Η Βραχυχρόνια Μίσθωση: Πυλώνας Στήριξης του Τουρισμού και της Τοπικής Οικονομίας στην Ελλάδα

Του Βαγγέλη Γυφτέα*

Στην Ελλάδα, μια χώρα όπου ο τουρισμός αποτελεί διαχρονικά τη "βαριά βιομηχανία" και βασικό πυλώνα του ΑΕΠ, κάθε μορφή φιλοξενίας παίζει καθοριστικό ρόλο στην οικονομική ευημερία. Μέσα σε αυτήν την πραγματικότητα, η βραχυχρόνια μίσθωση έχει αναδειχθεί την τελευταία δεκαετία σε έναν δυναμικά αναπτυσσόμενο κλάδο, προσφέροντας λύσεις προσιτής διαμονής στους επισκέπτες και, ταυτόχρονα, πολύτιμα οφέλη στις τοπικές κοινωνίες και την αγορά εργασίας.

Αναφερόμαστε σε χιλιάδες ακίνητα που προσφέρονται για λίγες ημέρες ή εβδομάδες μέσω ψηφιακών πλατφορμών, όπως το Airbnb, το Booking κ.α. Τα ακίνητα αυτά βρίσκονται διάσπαρτα σε πόλεις, νησιά, ορεινά χωριά και τουριστικούς προορισμούς, δίνοντας στον επισκέπτη την ευκαιρία να γνωρίσει την καθημερινότητα και τη γειτονιά, έξω από τις "τουριστικές βιτρίνες". Αυτή η νέα μορφή τουρισμού δεν ήρθε να αντικαταστήσει τα ξενοδοχεία, αλλά να καλύψει ένα εντελώς διαφορετικό προφίλ επισκέπτη.

Η Βραχυχρόνια μίσθωση δεν είναι Ανταγωνιστής των ξενοδοχείων

Ένα από τα βασικά επιχειρήματα που συχνά προβάλλονται ενάντια στη βραχυχρόνια μίσθωση είναι ότι "απειλεί" τα ξενοδοχεία. Στην πραγματικότητα, όμως, αυτός ο ισχυρισμός δεν επιβεβαιώνεται από τη συμπεριφορά των επισκεπτών. Τα ξενοδοχεία συνεχίζουν να εξυπηρετούν επιχειρηματίες, οικογένειες, τουρίστες που επιθυμούν πακέτα all-inclusive, συνέδρια και οργανωμένες εκδρομές. Από την άλλη, η βραχυχρόνια μίσθωση απευθύνεται κυρίως στον μέσο ταξιδιώτη: κυρίως οικογένειες με παιδιά και νέους ανεξάρτητους τουρίστες που θέλουν οικονομική διαμονή και μια πιο αυθεντική εμπειρία.

Μάλιστα είναι σημαντικό να τονιστεί ότι υπάρχουν χιλιάδες περιπτώσεις όπου ταξιδιώτες δεν θα είχαν ταξιδέψει, αν δεν υπήρχε η οικονομική επιλογή ενός διαμερίσματος ή σπιτιού. Δηλαδή, η βραχυχρόνια μίσθωση προσελκύει νέο κοινό, αντί να "κλέβει" πελάτες από άλλες μορφές φιλοξενίας.

Προσφέρει στήριξη της τοπικής αγοράς και των μικρών επαγγελματιών

Το σημαντικότερο όμως πλεονέκτημα αυτής της μορφής φιλοξενίας είναι ότι ενισχύει απευθείας την τοπική κοινωνία. Ο επισκέπτης που μένει σε διαμέρισμα στο κέντρο της Αθήνας, στη Νάουσα της Πάρου, στη Βέργα Μεσσηνίας ή σε ένα χωριό της Ηπείρου, θα βγει στη γειτονιά για να φάει, να πάρει καφέ, να αγοράσει ψωμί ή σουβενίρ. Αυτό σημαίνει ζωντάνια για τα μικρά μαγαζιά, τις καφετέριες, τα εστιατόρια, τα φαρμακεία, τα παντοπωλεία, ακόμα και τα ταξί.

Η κατανάλωση απλώνεται οριζόντια σε όλη την τοπική οικονομία, δίνοντας ανάσα σε περιοχές που συχνά εξαρτώνται αποκλειστικά από τον τουρισμό για την επιβίωσή τους. Σε πολλές από αυτές, δεν υπάρχει άλλος τρόπος να δημιουργηθεί εισόδημα — ούτε βιομηχανία, ούτε ισχυρή αγροτική παραγωγή. Ο τουρισμός είναι η βασική και μοναδική πηγή εργασίας και εισοδήματος.

