Ο αυτισμός, επιτέλους, δεν είναι αποκλεισμός

Του Ηλία Ψυχογιού

Στη ζωή υπάρχουν εκείνες οι σπάνιες στιγμές που νιώθεις ότι "κάτι σημαντικό γίνεται", κάτι που έχει αξία πέρα από χρήματα, επιτυχία ή εικόνα. Στιγμές που πραγματώνουν τη ρήση "η ποιότητα μιας κοινωνίας φαίνεται από τη συμπεριφορά της απέναντι στα πλέον αδύναμα μέλη της”.  

Την  προηγούμενη Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου, στο Ζάππειο Μέγαρο, είχα την εξαιρετική τιμή να παρευρεθώ στην εκδήλωση υπογραφής του μνημονίου συνεργασίας μεταξύ του Κοινωφελούς Ιδρύματος Προστασίας Παιδιών και Νέων με Αναπτυξιακές Διαταραχές "Η Θεοτόκος" και του ΙΝΣΕΤΕ (Ινστιτούτο Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων). 

Για όσους δεν έχουν συναντήσει ξανά τους δύο αυτούς οργανισμούς, να αναφερθώ συνοπτικά. Το μεν ίδρυμα "Η Θεοτόκος” λειτουργεί από το 1963 και παρέχει εξειδικευμένες υπηρεσίες (πρόληψη, θεραπεία, εξειδικευμένη εκπαίδευση, κοινωνική ένταξη και επαγγελματική αποκατάσταση) σε παιδιά, εφήβους και νέους ενήλικες με αναπτυξιακές διαταραχές αλλά και στις οικογένειές τους. Το δε ΙΝΣΕΤΕ, συμβάλει στην αναβάθμιση του τουριστικού τομέα της χώρας μας αλλά και σε κάθε άλλο συνδεόμενο (άμεσα ή έμμεσα) τομέα, μέσω προώθησης κατάλληλων δημόσιων και ιδιωτικών πολιτικών. 

Οι δύο λοιπόν αυτοί φορείς σε τι ακριβώς συμφώνησαν; Συμφώνησαν να βγάλουν από το σπίτι και την απομόνωση τα άτομα με αναπτυξιακές διαταραχές. Και καθώς το politically correct δεν είναι του ύφους μου, ας το πούμε όπως είναι: αποφάσισαν να βοηθήσουν τα άτομα αυτά να μπουν στην αγορά εργασίας μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους στα ειδικά σχολεία και να μην είναι αναγκασμένα να επιβιώνουν με το προνοιακό επίδομα των 600 ευρώ (στην καλύτερη περίπτωση). 

Δεν γνωρίζω πόσοι από τους αναγνώστες έχουν δει την ταινία "Ο άνθρωπος της βροχής”. Στο σενάριο, ο Raymond έχει αυτισμό, έχει δυσκολίες στην κοινωνική ζωή αλλά εξαιρετική μνήμη και ικανότητα πραγματοποίησης πολύπλοκων μαθηματικών πράξεων με το μυαλό του. Παρότι αυτό είναι ένα σενάριο, η πραγματικότητα από αυτό δεν απέχει τόσο όσο νομίζουμε. Τα άτομα με αναπτυξιακές διαταραχές, με αυτισμό για παράδειγμα, σε μεγάλο ποσοστό έχουν ιδιαίτερες ικανότητες σε έναν συγκεκριμένο τομέα, π.χ. Μνήμη, εστίαση στη λεπτομέρεια, εξαιρετική ικανότητα να ακολουθούν σταθερές διαδικασίες. Αυτές οι ικανότητες μπορούν να τα βοηθήσουν να ενταχθούν στην αγορά εργασίας, να είναι ανεξάρτητα και οι γονείς τους να απαλλαχθούν από το άγχος για την πορεία του παιδιού τους όταν αυτοί φύγουν από τη ζωή. Γιατί, σε περίπτωση που δεν έχετε κάποια αντίστοιχη εμπειρία, δεν υπάρχει κανένα άλλο ερώτημα στο μυαλό ενός γονιού τέτοιου παιδιού, από το "Τι θα γίνει όταν πεθάνω;” 

Παράλληλα όμως, η είσοδός  αυτών των συνανθρώπων μας στην αγορά εργασίας πρέπει να γίνεται με προσοχή, σεβασμό στις ιδιαιτερότητές τους και υποστήριξη από εξειδικευμένους εκπαιδευτές. 

