Από την Ιδέα στην Υλοποίηση: Πηγές Χρηματοδότησης για Καινοτόμα Έργα στην Ελλάδα

Του Γεωργίου Ράτσικα

Η καινοτομία είναι η κινητήριος δύναμη πίσω από την ανάπτυξη κάθε υφιστάμενης ή νέας επιχείρησης και κοινωνικής πρωτοβουλίας. Στην Ελλάδα, ένας ευρύ φάσμα φορέων και προγραμμάτων προσφέρει χρηματοδότηση και πολύπλευρη υποστήριξη σε καινοτόμες ιδέες, είτε πρόκειται για τεχνολογικές νεοφυείς επιχειρήσεις (startups), είτε για κοινωνικές δράσεις με έντονο καινοτόμο χαρακτήρα. Παρακάτω, παρουσιάζονται οκτώ βασικές πηγές χρηματοδότησης, που μπορούν να δώσουν την απαραίτητη ώθηση για να μετατραπεί μια ιδέα σε πραγματικότητα: 
 

1. ΕΠΑνΕΚ - Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα (ΕΣΠΑ)

Υποστηρίζει μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις με έμφαση στην ψηφιακή αναβάθμιση, στην πράσινη ανάπτυξη και στη νεοφυή επιχειρηματικότητα. Χρηματοδοτεί τεχνολογικά έργα, υπό την προϋπόθεση ότι η επιχείρηση έχει νομική υπόσταση. Ιδανικό εργαλείο για υφιστάμενες επιχειρήσεις που επιδιώκουν αναβάθμιση κι επέκταση. (www.espa.gr)

2. Elevate Greece - Υπουργείο Ανάπτυξης & Επενδύσεων

Απευθύνεται σε startups που είναι εγγεγραμμένες στο Εθνικό Μητρώο Νεοφυών Επιχειρήσεων. Παρέχει πρόσβαση σε χρηματοδοτικά εργαλεία, φορολογικά κίνητρα και ευκαιρίες δικτύωσης με επενδυτές, διευκολύνοντας την ανάπτυξη της επιχείρησης. (www.elevategreece.gov.gr)

3. Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα – Hellenic Development Bank

Παρέχει: 

α. Χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως το Ταμείο Εγγυοδοσίας Καινοτομίας και το ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ, που μειώνουν το κόστος χρηματοδότησης.

β. Μη χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως το ESG Tracker και η πλατφόρμα InnoAgora, που διασυνδέουν τις επιχειρήσεις με την επενδυτική κοινότητα.

γ. Μη χρηματοδοτική υποστήριξη, που περιλαμβάνει καθοδήγηση (mentoring), επιτάχυνση (acceleration) και δικτύωση (networking), λειτουργώντας συμπληρωματικά προς τα χρηματοδοτικά εργαλεία,(hdb.gr)

4. Horizon Europe (ΕΕ) – Cluster 4: Digital, Industry & Space

Απευθύνεται σε συνεργατικά έργα με επιστημονικό, τεχνολογικό ή περιβαλλοντικό προσανατολισμό. Ιδανικό για πανεπιστημιακά παράγωγα έργα (spin-offs) και Αστικές Μη Κερδοσκοπικές Εταιρείες (ΑΜΚΕ) που συνεργάζονται με διεθνείς εταίρους. Απαιτεί εμπειρία, ένα ισχυρό υποστηρικτικό δίκτυο και στρατηγικό σχεδιασμό. Παρέχει σημαντική χρηματοδότηση και δυναμική παρουσία στην αγορά. (ec.europa.eu/info/funding-tenders/opportunities)

5. Κοινωφελή Ιδρύματα

Χρηματοδοτούν καινοτόμες κοινωνικές δράσεις σε υγεία, εκπαίδευση, τεχνολογία και σε θέματα ισότητας. Απαιτούν τεκμηρίωση, σοβαρή παρουσίαση και οι δράσεις να έχουν ξεκάθαρο κοινωνικό αντίκτυπο. snf.org | bodossaki.gr | latsis-foundation.org

6. Venture Capital Funds (VC)

Επενδύουν σε τεχνολογικές startups με λειτουργικό προϊόν, ισχυρή ομάδα και όραμα για διεθνή ανάπτυξη. Δεν χρηματοδοτούν απλώς νέες ιδέες ή πρώιμα στάδια χωρίς εχέγγυα ανάπτυξης, αλλά παρέχουν κεφάλαια έναντι μετοχικών συμμετοχών. Πολλά VC προσφέρουν και μη χρηματοδοτική υποστήριξη, όπως mentoring, acceleration και networking, για να βοηθήσουν στην ανάπτυξη της επιχείρησης.

