βάλει στο κάδρο και το αμερικανικό πλεόνασμα $118 δισ. δολαρίων ετησίως μόνο στο εμπόριο παροχής υπηρεσιών που κυρίως θα πλήξει μεγάλες αμερικανικές εταιρείες υψηλής τεχνολογίας.

Οι αγορές στην Αμερική βρίσκονταν σε ελεύθερη πτώση ώσπου να δουν αν θα προκύψει διαπραγμάτευση μεταξύ της κυβέρνησης Τραμπ και των εμπορικών εταίρων των ΗΠΑ που πλήττονται, ενώ πολλοί δισεκατομμυριούχοι υποστηρικτές του Τραμπ εκφράζουν ανοιχτά την αντίθεσή τους σε αυτές τις εξελίξεις. 

Παρόλο που η ανεργία των ΗΠΑ βρίσκεται σε χαμηλά, πολλοί οικονομολόγοι προβλέπουν επικείμενη ύφεση στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη η οποία ως τώρα κρατά μια πιο ψύχραιμη στάση απέναντι στις εξελίξεις, αν και ανακοίνωσε χθες δασμούς 25% σε αμερικανικά εμπορεύματα αξίας €20 δισ. ευρών.

Όμως, ο ελέφαντας στο δωμάτιο παραμένει αμετακίνητος: 

- οι ΗΠΑ δανείζονται από την Κίνα για να αγοράζουν προϊόντα της (λένε οι Κινέζοι)

- οι Αμερικανοί φοβούνται ότι θα τους λείψουν βασικά πράγματα στο μέλλον αν συνεχίσει να ανεβαίνει το χρέος τους (λένε οι ίδιοι), 

- ενώ οι Κινέζοι φοβούνται ότι θα φτάσει κάποια στιγμή που δεν θα πληρωθούν τα χρήματα που έχουν δανείσει στην αμερικανική οικονομία.

Αν δούμε όμως το σύνολο του Αμερικανικού δημοσίου χρέους, μόνο 24% από τα $36 τρισ. αυτού βρίσκεται στην κυριότητα δανειστών εκτός ΗΠΑ. 

Η αλήθεια είναι ότι ακόμα και από τους εξωτερικούς δανειστές συνολικού αμερικανικού χρέους των $8,7 τρισ. δολαρίων που είναι εκτός ΗΠΑ, μόνον τα $798 δισ. ή λιγότερο από το 2,2% του συνολικού χρέους ήταν χρήματα που η Κίνα έχει επενδεδυμένα σε κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ.

Τώρα η Κίνα ανησυχεί μη χάσει τα χρήματά της. Δηλαδή έχει δανείσει πίσω στις ΗΠΑ ίσο με 2,5 ετών το εμπορικό της πλεόνασμα από τις ΗΠΑ. Οι πιθανότητες να κάνει πίσω στους δασμούς ο Τραμπ χωρίς προσπάθειες ισοσκελισμού από τις χώρες που εμφανίζουν έλλειμμα εμπορικού ισοζυγίου είναι μηδαμινές.

Όμως, και γενικότερα το ετήσιο έλλειμμα εμπορικού ισοζυγίου των ΗΠΑ με τον υπόλοιπο κόσμο εξελίσσεται ανοδικά, δείχνοντας την αδυναμία των ΗΠΑ να ανταγωνιστούν στα προϊόντα τις υπόλοιπες χώρες, ενώ το πλεόνασμα των υπηρεσιών δεν αρκεί για να ισοφαρίσει τα εμπορικά ελλείμματα.

Ειδικότερα στους τελευταίους 3 μήνες, το έλλειμμα προϊόντων και υπηρεσιών διπλασιάστηκε σε μηνιαία βάση προκαλώντας ακόμα μεγαλύτερη ανησυχία στην αμερικανική κυβέρνηση. 

Πηγή: Bureau of Economic Analysis

Αν δούμε ειδικότερα από το US Census Bureau, το έλλειμμα με την Κίνα του 2024 στο σύνολό του, βλέπουμε ότι κυμαίνεται κοντά στα $295 δισ. δολάρια ενώ προ διετίας πλησίασε στα $380 δισ. Δηλαδή το μισό από όλα όσα ομόλογα Αμερικανικού Δημοσίου διακρατεί η Κίνα.

Πηγή: United States Census Bureau

Άλλες επίσης χώρες βρίσκονται στο στόχαστρο των δασμών, όπως το Μεξικό, το Βιετνάμ, η Ιρλανδία και η Γερμανία όπου υπάρχει έλλειμμα εμπορικών συναλλαγών.

Πηγή: World Population Review

Είναι ολοένα και πιο ξεκάθαρο ότι για να αφήσουμε πίσω την βάσανο αυτού του Διεθνούς Εμπορικού Πολέμου που ήδη έχει ξεκινήσει η κυβέρνηση Τραμπ προς τις χώρες με τις οποίες έχει μεγάλα και μη βιώσιμα εμπορικά ελλείμματα η Αμερική, θα πρέπει να βρουν τρόπους οι χώρες αυτές να εξισορροπήσουν τα ελλείμματα.

Ως τότε, μη περιμένετε να ανακαλέσει κανένα δασμό η κυβέρνηση Τραμπ. Ακόμα και αν τελικά δεν κάνουν πίσω όσοι πλήττονται από τους δασμούς, κάθε μέρα που περνάει η αμερικανική οικονομία λύσει το πρόβλημα του $1,2 τρισ. δολαρίων εμπορικού ελλείμματος, με όποιο εσωτερικό κόστος και αν φέρει αυτό.