Νέος σερίφης στον πλανήτη

Του Λέανδρου Ρακιντζή

Με το τέλος του ΙΙ Παγκόσμιου Πολέμου το παλιό σύστημα παγκόσμιας διακυβέρνησης και ασφάλειας δεν ήταν δυνατόν να λειτουργήσει ξανά, γιατί σχεδόν όλες οι Μεγάλες Δυνάμεις, που το στήριζαν, ήταν οικονομικά και παραγωγικά κατεστραμμένες, πλην των ΗΠΑ που σταδιακά και με αξίωμα την προστασία των δημοκρατικών θεσμών από απολυταρχικά καθεστώτα, ανάλαβαν την ηγεσία του ελεύθερου κόσμου. Προς τούτο με πρωτοβουλία των ΗΠΑ δημιουργήθηκαν διάφοροι διεθνείς οργανισμοί και διεθνείς συμβάσεις, όπως η συμφωνία Bretton Woods για την παγκόσμια οικονομία, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών για την αποτροπή των πολέμων, τη διεθνή συνεργασία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, το ΝΑΤΟ, ως αμυντική συμμαχία για την προστασία της Ευρώπης από τον εξ Ανατολών κίνδυνο, άλλες συμφωνίες και αμυντικά σύμφωνα, που ξεπεράστηκαν κυρίως με τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης.

Σταδιακά δημιουργήθηκε ένα διεθνές νομικό καθεστώς μέσα στα πλαίσια του οποίου οι ΗΠΑ, άλλοτε ναι άλλοτε όχι, έπαιξαν με επιτυχία τον ρόλο του σερίφη του Δυτικού Κόσμου, έτσι και λόγω της ισορροπίας του τρόμου μεταξύ των υπερδυνάμεων δημιουργήθηκε ένα παγκόσμιο σύστημα ασφαλείας και διακυβέρνησης με διεθνή συνεργασία με χαρακτηριστικό, ότι στο σύστημα αυτό ο Πρόεδρος  των ΗΠΑ, με τις μεγάλες εκτελεστικές εξουσίες που του παρείχε το Σύνταγμα των ΗΠΑ, έπαιζε τον ρόλο του Πλανητάρχη.

Η επιτυχής όμως παγκόσμια διακυβέρνηση από μονοπρόσωπο όργανο απαιτεί σώφρονες πολιτικές αποφάσεις με σεβασμό στους διεθνείς κανόνες και στους συμμάχους και όχι μονομερή πολιτική από πλανητάρχη με εκρηκτική προσωπικότητα, που λειτουργεί χωρίς ελεγκτικούς φραγμούς και με modus operandi ιδιωτικής επιχείρησης.  Η τεράστια εκλογική επιτυχία εξασφάλισε στον Ντόναλντ Τραμπ τον πλήρη έλεγχο και των δύο σωμάτων του Κογκρέσου με συνέπεια τη μη έκδοση νόμων εναντίον της πολιτικής του. Έτσι όμως μπορεί να εκδίδει εκτελεστικά προεδρικά διατάγματα, τα οποία έχουν ισχύ νόμου, που υπόκεινται σε δικαστικό έλεγχο για παράβαση του Συντάγματος ή νόμου. Ο Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς με ανάρτηση στο διαδίκτυο δήλωσε: "Οι δικαστές δεν επιτρέπεται να ελέγχουν τη νόμιμη άσκηση της εκτελεστικής εξουσίας". Ιδέες που ενστερνίζεται ο Πρόεδρος Τραμπ και το άμεσο περιβάλλον του. Με τον τρόπο όμως αυτό και αντιστάσεως μη ούσης από τα νομοθετικά σώματα, σχεδόν καταργείται στις ΗΠΑ η από το Σύνταγμα προβλεπόμενη διάκριση εξουσιών και για πολλά θέματα συγκεντρώνεται στο πρόσωπο του παρόντος Προέδρου ΗΠΑ η εκτελεστική και νομοθετική εξουσία, που ασκεί με την έκδοση εκτελεστικών προεδρικών διαταγμάτων. Ήδη έκδωσε σωρεία προεδρικών διαταγμάτων, που ρυθμίζουν θέματα όχι μόνο εσωτερικά των ΗΠΑ, αλλά και διεθνή, όπως  θέματα εισαγωγικών δασμών, απόσυρση των ΗΠΑ από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και κατάργηση της USAID.

