Άδεια πουκάμισα;

Του Γιάννη Πανούση

Αν κάποιος δεν μπορεί να ονειρευτεί πια,

δεν πειράζει,άσ’τον ήσυχο

Παναγιώτης Παπα’ι’ωάννου,30 εισιτήρια

Δεν πρέπει όσοι εκφέρουν δημόσιο λόγο ή έχουν δημόσια παρουσία να διχάζουν την κοινή γνώμη, προβάλλοντας την προσωπική τους άποψη ή το αρνητικό τους βίωμα σαν απόλυτη αλήθεια.

Ουδείς έχει το δικαίωμα να μοιράζει συγχωροχάρτια ή κατάρες, να παρέχει "αμνηστίες" ή να καταδικάζει σε αιώνια κατακραυγή.

Αν σκεφτούμε πόσοι πολιτικοί (ακόμα και σήμερα ενεργοί) έχουν "αλλαξοπιστήσει", όχι για ιδεολογικούς λόγους αλλά για ιδιοτελείς προσωπικούς, και τους έχουμε "καταπιεί", ίσως και δικαιολογήσει τη μετατόπισή τους, βρίσκω ιδιαίτερα υποκριτικό το να στρέφουμε τα ηθικά μας βέλη κατά ορισμένων μη πολιτικών.

Στο κάτω-κάτω, το έργο κι όχι τη ζωή του άλλου κρίνουμε, αφού ούτε Θεός ούτε εισαγγελέας είναι αυτοί οι κήνσορες.

Η αμφισβήτηση των πάντων (πλην του αδέκαστου "εαυτού" τους [sic]) δεν ωφελεί τη Δημοκρατία ή την κοινωνική ειρήνη.

Φαίνεται πως δεν μας κούρασε ακόμα η δημοκρατική ανομία της Μεταπολίτευσης, καθώς αντί για τη συνετή "μεσότητα", συνεχίζουμε να προτιμάμε χαοτικές καταστάσεις.

Τέλος λοιπόν με τους μύθους. Η μπαλάντα των δικαιωματοκρατών ακούγεται σε όλες τις τάξεις, τραγουδιέται από όλους τους εναλλακτικούς, έγινε "άσμα ασμάτων".

Σε μία Δημοκρατία από τρίτο χέρι, ούτε καν από δεύτερο, δεν υπάρχουν αθώοι, πρίγκιπες, δούκες· ίσως μόνον οι αυλικοί κόλακες κατορθώνουν να επιβιώνουν.

Τελικά, όλοι είναι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο Βρούτοι, που δολοφονούν τη μνήμη, την Ιστορία και τους ήρωές μας για ένα like ή ένα χειροκρότημα από τους ομοϊδεάτες.

Τα υπόλοιπα ας τα συνεκτιμήσουν τα κόμματα, μέσα ή πλάι στα οποία παρασιτούν αυτοί οι τύποι.

Σε κάθε περίπτωση, δεν είμαι βέβαιος ότι "ο δημοκρατικός καπιταλισμός" τον οποίο επικαλούνται οι επανερχόμενοι (πρώην κομμουνιστικοριζοσπάστες) ηγέτες αποτελεί σφήνα ανάμεσα στο δίπολο Δεξιά/Αριστερά, ούτε είμαι πεπεισμένος ότι στην Ελλάδα πρέπει να αντικαταστήσουμε τη διάκριση Δεξιός/Αριστερός με το Διεφθαρμένος/Έντιμος (ή καλύτερα μη διεφθαρμένος) πολιτικός/πολίτης.

Ως γνωστόν υπάρχουν δεξιοί έντιμοι και αριστεροί διεφθαρμένοι και τούμπαλιν. Επειδή δεν είναι δυνατόν, ιδιαίτερα στη άνομη χώρα μας, να εντοπίσεις με ακρίβεια "ποιος τα πιάνει και ποιος όχι", ας παραμείνουμε — μέχρι νεωτέρας — στην παλιά διάκριση "Συντηρητικός/Προοδευτικός" και βλέπουμε.

Στο μεταξύ, διαπιστώνουμε κι άλλα φαινόμενα, που αφορούν στις εκ του πονηρού συγχύσεις όρων και εννοιών.

Έτσι π.χ. η παραβατικότητα βαφτίζεται αντισυστημικότητα, η κανονικότητα χαρακτηρίζεται υποταγή του φοβικού κυρ-Παντελή στο Σύστημα, οι βίαιες ακρότητες θεωρούνται "αντίσταση" κατά του καθεστώτος, η φιλανθρωπία προβάλλεται σαν κοινωνική (και μάλιστα "αριστερή") πολιτική, η συνωμοσιολογία εκλαμβάνεται σαν τμήμα της δικονομικής διαδικασίας, οι κραυγές μίσους εξισώνονται με την αξία της κάθαρσης κ.λπ.

Καλά θα ήταν άπαντες οι εμπλεκόμενοι (και οι υποκρυπτόμενοι) να συνειδητοποιήσουν ότι η Δημοκρατία δεν είναι λάστιχο να την τραβάνε μέχρι να ξεχειλώσει και ότι οι θεσμοί χρειάζονται πλαισίωση από καθαρούς θεματοφύλακες κι όχι από φαντασιωμένους ιδεοληπτικούς.

Η όποια επανεκκίνηση από οποιονδήποτε προϋποθέτει ώριμη αύρα, χωρίς ανιστόρητους συμψηφισμούς ευθυνών κι ενοχών, με επιλεκτική μνήμη, με στιγμιαία happenings και με δικτυώσεις που δεν ενώνουν αλλά διαχωρίζουν τις προοδευτικές δυνάμεις.

Πολιτική επικοινωνία με στόχο τη διακυβέρνηση της χώρας, δίχως στέρεο αφήγημα για ένα καλύτερο μέλλον για όλους, θα πέσει στο κενό, όσα ΜΜΕ κι αν υποστηρίζουν το εγχείρημα.

Ζούμε σε γενικευμένη καχυποψία για όλους και για όλα.

Η νέα φούσκα θα είναι ό,τι χειρότερο για το πολιτικό και αξιακό μας σύστημα.

Το τίμημα μιας τέτοιας αυταπάτης θα το πληρώσουμε άπαντες: οι δρώντες, οι απέχοντες, οι σιωπώντες και οι διαπλεκόμενοι.

* Ο Γιάννης Πανούσης είναι Καθηγητής Εγκληματολογίας, πρώην υπουργός Προστασίας του Πολίτη