Warren Buffett: Ο υγιής καπιταλισμός στην καλύτερη εκδοχή του

Του Γιώργου Ι. Κωστούλα*

Μετά από 60 χρόνια στο τιμόνι της Berkshire Hathaway, ο Γουόρεν Μπάφετ αποχωρεί από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου του ομίλου. Mε αυτή την ευκαιρία το κείμενο που ακολουθεί.

Εμπνευστής και ενσαρκωτής μιας υγιέστατης και κερδοφόρου επενδυτικής στρατηγικής και συναλλακτικής πρακτικής, ο Warren Buffett και η εταιρεία του Berkshire Hathaway, αν δεν υπήρχαν θα έπρεπε να ανακαλυφθούν. Από τις διεθνείς χρηματαγορές, φυσικά, που τόσο ωφελήθηκαν από την μακρόχρονη ηγετική και κυρίως διδακτική παρουσία τους, τόσο σε επίπεδο επαγγελματικής αποτελεσματικότητας, όσο και επιχειρηματικής και ατομικής ηθικής.

Με λόγια, εν πολλοίς, άλλων σκιαγραφώ παρακάτω ένα πορτρέτο δέκα σημείων τού, όπως έχει αποκληθεί, "σοφού της Ομάχα":

*Η πρώτη συμβουλή που πήρε από τον καθηγητή και μέντορά του Ben Graham ήταν καθοριστική: "Δεν είσαι σωστός ή λάθος επειδή συμφωνούν ή διαφωνούν μαζί σου οι άλλοι. Είσαι σωστός γιατί τα στοιχεία, τα επιχειρήματά και ή συλλογιστική σου είναι σωστά."

*Ίσως σ’ αυτή τη συμβουλή να οφείλεται η αυθεντικότητα και η ισχυρή άποψη που θα του επιτρέψει, όπως λέει "να χρησιμοποιεί την αγορά αντί να τον χρησιμοποιεί εκείνη."

 *Τέσσερα από τα χαρακτηριστικά της μοναδικής του στρατηγικής:

- Σε μια εποχή που όλοι έλκονται από τις βραχυπρόθεσμες ευκολίες, εκείνος, επιμένει  επιδεικτικά σε παλιομοδίτικα κριτήρια επιλογής, όπως η εντιμότητα των εκπροσώπων μιας εταιρείας, η αφοσίωσή τους στα θεμελιώδη του αντικειμένου της και η μακροπρόθεσμη έμφαση στη δημιουργία υπεραξιών.

- Η ετήσια κινητικότητα των χαρτοφυλακίων του είναι πολύ χαμηλή, περίπου 15%, καθώς πιστεύει ότι οι ενδιάμεσες αγοραπωλησίες απλώς ανακατανέμουν, δεν δημιουργούν αξίες, ενώ οι προμήθειες, οι αμοιβές μεσαζόντων, φόροι κ.λπ. μπορεί να απορροφήσουν μέχρι το 20% των κερδών.

- Η Berkshire Hathaway δεν έχει στρατηγική εξόδου από μία μετοχή. Έχει μόνο στρατηγική εισόδου. Όπως λέει ο ίδιος, "η προτιμώμενη περίοδος διακράτησης μιας μετοχής είναι ‘για πάντα’, στην έκταση που υπάρχουν ικανοποιητικά  αποτελέσματα , σοβαρό μάνατζμεντ και καλές εργασιακές σχέσεις”.

- Η Berkshire Hathαway δε δανείζεται, ούτε καν για λειτουργικούς σκοπούς. Πολύ περισσότερο για εξαγορές, συμμετοχές, deal making και λοιπά, "μαθηματικού τύπου”, σχήματα. Εξάλλου είναι γνωστή η απέχθεια τού Buffett για μετοχές της hi-tech και η καχυποψία του για τα derivatives.