Ο Ντόναλντ Τραμπ με όχι μόνο με δηλώσεις, αλλά και στην πράξη, άλλαξε τον διεθνή προσανατολισμό των ΗΠΑ, που μέχρι τώρα ως  αντίπαλο είχε τη Ρωσία ως κατάλοιπο του ψυχρού πολέμου. Ήδη προσπαθεί να αποκαταστήσει τις μεταξύ τους σχέσεις με απευθείας συνεννόηση με τον ηγέτη της Β. Πούτιν σε σημείο που στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ οι ΗΠΑ ψήφισαν, ότι η εισβολή της Ουκρανίας στη Ρωσία ήταν μη επιθετική πράξη. Φαίνεται, ότι επιδιώκει συμμαχία με τη Ρωσία για να στραφεί με οικονομικά μέτρα προς το παρόν κατά της Κίνας, που λόγω της οικονομικής ανάπτυξης και της εμπορικής διείσδυσης στην παγκόσμια αγορά αμφισβητεί σοβαρά την παγκόσμια οικονομική κυριαρχία των ΗΠΑ, που είναι απαραίτητη για την παγκόσμια κυριαρχία της.

Για την υλοποίηση  της  προεκλογικής υπόσχεσης του κόμματος των Ρεπουμπλικάνων MAGA (Make Amerika Great Again) απαιτείται η ανάπτυξη της οικονομίας με αύξηση της εγχώριας βιομηχανικής παραγωγής, η πλήρης εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών, η μείωση του ελλείμματος των διεθνών συναλλαγών, η μείωση των ομοσπονδιακών δαπανών και του δημόσιου χρέους. O Τραμπ με τη βοήθεια του Έλον Μασκ και του επιτελείου του επιδιώκουν την εκπλήρωση όλων των παραπάνω παραμέτρων με την επιβολή δασμών επί των εισαγόμενων προϊόντων, τη μείωση των ομοσπονδιακών δαπανών με την απόλυση προσωπικού και περιορισμού των υπηρεσιών ακόμα και στο εξωτερικό, τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, την επανεγκατάσταση επιχειρήσεων στη χώρα με τη παροχή κινήτρων, την έξοδο των ΗΠΑ από τον ΟΗΕ και το ΝΑΤΟ κλπ.

Σαφώς οι παραπάνω μονομερείς κινήσεις θα επιφέρουν αντίμετρα σε βάρος των ΗΠΑ από τις θιγόμενες χώρες κυρίως Ε.Ε., Κίνα, Καναδά, Μεξικό κλπ με σοβαρές επιπτώσεις στην οικονομία των εμπλεκόμενων χωρών και δευτερογενείς συνέπειες σε άλλες χώρες που πλήττονται από τον περιορισμό του παγκόσμιου εμπορίου και της παραγωγής μεταξύ των οποίων και της χώρας μας, αν επιβληθεί πρόστιμο στα κινεζικής ναυπήγησης πλοία ελληνικής ιδιοκτησίας, που προσεγγίζουν τα λιμάνια των ΗΠΑ.

Είναι πολύ νωρίς για να κρίνομε τη συμπεριφορά του Ντόναλντ Τραμπ ως πλανητάρχη, αλλά φοβάμαι, ότι θα είναι λόγω του εκρηκτικού του χαρακτήρα και της νοοτροπίας να επιτυγχάνει το σκοπό του με κάθε μέσο, της απόλυτης κυριαρχίας του στο πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ, της ακροδεξιάς πολιτικής τοποθέτησης του ιδίου και των συνεργατών του, ένας απρόβλεπτος συγκρουσιακός πλανητάρχης.

* Ο Λέανδρος Τ. Ρακιντζής είναι Αρεοπαγίτης ε.τ.