Elon Musk: Οραματιστής ή ο Αντίχριστος;

Του Ηλία Ψυχογιού

O Elon Musk δεν είναι απλώς ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο ή ένας ακόμα επιτυχημένος επιχειρηματίας. Είναι ένα φαινόμενο που έχει καταφέρει να διαμορφώσει την πορεία του πλανήτη σε δυο γενιές με τη διπλή του ιδιότητα: καινοτόμος ηγέτης της τεχνολογίας και προκλητική προσωπικότητα παράλληλα. Από την Tesla και τη SpaceX μέχρι τη Neuralink και τη Starlink, έχει τολμήσει να φέρει ριζοσπαστικές αλλαγές σε κρίσιμους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας, χωρίς να χάσει την τολμηρότητα  και το αλαζονικό του ύφος.

Ο καινοτόμος και το "παιχνίδι” της αγοράς 

Αν και πολλοί επιχειρηματίες ονειρεύονται την καινοτομία, ο Musk τη χρησιμοποιεί ως όπλο σε μία στρατηγική εκμετάλλευσης των αγορών. Η SpaceX είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Με την εκτίναξη του κόστους των διαστημικών αποστολών και την ανάγκη απεξάρτησης των ΗΠΑ από τις ρωσικές τεχνολογίες, διέβλεψε μια μοναδική ευκαιρία. Η εταιρεία του δεν προσέφερε απλώς μια εναλλακτική: δημιούργησε μια επανάσταση με τους επαναχρησιμοποιούμενους πυραύλους Falcon.

Παρομοίως, η Tesla υποστήριξε το όραμα για ηλεκτρικά αυτοκίνητα σε μια εποχή που πολλοί το θεωρούσαν ουτοπία. Η επένδυση στην τεχνολογία των μπαταριών και η επιθετική προώθηση των ηλεκτρικών οχημάτων της Tesla, την καθιέρωσε ως ηγέτιδα δύναμη στην ηλεκτροκίνητη αυτοκινητοβιομηχανία.

Η επιτυχία του Elon Musk όμως δεν οφείλεται μόνο στην τεχνολογία που αναπτύσσει, αλλά και στην ικανότητά του να διαβάζει τις ανάγκες της εποχής. Η συγκυρία μπορεί να τον ευνόησε, αλλά ο συγκεκριμένος άνθρωπος έχει ταυτόχρονα και το απαραίτητο πείσμα ώστε να αξιοποιεί κάθε ευκαιρία, αναλαμβάνοντας ρίσκα που άλλοι θεωρούσαν υπερβολικά.

Η πορεία του όμως προς την κορυφή δεν ήταν απάνεμη. Το 2008, η SpaceX βρισκόταν στα πρόθυρα κατάρρευσης καθώς οι τρεις πρώτες εκτοξεύσεις των πυραύλων Falcon 1 απέτυχαν. Ο Musk είχε επενδύσει σχεδόν όλα του τα κεφάλαια στην εταιρεία, αλλά κατάφερε να πετύχει την τέταρτη εκτόξευση. Αυτή η επιτυχία έφερε την πολυπόθητη χρηματοδότηση από τη NASA, σώζοντας τη SpaceX.

Την ίδια περίοδο, η Tesla ήταν επίσης στα πρόθυρα χρεωκοπίας. Η παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008 έπληξε βαριά την εταιρεία, ενώ η παραγωγή του πρώτου Roadster αντιμετώπιζε σοβαρές καθυστερήσεις. Ο Musk επένδυσε δικά του χρήματα στην Tesla, σώζοντας την εταιρεία την τελευταία στιγμή μέσω νέων επενδυτών και ενός δανείου από την αμερικανική κυβέρνηση.

Αυτή ακριβώς η επιμονή και η ικανότητά του να διαχειρίζεται κρίσεις και να επιμένει παρά τις αντιξοότητες αποδεικνύει τη σπάνια του θέληση να πετύχει.

Επίσης, δεν είναι ο τυπικός CEO. Με τη δυναμική και συχνά αλαζονική του συμπεριφορά, δημιουργεί αντιπαραθέσεις. Τα tweets του (πλέον X) υπονομεύουν κάποιες φορές τη διαχειριστική του ικανότητα, προκαλώντας θύελλες αντιδράσεων. Παρ' όλα αυτά, δίνει την εντύπωση ότι δε φοβάται να βάλει τη δημόσια εικόνα του σε κίνδυνο, αρκεί να πετύχει τους στόχους του.

Και είναι ακριβώς αυτό που τον ξεχωρίζει: εστιάζει περισσότερο στο όραμά του παρά στην καλή του εικόνα προς τα έξω. Ενώ άλλοι δισεκατομμυριούχοι όπως ο Jeff Bezos με τη Blue Origin κινείται σε πιο σίγουρες οδούς, και ο Mark Zuckerberg της Meta επιδιώκει τον έλεγχο του διαδικτύου, ο Musk τολμά επιχειρηματικές ακρότητες, αψηφώντας την κριτική.

Αν μάλιστα, όπως σε μία τελευταία του ανάρτηση υπονόησε, επιτρέψει στους χρήστες να έχουν και emails της μορφής ###@x.com, θα μπει σε ευθύ ανταγωνισμό με την Google και το gmail, με απρόβλεπτες συνέπειες. Ας μην ξεχνάμε ότι η Google έχει μία από τις μεγαλύτερες κεφαλαιοποιήσεις στον κόσμο, με την υπηρεσία gmail να θεωρείται τόσο αυτονόητη για το παγκόσμιο ίντερνετ, όσο το ίδιο το ίντερντετ!

Συνεπώς, είτε αρέσει σε ορισμένους είτε όχι, δεν είναι απλώς ένας επιχειρηματίας. Είναι ένας άνθρωπος που συνδυάζει την καινοτομία με την ανυποχώρητη θέληση. Είτε με τη SpaceX και το όραμα των διαστημικών αποστολών, είτε με τη Tesla, έχει αποδείξει ότι η επιτυχία στην τεχνολογία απαιτεί ρίσκο, αποφασιστικότητα και μια άβολη, για τους γύρω του, προσωπικότητα. Και, παρόλο τον ακραίο πλούτο του, έχει καταφέρει να εμπνεύσει ένα κίνημα λατρείας στο πρόσωπό του, το οποίο μόνο με τους ηγέτες παραθρησκευτικών οργανώσεων μπορεί να συγκριθεί.

Το θέμα όμως που απασχολεί πλέον την παγκόσμια κοινότητα, εκτός από τα ακραία όρια στα οποία θέλει να κατευθύνει την τεχνολογική καινοτομία, είναι το πως θα χειριστεί την εξουσία που θα του παραχωρήσει ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Κι αν οι φήμες επιβεβαιωθούν, δεν αποκλείεται να δούμε ένα παγκόσμιο πείραμα, από τον άνθρωπο που έχει βαλθεί μέσα στη διάρκεια μίας ανθρώπινης ζωής να αλλάξει την ανθρωπότητα με τρόπο, μοναδικό στην παγκόσμια ιστορία. 

Η μοναδικότητα φυσικά μπορεί να είναι θετική, μπορεί και αρνητική. Αυτό είναι μπροστά μας και θα το ζήσουμε. Αυτό όμως που ήδη ξέρουμε είναι ότι οι σελίδες των μελλοντικών βιβλίων της ιστορίας θα καταγράψουν τον Elon Musk ως έναν άνθρωπο που στιγμάτισε μία (ή και δύο), εποχές.  Είτε ως οραματιστής, είτε ως ο Αντίχριστος.