Είμαστε στον πάτο κι έχει και παρακάτω

Του Ηλία Ψυχογιού

Την εποχή της απόλυτης ευμάρειας, από την είσοδο στο ευρώ μέχρι το τέλος της εποχής Καραμανλή (αυτού που ξαφνικά απέκτησε φωνή και έκανε και παρατηρήσεις, ντε…), άνηκα στους σκεπτικιστές για την πορεία της χώρας. 

Με τις βασικές γνώσεις οικονομικών που είχα, δεν μπορούσα παρά να βλέπω ξεκάθαρα ότι δεν γίνεται μια χώρα να έχει μόνιμα έλλειμμα, να δανείζεται κάθε χρόνο όλο και περισσότερα χρήματα, να μην αναπτύσσει τη μεταποίηση και τον πρωτογενή της τομέα με αυτά τα δανεικά και να ελπίζει ότι θα γλιτώσει τη χρεοκοπία. 

Αδυνατούσα βέβαια να προβλέψω το πότε αυτή θα συμβεί, αλλά τα "διακοποδάνεια", τα δάνεια για αγορά σπιτιού με αποπληρωμή σε 40 χρόνια και τα πολυτελή "τζιπ" που είχαν κατακλύσει τη χώρα, έδιναν το μήνυμα για όσους ήθελαν να το διαβάσουν.

Μιάμιση δεκαετία μετά από την επίσημη χρεοκοπία της χώρας, διαπιστώνω ότι "ο εξυπνότερος λαός του κόσμου" που "έχτιζε Παρθενώνες όταν οι άλλοι έτρωγαν βελανίδια", δεν κατάλαβε τι συνέβη. Και όχι μόνο δεν κατάλαβε τι συνέβη, αλλά και για αυτό, το ελάχιστο που κατάλαβε, φταίνε "οι κακοί ξένοι που θέλουν να μας κλέψουν τον ήλιο και τη θάλασσα".

Κι αν την προηγούμενη φορά η Ευρώπη δεν είχε τον τρόπο να αντιμετωπίσει την κατάρρευση της οικονομίας μιας χώρας μέλους της, αυτό πλέον δεν ισχύει. Στην περίπτωση μιας νέας χρεοκοπίας, η οποία δεν είναι καθόλου μακριά αν δεν σοβαρευτούμε, η Ευρώπη απλά θα μας αφήσει να πέσουμε από το συννεφάκι όπου ζούμε. 

Στις 21/3 στο άρθρο μου "Moody's: Έμεινε στο "διαβάστηκε"" εξηγούσα ότι ο διεθνής οίκος έστειλε μήνυμα πως είναι άμεση ανάγκη η Ελλάδα να αναζητήσει πραγματικές επενδύσεις και όχι να εστιάζει μόνο στον τουρισμό. Στην περίπτωση λοιπόν αναστροφής του διεθνούς περιβάλλοντος, η "μονοκαλλιέργεια" του τουρισμού, για την οποία πολλοί πανηγυρίζουν, θα υποστεί ολική καταστροφή και μαζί με αυτήν και η χώρα. 

Το διεθνές περιβάλλον ήδη αλλάζει. Πιστεύει κάποιος ότι αν ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή γενικευτεί, θα έρχονται τουρίστες στην υπερκορεσμένη, υπερτιμημένη και ελεγχόμενη από κυκλώματα της νύχτας, Μύκονο; 

Σε αντίθεση με εμάς που αδυνατούμε να διδαχθούμε από τα λάθη μας, οι χώρες των Βαλκανίων που υπέστησαν τη βάσανο της κομμουνιστικής διακυβέρνησης για πενήντα χρόνια, μόλις απελευθερώθηκαν "έβαλαν το κεφάλι κάτω" και πλέον έχουν ξεπεράσει -οι περισσότερες- την Ελλάδα σε ΑΕΠ, αναπτυξιακές προοπτικές και εξωστρέφεια. 

Πώς το πέτυχαν αυτό;

Αντί να θεωρούν ως μεταρρύθμιση τις στοιχειώδεις αλλαγές που πρέπει να πραγματοποιούνται στα κράτη, άλλαξαν την οικονομία, την κοινωνία και την παραγωγική τους δομή μέσα σε 20 χρόνια. 

Εμείς, ως γνήσιοι απόγονοι των Βυζαντινών, βλέπουμε την καταστροφή να ξαναέρχεται και οι μισοί συζητούμε για "το φύλο των αγγέλων", ενώ οι άλλοι μισοί αναφωνούμε "Κάλλιο σαρίκι τούρκικο παρά τιάρα παπική".  

Η Τουρκία, με την οποία το 1928 είχαμε αναλογία πληθυσμού 1 προς 2 (6,2 εκ. κατοίκους η Ελλάδα, 13,6 εκ. κατοίκους η Τουρκία), σήμερα, έναν αιώνα μετά, έχει 85,4 εκ. κατοίκους και η Ελλάδα 10,4 εκ. Αναλογία 1 προς 8,2! Και ενώ εμείς "παράγουμε" γκαρσόνια, οι γείτονες, με τις όποιες γραφικότητες του Ερντογάν, έχουν μια εγχώρια βιομηχανία η οποία ανθεί. Ανθεί πραγματικά. 

Για να δείτε πόσο ως "ράτσα" έχουμε την τάση να υποτιμούμε τους άλλους λαούς, όταν καταρρίφθηκαν ορισμένα UAV "Μπαϊρακτάρ" της Τουρκίας στη Λιβύη πριν από λίγα χρόνια, οι εγχώριοι "αναλυτές" γελούσαν. Οι Τούρκοι όμως διδάχθηκαν από αυτό το γεγονός, εξέλιξαν το συγκεκριμένο UAV (και πολλά ακόμα προϊόντα της στρατιωτικής και λοιπής τους βιομηχανίας) και πλέον το πωλούν σε πολλές άλλες χώρες. Μεταξύ αυτών και η Ουκρανία. Είπατε κάτι;

Ας είμαστε ξεκάθαροι μεταξύ μας. 

Ο συνδυασμός της γήρανσης του πληθυσμού της χώρας από τη μια και η άρνηση να μεταρρυθμίσουμε πραγματικά το κράτος μας από την άλλη, είναι αυτά που θα φέρουν την καταστροφή. 

Και οι ηγήτορές μας, αντί να βγουν με θάρρος να πουν την αλήθεια στον λαό, να τον εμπνεύσουν και να κάνουν τις πραγματικές μεταρρυθμίσεις που απαιτεί η εποχή, προτιμούν να τον κανακεύουν και να αναλώνονται σε μεταξύ τους κοκορομαχίες, σκεπτόμενοι την επανεκλογή αντί για την υστεροφημία τους. Όχι όλοι, ευτυχώς. Οι περισσότεροι, δυστυχώς. 

Μετά λύπης μου λοιπόν διαπιστώνω πως ομαδικώς επιθυμούμε να δούμε το χρώμα του πάτου στο βαρέλι. Ε, θα το δούμε. 

* Ο Ηλίας Ψυχογιός είναι αναλυτής δεδομένων με ειδίκευση στο Internet of Things