Νέες θέσεις εργασίας και οικονομική κινητικότητα

Η εξάπλωση της βραχυχρόνιας μίσθωσης έχει οδηγήσει στην ανάδυση νέων επαγγελμάτων και την ενίσχυση πολλών υπαρχόντων. Για τη σωστή λειτουργία ενός καταλύματος απαιτείται προσωπικό καθαριότητας, συντηρητές, τεχνικοί, ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί, επαγγελματίες φωτογράφοι, σύμβουλοι διαχείρισης τουριστικών ακινήτων, διακοσμητές κ.α.

Πολλοί νέοι και νέες σε νησιά και ηπειρωτική Ελλάδα, που παλαιότερα θα αναγκάζονταν να μεταναστεύσουν για δουλειά, πλέον μπορούν να παραμείνουν στον τόπο τους και να εργαστούν αξιοπρεπώς. Ειδικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, τα έσοδα από τη βραχυχρόνια μίσθωση δεν ωφελούν μόνο τον ιδιοκτήτη, αλλά ολόκληρη την κοινότητα γύρω από την τουριστική δραστηριότητα.

Επιπλέον, πολλοί ιδιοκτήτες που είχαν αδρανή ακίνητα, σήμερα τα ανακαινίζουν και τα επαναφέρουν στην οικονομία, κάτι που ενισχύει και τον κλάδο της οικοδομής, των υλικών, της διακόσμησης και του εμπορίου.

Η Ελλάδα χρειάζεται την ενίσχυση, όχι τον περιορισμό της βραχυχρόνιας μίσθωσης

Είναι αυτονόητο ότι κάθε μορφή οικονομικής δραστηριότητας πρέπει να λειτουργεί με όρους διαφάνειας και δίκαιου ανταγωνισμού. Ναι, η βραχυχρόνια μίσθωση πρέπει να ρυθμιστεί σωστά — αλλά όχι να περιοριστεί ή να τιμωρηθεί, γιατί δεν είναι πρόβλημα: είναι ευκαιρία. Επίσης, πρακτικές όπως περιορισμός των διανυκτερεύσεων ανά έτος (π.χ. 90 ή 120 ανά έτος) είναι οπισθοδρομικές και καμία σχέση δεν έχουν με την πραγματικότητα της ανάπτυξης.

Σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, όπου ο τουρισμός είναι η "κολόνα" της οικονομίας και πολλές περιοχές δεν έχουν εναλλακτικές μορφές εργασίας, η ανάπτυξη της βραχυχρόνιας μίσθωσης δεν είναι πολυτέλεια – είναι αναγκαιότητα. Ορθά οργανωμένη, με σαφές πλαίσιο λειτουργίας και έλεγχο, μπορεί να συνεχίσει να προσφέρει:

-τεράστια τόνωση στην οικονομία, μη ξεχνάμε ότι στη περίοδο της κρίσης η βραχυχρόνια μίσθωση έπαιξε καθοριστικό ρόλο για την βελτίωση του κλίματος

-διευκόλυνση σε φοιτητές και εποχιακούς επαγγελματίες που πλέον δε χρειάζεται να ενοικιάζουν ένα σπίτι για μήνες στους οποίους δεν το χρησιμοποιούν

- οικονομική διέξοδο σε μικρούς ιδιοκτήτες

- εισόδημα σε επαγγελματίες

- πολλαπλάσιος τουρισμός με ότι συνεπάγεται, ακόμα και σε λιγότερο προβεβλημένες περιοχές

- απασχόληση στους νέους

-νέες οικονομικές δραστηριότητες

-ανάπτυξη

Η βραχυχρόνια μίσθωση είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της τουριστικής και κοινωνικής ζωής της Ελλάδας. Προσφέρει νέες θέσεις εργασίας, δίνει ώθηση στις τοπικές επιχειρήσεις, ενισχύει τις γειτονιές και δημιουργεί τουριστική κινητικότητα εκεί όπου πριν δεν υπήρχε τίποτα.  

Ο τουρισμός δεν είναι απλώς μια δραστηριότητα για λίγους μήνες τον χρόνο – είναι η καρδιά της ελληνικής οικονομίας. Και μέσα σε αυτήν την καρδιά, η βραχυχρόνια μίσθωση έχει κερδίσει επάξια τη θέση της.

*Οικονομολόγος - Καθηγητής Οικονομικών