Εκεί έρχεται το ίδρυμα "Η Θεοτόκος”. Θα αναλάβει, σε συνεργασία με το ΙΝΣΕΤΕ, να αντιστοιχίσει τις ειδικότητες στις οποίες εξειδικεύονται οι ωφελούμενοι από το ίδρυμα, με τις θέσεις εργασίας του τουριστικού κλάδου στην περιοχή της Αττικής, σε πρώτη φάση. Ταυτόχρονα, θα αναπτυχθούν ειδικά προγράμματα για την παροχή δεξιοτήτων που ο τουριστικός κλάδος αναζητά και οι οποίες μπορούν να καλυφθούν από ωφελούμενους του ιδρύματος, πάντοτε με την εποπτεία και έγκριση των ειδικών. 

Τι θα κάνει το ίδρυμα; Θα επιβλέπει την επιλογή και προετοιμασία των υποψηφίων, θα παρακολουθεί και θα τους υποστηρίζει εντός του περιβάλλοντος εργασίας και θα διασφαλίζει ότι η διαδικασία ένταξης θα είναι αρμονική ανάμεσα σε εργαζόμενους και εργοδότες. 

Πριν από μερικά χρόνια εργάστηκα στο εξωτερικό. Το πρώτο πράγμα που μου έκανε εντύπωση στη χώρα που βρισκόμουν ήταν οι άνθρωποι με αναπηρικό καροτσάκι που κυκλοφορούσαν και εργάζονταν κανονικά. Το ποσοστό ατόμων με αναπηρία εκεί δεν ήταν μικρότερο ή μεγαλύτερο από την Ελλάδα, αλλά εκεί δεν ήταν αόρατοι, δεν ήταν "ντροπή” για την οικογένεια, δεν τους κοιτούσαν "στραβά” στον δρόμο. Στην Ελλάδα, στην άκρη της χερσονήσου του Αίμου, ακόμα δεν έχουμε αντιληφθεί ότι τα άτομα με αναπηρία (σωματική ή άλλη) αντικαθιστούν ένα μειονέκτημα με ένα υπερβάλλον πλεονέκτημα. 

Ο τουριστικός κλάδος το κατάλαβε και θα το αξιοποιήσει. Ελπίζω πως θα ακολουθήσουν και άλλοι επαγγελματικοί κλάδοι και είμαι βέβαιος πως το ίδρυμα "Η Θεοτόκος” θα είναι ανοιχτό σε αντίστοιχες συνεργασίες. 

Ας μου επιτραπεί τέλος, να εκφράσω τις ευχαριστίες μου προς την κα Πώλα Μάγκου, μέλος τους ΔΣ του Ιδρύματος,  για την πρόσκληση. Ήταν τιμή μου. 

Συγχαρητήρια, για τη σκέψη και την υλοποίηση του εγχειρήματος, αξίζουν τόσο στη διοίκηση του ιδρύματος, στον Πρόεδρο κ. Παναγή Καρέλλα όσο στον πρόεδρο του ΔΣ του ΙΝΣΕΤΕ, κ. Γιώργο Βερνίκο. Μαζί με αυτούς όμως, εύσημα πρέπει να αποδοθούν στον επιστημονικό διευθυντή του Ιδρύματος κ. Γιάννη Παπακωνσταντίνου και στα διοικητικά συμβούλια του Ιδρύματος και του ΙΝΣΕΤΕ. 
Γιατί πρέπει να αποδίδονται "τα του Καίσαρος τω Καίσαρι".