Προς τα που οδεύουμε;

Του Θοδωρή Γιάνναρου

Ο απρόβλεπτος Ντόναλντ Τραμπ ο οποίος εξαπατώντας τους ευκολόπιστους Αμερικάνους πολίτες, τελικά κατάφερε να επανεκλεγεί Πρόεδρος των ΗΠΑ για δεύτερη φορά, απειλεί να πάει τον πλανήτη ολόκληρο προς τα πίσω σε άλλες εποχές, να αυξήσει τις τιμές προϊόντων και υπηρεσιών παγκοσμίως, να οδηγήσει την παγκόσμια οικονομία σε σκληρή ύφεση και να αποδυναμώσει πλήρως την θέση των ΗΠΑ σε παγκόσμιο επίπεδο! Αυτός ο περίεργος Πρόεδρος των ΗΠΑ, αποφάσισε ξαφνικά να επιβάλλει δυσβάστακτους δασμούς σε φίλους, συμμάχους και εχθρούς, Τώρα, το αν το μενού των δασμών του Ντόναλντ Τραμπ θα προκαλέσει ύφεση ή όχι, παραμένει υπό αμφισβήτηση, αλλά σίγουρα θα επιβραδύνει ή και θα καθηλώσει την ανάπτυξη, θα οδηγήσει σε υψηλό πληθωρισμό και χαμηλότερες καταναλωτικές δαπάνες!

Οι χωρίς λογική δασμοί που επιβλήθηκαν και η αλλοπρόσαλλη εξωτερική πολιτική του Προέδρου των ΗΠΑ, ενδέχεται να υπονομεύσουν από κοινού την ειδική θέση που έχουν καταφέρει να κερδίσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες στον κόσμο, που οικοδομήθηκε με τη δύναμη της οικονομίας, του στρατού και των ηθικών αξιών αυτής της χώρας…

Αν τελικά ο Πρόεδρος Τραμπ καταφέρει να διαλύσει ή έστω να κατακερματίσει τις στρατιωτικές και οικονομικές συμμαχίες του Δυτικού Κόσμου, σε αυτή την περίπτωση - μετά βεβαιότητος - οι ίδιες οι ΗΠΑ με την πάροδο του χρόνου αναπόφευκτα θα εξασθενούσαν…

Δυστυχώς, οι ΗΠΑ με τον Τραμπ στα πηδάλια της χώρας οδεύει προς έναν οικονομικό πυρηνικό χειμώνα, συμπαρασύροντας σε αυτόν τον υπόλοιπο πλανήτη, αλλά και τους ίδιους τους συμμάχους και εταίρους τους. 

Επιβάλλοντας τεράστιους δυσβάστακτους και δυσανάλογους δασμούς σε συμμάχους και εχθρούς  και πυροδοτώντας την ίδια στιγμή έναν παγκόσμιο οικονομικό πόλεμο εναντίον ολόκληρου του πλανήτη, έχει μάλλον σημάνει η απαρχή της καταστροφής της εμπιστοσύνης στις ΗΠΑ ως  εμπορικού εταίρου και του δολαρίου ως παγκόσμιου νομίσματος αναφοράς! Οι ΗΠΑ χάνουν σιγά σιγά την εμπιστοσύνη των επιχειρηματιών σε όλο τον κόσμο, μιας και οι επιχειρήσεις είναι ένα παιχνίδι εμπιστοσύνης… που τώρα χάνεται.

Δυστυχώς, η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ θα παραμείνει απ’ ότι φαίνεται σταθερή στους επιβληθέντες δασμούς κατά των εμπορικών εταίρων των ΗΠΑ, ακόμη και μπροστά στην παγκόσμια κατάρρευση των μετοχών…

