Κίνδυνος!

Του Θοδωρή Γιάνναρου

Ψύλλος στον κόρφο μας… Ακόμα και αν υπάρχουν αρκετοί αφελείς και κακοήθεις, που αμφισβητούν αυτά που στην περιοχή μας πιθανώς θα συμβούν στο μέλλον, οι προοπτικές σίγουρα δεν είναι καλές, με τους  οιωνούς να φαντάζουν ακόμα χειρότεροι…

Δυστυχώς, κανείς δεν θα μπορούσε να προβλέψει μετά βεβαιότητος αν στο άμεσο μέλλον θα συμβεί και σε εμάς ένα παρόμοιο φαινόμενο με αυτό στη Florida με τον Μίλτον, που χαρακτηρίστηκε ως ένας φοβερά επικίνδυνος και καταστροφικός κυκλώνας! Μετά βεβαιότητος φαίνεται πως θα έχουμε και στην Ελλάδα κυκλώνες σαν τον Ντάνιελ αρκετά συχνά…  και ίσως σαν τον Μίλτον…. Το πόσο συχνά αυτό θα συμβαίνει, σίγουρα κανείς δεν μπορεί να το προβλέψει! Εναπόκειται αποκλειστικά στις ορέξεις και τα κέφια της Φύσης, είτε το θέλουμε, είτε όχι!

Αν συνεχιστεί με αυτούς τους ρυθμούς αυτή η συνεχής και κλιμακούμενη υπερθέρμανση του πλανήτη, σίγουρα θα βιώσουμε πολύ πιο πολλά και ακόμα πιο ισχυρά  -ίσως και πολύ ακραία καιρικά φαινόμενα της έντασης του Ντάνιελ ή ακόμα χειρότερα, αλλά κανείς δεν μπορεί να προβλέψει αν στο άμεσο μέλλον θα συμβεί κάτι αντίστοιχο και στην Ελλάδα! Σε κάθε περίπτωση όμως, η πιθανότητα να βιώσουμε υπερ-καταιγίδες και κυκλώνες πολύ μεγάλης έντασης, υπάρχει.

Στο πιο αισιόδοξο ενδεχόμενο και μόνο αν μειωθούν οι εκπομπές αερίων…  περίπου 2 δισ. άνθρωποι αναμένεται να πληγούν από υψηλές θερμοκρασίες και σφοδρές βροχοπτώσεις… Αν παραμείνουν στα σημερινά επίπεδα ή αυξηθούν, τότε τα πράγματα θα σοβαρέψουν πολύ και η ανθρωπότητα θα αρχίσει να παλεύει για την ύπαρξή της, με το ποσοστό των ανθρώπων που θα επηρεαστούν από τα ακραία καιρικά φαινόμενα να εκτοξεύεται γύρω στο 65-70%, δηλαδή άνω των πέντε δισεκατομμυρίων!

Οι καιρικές συνθήκες παντού, σε όλον τον πλανήτη - ειδικά τα τελευταία χρόνια - είναι ακραίες, με αποτέλεσμα να προκαλούν σημαντικές καταστροφές και υψηλές απώλειες ανθρώπινου κεφαλαίου. Δυστυχώς, αν και όταν ο υδράργυρος ξεπεράσει τα κόκκινα, η ξηρασίες με μαθηματική ακρίβεια θα αυξηθούν, και οι καταιγίδες θα γίνουν πραγματικά καταστροφικές και θανατηφόρες…

Τα ακραία καιρικά φαινόμενα είτε το πιστεύουμε είτε όχι, είναι σχεδόν βέβαιο πως θα ενταθούν σημαντικά τα επόμενα 20-30 χρόνια με τις επιπτώσεις να μην είναι και πολύ εύκολο να υπολογιστούν... Αυτή τη στιγμή υπάρχουν μόνο μαθηματικά μοντέλα αξιολόγησης και θεωρητικού υπολογισμού των κινδύνων που ενδέχεται να προκύψουν στο μέλλον. Η ικανότητα των ανθρώπων σε ολόκληρο τον πλανήτη, να προσαρμοστούν στις καινούριες καιρικές συνθήκες εξαρτάται κυρίως από τον ρυθμό στη μεταβολή αυτών των ακραίων φαινομένων. 

