Πώς αξιοποιούμε αποδοτικά το ChatGPT

Του Ανδρέα Μήλιου

Τεχνητή Νοημοσύνη είναι το επιστημονικό πεδίο της Πληροφορικής που ασχολείται με τη σχεδίαση και ανάπτυξη  υπολογιστικών συστημάτων, τα οποία είναι ικανά να εκτελούν γνωστικές λειτουργίες που απαιτούν ανθρώπινη νοημοσύνη και στοιχειώδη ευφυΐα. Η ανάπτυξη των εφαρμογών και των συστημάτων  της Τεχνικής Νοημοσύνης και ιδίως του Chat GPT γέννησε μια νέα διαδικασία επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης του ανθρώπου με τις μηχανές, η οποία αποτελεί σύνθεση τεχνικής εμπειρογνωμοσύνης, γλωσσικής κατανόησης, γλωσσικής χρήσης και δημιουργικότητας. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται Prompt Engineering, στα ελληνικά Μηχανική Προτροπών/Εντολών, και αντικείμενό της είναι η δόμηση και διατύπωση προτροπών, εντολών και ερωτημάτων σε υπολογιστικά συστήματα, με σκοπό τη λήψη όσο το δυνατόν ακριβέστερων, αποδοτικότερων και αποτελεσματικότερων πληροφοριών και περιεχομένου, που να ευθυγραμμίζονται με την ανθρώπινη κατανόηση και ευφυΐα. Με άλλα λόγια, πρόκειται για την τέχνη της δόμησης και της διατύπωσης των προτροπών/εντολών που εισάγονται σε ένα γλωσσικό μοντέλο Τεχνητής Νοημοσύνης.

Η γεωμετρική ανάπτυξη του Prompt Engineering τα τελευταία δύο χρόνια οδήγησε στη δημιουργία ενός νέου επαγγέλματος, αυτό του Prompt Engineer, του διαχειριστή, δηλαδή, των προτροπών της Τεχνητής Νοημοσύνης, που είναι ειδικός στη δημιουργία, διατύπωση και υποβολή προτροπών/εντολών/ερωτημάτων σε μια μηχανή Τεχνητής Νοημοσύνης. Μέσω της δομής των υποβαλλόμενων προτροπών, ο Prompt Engineer καθοδηγεί την απόκριση της μηχανής, ώστε να λάβει ακριβείς, αποδοτικές και αποτελεσματικές πληροφορίες και περιεχόμενο. Τα βασικά προσόντα ενός Prompt Engineer είναι ο τεχνολογικός γραμματισμός, η πολύ καλή κατανόηση και χρήση της γλώσσας, το πλούσιο απόθεμα διεπιστημονικών γνώσεων, η δημιουργικότητα και η αναλυτική σκέψη.

Παρότι νέα εφεύρεση το Chat GPT, γνώρισε τα τελευταία χρόνια τεράστια  ανάπτυξη, καθώς βρίσκει εφαρμογή σε πολλούς τομείς της ζωής μας, όπως στην εκπαίδευση(συγγραφή εργασιών, γλωσσική μετάφραση, κ.α.), στην επιχειρηματικότητα (δημιουργία περιεχομένου για τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, τη διαφήμιση, τα blogs, κ.α.), στην υγεία (ιστορικά διαγνώσεων ασθενειών, γνωμοδοτήσεις, ιατρικά ιστορικά, κ.α.), στις μεταφορές, στη Δημοσιογραφία, στη δημιουργική γραφή, στην Ψυχαγωγία και αλλού. Η καθιέρωσή του οφείλεται βασικά στο γεγονός ότι προάγει τη σύνθετη σκέψη, την εφευρετικότητα και την επικοινωνία των ανθρώπων, συμβάλλει στην επίλυση σύνθετων προβλημάτων, εμπλουτίζει τις δημιουργικές ικανότητες των ανθρώπων, εξοικονομεί πολύτιμο χρόνο και αναβαθμίζει εν γένει πολλές εκφάνσεις της καθημερινότητας. Στο επιχειρηματικό πεδίο η χρησιμότητά του Chat GPT εντοπίζεται στο γεγονός ότι μπορεί να κατευθύνει εργασιακές ροές και επιχειρηματικές λειτουργίες, να προσφέρει καινοτόμες ιδέες και εμπειρίες στην εταιρική επικοινωνία και να συμβάλλει στην εξοικονόμηση χρόνου, οικονομικών πόρων και ανθρώπινου κεφαλαίου. 

Οι προτροπές που εισάγουμε στο  Chat GPT είναι τεσσάρων ειδών: α) ερωτηματικές, β) προστακτικές, γ) δηλωτικές και δ) διαλογικές (συνομιλίας). Με τις ερωτηματικές προτροπές ζητούμε άμεσες και  ευθείς απαντήσεις, με τις προστακτικές απαντήσεις σε μορφή εντολών, με τις δηλωτικές ζητούμε παροχή πληροφοριών ή περιεχομένου και με τις διαλογικές συνομιλούμε για ένα συγκεκριμένο θέμα με τη μηχανή Τεχνητής Νοημοσύνης.

Για να πετύχουμε βέλτιστη απόκριση και αποτελεσματικότητα και να λάβουμε τις επιθυμητές πληροφορίες από ένα υπολογιστικό γλωσσικό σύστημα, όπως το Chat GPT, πρέπει οι προτροπές/εντολές που εισάγουμε να πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις: να είναι ακριβείς, σαφείς, συνοπτικές, εξατομικευμένες, στοχευμένες και εστιασμένες στο ζητούμενο και να μην περιέχουν διφορούμενες και προκατειλημμένες απόψεις και αντιλήψεις. Είναι σημαντικό, επίσης, να ξεκινάμε με την εισαγωγή μιας προτροπής/εντολής γενικού περιεχομένου και στη συνέχεια να θέτουμε ειδικότερες ερωτήσεις. Αυτό συμβάλλει στο να κατανοήσει το γλωσσικό μοντέλο  της Τεχνητής Νοημοσύνης καλύτερα το ζητούμενο περιεχόμενο. Αν δεν είμαστε ικανοποιημένοι από την απόκριση και το αποτέλεσμα του περιεχομένου που μας παρέχει το γλωσσικό μοντέλο, μπορούμε να εισάγουμε, ως υπόδειγμα, ένα σύντομο παράδειγμα που ικανοποιεί τις προσδοκίες μας και να ζητήσουμε να λάβουμε  τις πληροφορίες δομημένες όπως αυτές του παραδείγματος. Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ποιότητα των πληροφοριών και του περιεχομένου που μας παρέχει μια μηχανή Τεχνητής Νοημοσύνης, όπως στην προκειμένη περίπτωση το  Chat GPT, εξαρτώνται απόλυτα από τη δομή και την ποιότητα της προτροπής/εντολής που εισάγουμε.  

Βιβλιογραφία:

Baars, J.M. (2024). Prompt Engineering for Beginners. Baars Media

Tabatabaian, M. (2024). Prompt Engineering using Chat GPT. MLI Boston

*Ο Ανδρέας Μήλιος είναι διδάκτωρ του πανεπιστημίου της Φρανκφούρτης, συγγραφέας. Το τελευταίο του βιβλίο, με τίτλο "Πώς να αναδείξεις τον τόπο σου. Μάρκετινγκ και διαχείριση επωνυμίας τόπων και πόλεων (City Branding)", κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΚΛΕΙΔΑΡΙΘΜΟΣ.