*Αποδίδει την επιτυχία του, όχι σε σπάνιες ικανότητες, αλλά στο ότι, οι όποιες επιδεξιότητές του, βρέθηκαν στο σωστό τόπο (μία πλούσια χώρα, με δομημένες αγορές και τεράστιες ποσότητες εμπορεύσιμων χρεογράφων), και στο σωστό χρόνο (το δεύτερο μισό τού αιώνα των μεγάλων χρηματοοικονομικών ανακατατάξεων). Μάλιστα, ήταν τόσο βέβαιος ότι θα γινόταν πλούσιος που, νεαρός, το είπε στη γυναίκα του, που όμως, όπως λέει: "she didn’t get very excited.”

*Ενδιαφέρον έχουν οι απόψεις του για τα οικογενειακά-κληρονομικά. Παροιμιώδης είναι η απάντησή του σε σχετική ερώτηση: "Στα παιδιά πρέπει να αφήνουμε αρκετά  χρήματα ώστε  να κάνουν αυτά που επιθυμούν, αλλά όχι (τόσο) αρκετά ώστε να μην κάνουν τίποτα. . .”

*Η αρχή που εφαρμόζει στις σχέσεις του με τους συνεργάτες του είναι αυτή του "care and feedinng": Ευχαριστημένοι από τις αποδοχές τους και ευτυχισμένοι από τη δουλειά τους, με το τελευταίο να επιτυγχάνεται, με την απαλλαγή τους από τον βραχνά των βραχυπροθέσμων επιδόσεων. Όλοι, λοιπόν, σκέφτονται μακροπρόθεσμα, ευθυγραμμισμένοι με την κεντρική πολιτική της εταιρείας.

*Από νωρίς ενστερνίστηκε την άποψη του Andrew Carnegie, "ότι οι τεράστιες περιουσίες προέρχονται από τις κοινωνίες και σ’ αυτές πρέπει να επιστρέφουν". Έτσι, το 2006,  αποφασίζει να εισφέρει, περίπου 15 δισ. δολάρια στο φιλανθρωπικό ίδρυμα των Bold  and Melinda Gates. Τι να πρωτοθαυμάσει κανείς εδώ: Το μέγεθος τής εισφοράς; Το ότι την πραγματοποιεί εν ζωή ή τη γενναιόφρονα υπαγωγή των κεφαλαίων του υπό τη διαχείριση τρίτων, των οποίων, ωστόσο, αναγνωρίζει την ειδική διοικητική υπεροχή!

*Σε ομιλίες του, θα παροτρύνει τους φοιτητές να "καλλιεργούν την ακεραιότητα του χαρακτήρα τους, να βελτιώνονται συνεχώς, ως άνθρωποι, να αποκτήσουν καλές συνήθειες, επιλέγοντας ανθρώπους που θαυμάζουν και των οποίων να ακολουθούν το υπόδειγμα". Αποκηρύσσοντας τα υλικά οφέλη, είναι αφοπλιστικός: "Πληρώνω  περισσότερα από σάς για τα κοστούμια μου, αλλά από τη στιγμή που θα τα φορέσω δε θα αξίζουν περισσότερο από τα δικά σας."

*Ενσαρκώνοντας το  πνεύμα τού ασκητικού καπιταλισμού, κατοικεί στην πόλη που γεννήθηκε, την Ομάχα, μένοντας στο ίδιο σπίτι, τα τελευταία εξήντα χρόνια.

*Κλείνω με τη θαυμάσια απάντηση που έδωσε, αρνούμενος ότι είχε προσχεδιασθεί η φιλανθρωπική εισφορά του να συμπέσει  με την αποχώρηση του Gates από τη διοίκηση της Microsoft. "Δεν είχαμε προσχεδιάσει τίποτα. Είναι μια poetic synergy", θα πει.

Ο Alfred Worth Whitehead είχε πει: "Mια μεγάλη κοινωνία είναι εκείνη της οποίας οι επιχειρηματίες σκέφτονται και αισθάνονται μεγαλόπνοα και περήφανα γι’ αυτό που κάνουν". Αναμφίβολα, αυτό βρίσκει στο πρόσωπο του Warren Buffett την καλύτερη εφαρμογή και τον Καπιταλισμό στην καλύτερή του εκδοχή.

* O κ. Κωστούλας είναι τέως γενικός διευθυντής εταιρειών του ευρύτερου  χρηματοπιστωτικού τομέα, E-mail: gcostoulas@gmail.com