Ενώ η φύση κι η ανθρωπότητα έχουν κατά κάποιο τρόπο συνηθίσει σε κάποιες αλλαγές κατά τη διάρκεια των αιώνων που πέρασαν, οι αλλαγές που είναι νομοτελειακά αναμενόμενο να λάβουν χώρα, θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις για την πανίδα στη Γη και σίγουρα για εμάς, τους κυρίως υπεύθυνους της ασθένειας του πλανήτη, όπως η θερμική καταπόνηση που μπορεί να οδηγήσει σε θανάτους, ή απορρύθμιση της λειτουργίας του συνολικού οικοσυστήματος, ή  μειωμένη δυνατότητα καλλιέργειας τροφή που βέβαια θα πυροδοτήσει άλλου είδους εξελίξεις, όπως πολεμικές συρράξεις και μεταναστευτικές ροές προς χώρες με λιγότερα προβλήματα. Αντιστοίχως, οι ακραίες βροχοπτώσεις αναμένεται να πυροδοτήσουν μεγάλες πλημμύρες και καταστροφές στις υποδομές, τις καλλιέργειες και τα κατά τόπους οικοσυστήματα. 

Το άθροισμα κάθε επιμέρους συνιστώσας, εφ’ όσον συνδυαστούν, ενδέχεται να οδηγήσουν σε ακόμα μεγαλύτερες αρνητικές επιπτώσεις απ' ό,τι θα αναμένονταν. Από τις  αλλαγές που αναμένεται να σημειωθούν θα προσδιοριστούν και οι περιοχές που προβλέπεται να βιώσουν αλλαγές από ακραία γεγονότα τις επόμενες δεκαετίες, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται και αρκετές χώρες της Μεσογειακής Λεκάνης, όπως και η Ελλάδα.

Τα ακραία καιρικά φαινόμενα γίνονται ολοένα και πιο έντονα, αλλά και θανατηφόρα, μιας και η κλιματική κρίση επιδεινώνεται λόγω της χρήσης ορυκτών καυσίμων, με τα φαινόμενα αυτά να διαμορφώνουν μια εικόνα απόκοσμη για το μέλλον, συμβάλλοντας στην εξάπλωση ασθενειών, αυξάνοντας τη θνησιμότητα και τα κόστη που προκύπτουν από τις ζημιές! Προκαλούν επίσης δυσεπίλυτα προβλήματα στο γεωργικό τομέα, καθώς και στον εφοδιασμό με τρόφιμα, όπως επίσης εκτοπίζουν ανθρώπους αυξάνοντας τις μεταναστευτικές ροές, κάνοντας τις ανισότητες μεταξύ των ανθρώπων ακόμα πιο έντονες…

Τα ακραία καιρικά φαινόμενα που προέκυψαν από την κλιματική κρίση είναι μια αυστηρή προειδοποίηση: διαταράσσεται η ζωή μας όπως την ξέραμε αφήνοντας τους ανθρώπους που επηρεάζονται,  αντιμέτωπους με τις ζοφερές επιπτώσεις, με πολύ περισσότερους τρόπους από ό,τι ακόμα και σήμερα νομίζουμε…

Ευτυχώς η Ελλάδα βρίσκεται σε καλό δρόμο με την δυναμική ανάπτυξη των ΑΠΕ, όπως και αρκετές χώρες της Ε.Ε. αλλά δυστυχώς οι προσπάθειες αυτές αποτελούν σταγόνα στον ωκεανό, τη στιγμή που οι μεγαλύτερες χώρες του πλανήτη αρνούνται πεισματικά να συμμορφωθούν συνεργαζόμενες για τη σωτηρία του πλανήτη και της ίδιας της ανθρωπότητας… 

*Ο κ. Θοδωρής Γιάνναρος είναι μοριακός βιολόγος - γενετιστής