Ενδεικτικά, VC που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα: unifund.vc | marathon.vc | velocity.vc | seeders.gr | thermiventure.gr | tecs.capital | loggerhead.vc

7. Crowdfunding Platforms

Κατάλληλες για μικρής κλίμακας ή πειραματικά έργα με κοινωνική ή περιβαλλοντική αξία. Επιτρέπουν τη συγκέντρωση κεφαλαίων απευθείας από το κοινό μέσω διαδικτυακών προωθητικών ενεργειών. giveandfund.com | oneup.gr | indiegogo.com

8. CSR Προγράμματα Επιχειρήσεων

Μεγάλες εταιρείες συνεργάζονται με ΑΜΚΕ και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) για πρωτοβουλίες σε περιβάλλον, εκπαίδευση και σε θέματα ισότητας. Προσφέρουν στις επιχειρήσεις χρηματοδότηση, πρόσβαση σε δίκτυα, πόρους και τεχνογνωσία, ενισχύοντας το κοινωνικό τους αποτύπωμα. 

Ενδεικτικά: Alpha Bank, Vodafone Foundation, COSMOTE ("Technology for Good") και φορείς δικτύωσης: HIGGS, CSR Hellas.

Πρακτικά Βήματα για τη Χρηματοδότηση Καινοτομίας 

Αν θέλετε να προχωρήσετε στην κατεύθυνση της χρηματοδότησης μιας καινοτομίας: 
 

1. Ξεκαθαρίσετε τι είδους καινοτομία προτείνετε: Αφορά στην αγορά ή έχει κοινωνικό χαρακτήρα; Πρόκειται για τεχνολογική λύση ή για υπηρεσία; Ανάλογα με τις απαντήσεις σας, θα επιλέξετε το κατάλληλο χρηματοδοτικό εργαλείο που ταιριάζει στο προφίλ του project σας.

2. Ετοιμάστε έναν χάρτη δυνητικών συνεργατών: Πανεπιστήμια, "επιταχυντές", μέντορες, κοινωνικούς φορείς. 

3. Σχηματίσετε μια μικρή αλλά λειτουργική ομάδα με ξεκάθαρες αρμοδιότητες.

4. Δημιουργήσετε μια προεπισκόπηση (demo), μια παρουσίαση του επιχειρηματικού σχεδίου (pitch deck) ή ακόμη και μια μονοσέλιδη περίληψη (one-pager), τα οποία μπορούν να αποτελέσουν την αρχή μιας επιτυχημένης προσέγγισης. 

5. Αν δεν είστε σίγουροι πού ταιριάζει το project σας, γράψτε σε μια σελίδα τι προσφέρετε, πώς και σε ποιον και ζητήστε feedback από αξιόπιστους φορείς, όπως: Accelerator προγράμματα (π.χ. OK!Thess, The Cube, CapsuleT, κ.λπ.), το δίκτυο ΠΡΑΞΗ (https://praxinetwork.gr/) που συνδέει έρευνα με αγορά, τα τοπικά Επιμελητήρια. Με τον τρόπο αυτό θα κερδίσετε πολύτιμη καθοδήγηση και θα κάνετε σημαντικές επαφές στον κόσμο της επιχειρηματικότητας.

6. Ζητήστε χρηματοδότηση από τον φορέα που ταιριάζει στο προφίλ και στις ανάγκες του έργου σας.

7. Όταν εξασφαλίσετε χρηματοδότηση, ξεκινήστε την υλοποίηση και συνεχίστε να προσαρμόζετε την ιδέα σας βάσει της ανατροφοδότησης και των ευκαιριών που προκύπτουν.

Η καινοτομία δεν περιμένει τις "τέλειες συνθήκες". Ξεκινά όταν κάποιος αποφασίζει να δώσει μορφή στην ιδέα του με ένα έγγραφο, μια ομάδα, μια ερώτηση σε έναν ειδικό. Ποτέ δεν θα είστε απόλυτα έτοιμοι. Ξεκινήστε τώρα για να γίνετε καλύτεροι καθ’ οδόν. Καλή επιτυχία!

*O κ. Γεώργιος Ράτσικας είναι οικονομολόγος και οικονομικός αναλυτής