Το βυζαντινό καντήλι δεν πρόκειται να σβήσει

Του Θοδωρή Γιάνναρου

Η Ιερά Μονή της Αγίας Αικατερίνης ιδρύθηκε πριν περίπου 1.500 χρόνια από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό στους πρόποδες του όρους Σινά και αποτελεί το αρχαιότερο με συνεχή λειτουργία χριστιανικό μοναστήρι παγκοσμίως, ενώ εδώ και αρκετά χρόνια βρίσκεται μεταξύ των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO! Είναι το καντήλι του Βυζαντίου που αρνείται να σβήσει, παρά τις πάμπολλες επιθέσεις που έχει δεχθεί! Εκτός των άλλων, προστατεύεται από 4 φυλές Βεδουίνων που έχουν ορκιστεί να το προστατεύουν ακόμα και με την ίδια τους τη ζωή — είναι μαζί με τους αγγέλους, οι επί αιώνες άγρυπνοι φύλακες της Μονής της Αγίας Αικατερίνης του Σινά…

Εδώ και κάποιες μέρες, η Αγία Μονή λέγεται πως βρίσκεται υπό την απειλή μιας δικαστικής απόφασης, η οποία, εφόσον εφαρμοστεί, μπορεί εύκολα να ανοίξει τον Ασκό του Αιόλου, καταλήγοντας στη δήμευση της περιουσίας της από το αιγυπτιακό δημόσιο, γεγονός που θα ήταν καταστροφικό για την Ορθοδοξία και τον Ελληνισμό!

Η ελληνική πολιτεία και οι εκεί μοναχοί επιθυμούν να εφαρμοστεί ο ιερός "Αχτιναμές” — η ιδιόγραφη δηλαδή διαθήκη του προφήτη Μωάμεθ, η οποία, με ποινή αφορισμού, διαμήνυε στους μουσουλμάνους όλης της γης να προστατεύουν τη Μονή, ενώ της είχε αναγνωρίσει και τα πλήρη ιδιοκτησιακά δικαιώματα επί των εδαφών που κατείχε…

Είναι επίσης γεγονός πως το αιγυπτιακό κράτος επί χρόνια — με τη βοήθεια της Ελλάδας — προέτρεπε την UNESCO να συμπεριλάβει τη Μονή του Όρους Σινά στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, και όταν τελικά εκδόθηκε η απόφαση το 2002, η οποία χαρακτήριζε το Μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, και στα κείμενα γινόταν σαφής αναφορά για ιδιοκτησία της Μονής επί των εδαφών γύρω της και όχι μόνο, οι Αιγύπτιοι δεν την αμφισβήτησαν ποτέ, ούτε έφεραν την παραμικρή αντιπρόταση, ούτε εξέφρασαν την οποιαδήποτε αντίρρηση!

Υπήρχε βέβαια ένα ολόκληρο πακέτο συμφωνιών ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και το αιγυπτιακό κράτος, που εξασφάλιζε ρητά την αναγνώριση της ιδιοκτησίας των 70 εκτάσεων της Μονής του Σινά, συν κτίρια, εκκλησίες, οικόπεδα και αγροτικές εκτάσεις, με τη συνυπογραφή του οποίου θα ξεκαθαρίζονταν πλήρως και δια παντός το συνολικό θεσμικό πλαίσιο, ενώ είχε συνταχθεί και έγγραφο, βάσει του οποίου θα υπήρχε εξωδικαστικός συμβιβασμός. Δυστυχώς, η αιγυπτιακή πλευρά πήγαινε από αναβολή σε αναβολή, κι ενώ το κείμενο είχε "κλειδώσει”, στη συνέχεια η Αίγυπτος αναθεώρησε και λίγο αργότερα υπαναχώρησε, χωρίς περαιτέρω εξηγήσεις. Η υπόθεση είχε αρχίσει να στραβώνει από τότε.

Εκτός όλων των ανωτέρω, μόνο τυχαία δεν ήταν η δέσμευση του Προέδρου της Αιγύπτου Αλ Σίσι, στην πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα και μάλιστα δημόσια, παρόντος του Έλληνα Πρωθυπουργού, πως δεν θα επιτραπεί σε κανέναν να πειράξει τη Μονή της Αγίας Αικατερίνης στο Όρος Σινά…