Η κατάσταση στην οικονομία των ΗΠΑ και στα χρηματιστήρια βρίσκεται στις πρώτες σελίδες όλων των μέσων μαζικής ενημέρωσης του πλανήτη, οπότε καλό θα ήταν να ρίξουμε μια μάτια στο τι συμβαίνει στην άλλη πλευρά  - τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, που καταρρέει με ταχύτητα, με τις παραγγελίες να εξαντλούνται, τα εργοστάσια να μετατρέπονται σε οικοδομές-φαντάσματα και τους εργάτες να φεύγουν από την εργασία τους με αναγκαστική άδεια…  που όμως ποτέ δεν ζήτησαν… Υπάρχει σημαντική πτώση των τιμών στα ακίνητα κατά 75% και τα εμπορικά πλοία που κατευθύνονται προς τις ακτές των ΗΠΑ παραμένουν άδεια και δεν είναι λίγα. Γενικά, οι ιδιοκτήτες των εργοστασίων και των καραβιών επηρεάζονται σημαντικά, καθώς έχουν συνηθίσει στην παλαιά οικονομική φιλοσοφία, αλλά τώρα όλοι τους αναγκάζονται να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα, την οποία κανείς δεν θέλει να ακολουθήσει. Όμως ενώ ο απλός Κινέζος δεν έχει το δικαίωμα να διαμαρτυρηθεί με κανέναν απολύτως τρόπο, οι προύχοντες κομματικοί της ελίτ έχουν όλους τους πόρους και τους τρόπους, να φρενάρουν τον όποιο νέο τρόπο παραγωγής στη νέα εποχή που ξημέρωσε πριν λίγες εβδομάδες.

Οι δασμοί Τραμπ αναμένεται να έχουν αρνητική επίπτωση στην αμερικανική οικονομία, στην οικονομική ανάπτυξη, ενώ αναμένεται βραχυπρόθεσμα να πυροδοτήσουν ακόμα και πληθωριστικές πιέσεις στην Ευρώπη, που ως οικονομία με υψηλό βαθμό εξωστρέφειας, είναι ιδιαίτερα ευάλωτη και να επηρεάσουν αρνητικά την οικονομική της ανάπτυξη, αλλά δεν αναμένεται να ανακόψουν την πορεία μείωσης του πληθωρισμού.

Σε κάθε περίπτωση,ο εμπορικός αυτός πόλεμος, για να προστατευθεί δήθεν η αμερικανική οικονομία και να ανακάμψει  -πράγμα δύσκολο ως ακατόρθωτο- τείνει να προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις, με τις πληγείσες χώρες να ανταποδίδουν με αντίμετρα, γεγονός που θα μπορούσε εν δυνάμει να οδηγήσει σε κλιμάκωση της κρίσης και σε επιβράδυνση του παγκόσμιου εμπορίου, με σοβαρές συνέπειες για την οικονομική δραστηριότητα και την ανάπτυξη. 

Η παραγωγή, η μεταποίηση και η διάθεση προϊόντων γίνεται μέσα από παγκόσμιες αλυσίδες αξίας, οι οποίες και έχουν αυξήσει την αλληλεξάρτηση των εθνικών οικονομιών. Έτσι, η επιβολή δασμών στις εισαγωγές από μια χώρα, θα επηρεάσει σίγουρα και τις υπόλοιπες χώρες που συμμετέχουν στις παγκόσμιες αλυσίδες εμπορίου ακόμη και χωρίς να έχουν επιβληθεί αντίμετρα, με αποτέλεσμα, ολόκληρη η παγκόσμια οικονομία και όχι μόνο οι χώρες στις οποίες έχουν επιβληθεί οι δασμοί Τραμπ να επηρεαστεί αρνητικά...

Η Ελλάδα, από την άλλη, αν και έχει πολύ μικρότερη εξάρτηση από τις ΗΠΑ, ενδέχεται να επηρεαστεί έμμεσα, καθώς μια ολική επιβράδυνση του παγκόσμιου εμπορίου θα μπορούσε να μειώσει τη ζήτηση για ελληνικά προϊόντα και να περιορίσει τις όποιες προοπτικές ανάπτυξης.

Λέτε με όλον αυτόν τον παγκόσμιο οικονομικό χαμό, να οδεύουμε ολοταχώς στην οργάνωση ενός Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου ή κάτι ανάλογο; Κρίνοντας από το χάος που επικρατεί στην παγκόσμια οικονομία, μάλλον δεν είμαστε και πολύ μακριά από την εκτόξευση διηπειρωτικών πυραύλων. Την ίδια στιγμή, οι τεχνοκράτες θα φροντίσουν κατά τα φαινόμενα να περιορίσουν δραστικά και τον μη απαραίτητο ή πλεονάζοντα κατά τη γνώμη τους, πληθυσμό του πλανήτη. Οπότε, παρακολουθώντας τις εξελίξεις πρέπει να ετοιμαστούμε για πολύ δυσάρεστες καταστάσεις χωρίς περιθώρια γιατρειάς ή έστω κάποιας παρηγορητικής θεραπείας!

* Ο κ. Θοδωρής Γιάνναρος είναι μοριακός βιολόγος - γενετιστής