Ο άνθρωπος αυτός, που κυβερνά την Αίγυπτο με σιδηρά πυγμή επί 12 περίπου χρόνια, είχε δηλώσει όμως στους Έλληνες συνομιλητές του πως δεν ελέγχει πλήρως την αιγυπτιακή γραφειοκρατία, και στην ελληνική πλευρά ήχησαν τα πρώτα καμπανάκια. Παρά ταύτα, οι Έλληνες συνέχισαν να ελπίζουν σε μια ικανοποιητική συμφωνία με το αιγυπτιακό κράτος και, για τον λόγο αυτόν, επέλεξαν να κρατήσουν χαμηλούς τόνους και να μην υπάρξει ελληνική αντίδραση εν θερμώ…

Παρά το γεγονός ότι η ελληνική πλευρά χειρίζεται ψύχραιμα την κατάσταση και ελπίζει στην ανατροπή της δικαστικής αυτής απόφασης με ενέργειες της αιγυπτιακής κυβέρνησης, τα πράγματα είναι πολύ πιο δύσκολα και πολύ πιο περίπλοκα απ’ ό,τι φαίνεται, και αυτό γιατί αφενός, ο Αρχιεπίσκοπος Σινά κ.κ. Δαμιανός κρίνεται ως πρόσωπο άνευ εννόμου συμφέροντος, ο οποίος σε καμία περίπτωση δεν εκπροσωπεί μια νομικά αναγνωρισμένη οντότητα εντός του αιγυπτιακού κράτους. Η ελληνορθόδοξη αδελφότητα εκεί δεν κατέχει, κατά το αιγυπτιακό δημόσιο, νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας, ούτε καν για το ίδιο το συγκρότημα της Μονής της Αγίας Αικατερίνης, αλλά ούτε και για τα περιφερειακά οικόπεδα, αγροτεμάχια ή παρεκκλήσια, και άρα αυτά πρέπει να αποδοθούν άμεσα στο αιγυπτιακό δημόσιο.

Η απόφαση του εφετείου δεν αφήνει και πολλά περιθώρια για νομικούς ελιγμούς, με αποτέλεσμα η περιουσία της Μονής, μαζί με τη βιβλιοθήκη που φιλοξενεί πάνω από 5.000 σπάνια χειρόγραφα στα ελληνικά και πολλές άλλες γλώσσες, να απειλείται με "δήμευση”, και οι εκεί μοναχοί, που κάθε χρόνο είναι αναγκασμένοι να ανανεώνουν την άδεια παραμονής τους στην Αίγυπτο, με "έξωση”.

Αυτά που συμβαίνουν σίγουρα δεν είναι καλοί οιωνοί και, δυστυχώς, αποτυπώνουν μια πλήρη απαξία των Αιγυπτίων προς τους ελληνορθόδοξους θεσμούς, η οποία σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να δικαιολογηθεί από ένα φιλικό και συνάμα συμμαχικό κράτος.

Εν πάση περιπτώσει, ο Αλ Σίσι, ο οποίος τώρα βρίσκεται αντιμέτωπος με πολλές διαμαρτυρίες, μετά την τηλεφωνική επικοινωνία με τον Έλληνα Πρωθυπουργό κ. Κυριάκο Μητσοτάκη, κάνει πίσω και φέρνει πάλι στο προσκήνιο τους πανάρχαιους δεσμούς μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου, ενώ από την άλλη δεσμεύεται δημόσια να διασώσει το μοναδικό και ιερό θρησκευτικό καθεστώς της Μονής της Αγίας Αικατερίνης του Σινά, διασφαλίζοντας ότι σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να παραβιαστεί από το αιγυπτιακό κράτος.

Βέβαια, κατά τους Ιταλούς, οι οποίοι κατά συνήθεια μπλέκονται στα πόδια μας, υπάρχει περίπτωση το θέμα της Μονής του Όρους Σινά να συμψηφιστεί με το καλώδιο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Αιγύπτου–Ελλάδας, γεγονός που θα σήμαινε μεγάλη ήττα για την Ορθοδοξία και τον Ελληνισμό…

Καλό όμως θα ήταν το θέμα αυτό να μην χρησιμοποιηθεί από την αντιπολίτευση για μικροκομματικά οφέλη, διότι αυτό το θέμα είναι πολύ σοβαρό για να διακωμωδηθεί και να χρησιμοποιηθεί για ιταμούς σκοπούς…

Υπό οποιαδήποτε κυβέρνηση, η Ελλάδα δεν πρόκειται να υποχωρήσει στο θέμα της ιδιοκτησίας της Μονής της Αγίας Αικατερίνης του Όρους Σινά, διότι το συγκεκριμένο θέμα, εκτός από θρησκευτικό, είναι και εθνικής σημασίας για τη χώρα μας.

*Ο Θοδωρής Γιάνναρος είναι μοριακός βιολόγος - γενετιστής