Η "δεδομένη" ευημερία ως ιστορικό λάθος

Του Αθανάσιου Ρήγα

Κατά τον 5ο αιώνα π.Χ., η Αθήνα γνώρισε μια εποχή εξαιρετικής ακμής γνωστή ως Χρυσή Εποχή. Υπό την ηγεσία του Περικλή, η πόλη γνώρισε σημαντική πρόοδο στη δημοκρατία, τη φιλοσοφία, τις τέχνες και την αρχιτεκτονική. Αυτή η εσωτερική ευημερία και η εστίαση στα πολιτιστικά επιτεύγματα απέσπασαν την προσοχή της Αθήνας από τις εξωτερικές απειλές που έθεταν οι αντίπαλες πόλεις-κράτη, ιδιαίτερα η Σπάρτη. Οι αυξανόμενες εντάσεις οδήγησαν στον Πελοποννησιακό Πόλεμο (431-404 π.Χ.), μια μακρά και καταστροφική σύγκρουση μεταξύ της Αθήνας και της Πελοποννησιακής Συμμαχίας υπό την ηγεσία των Σπαρτιατών. Ο πόλεμος έληξε με καταστροφική ήττα για την Αθήνα. Τα τείχη της πόλης κατεδαφίστηκαν, ο στόλος της παραδόθηκε και η πολιτική επιρροή της μειώθηκε σημαντικά.  

Το παράδειγμα της αρχαίας Αθήνας καταδεικνύει πώς η εσωτερική ευημερία, αν και ευεργετική από πολλές απόψεις, μπορεί να οδηγήσει σε ένα επικίνδυνο αίσθημα ασφάλειας. Η αποτυχία επαρκούς αναγνώρισης και προετοιμασίας για εξωτερικές απειλές μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές συνέπειες, όπως κατέδειξε η πτώση μιας από τις πιο διάσημες πόλεις-κράτη της ιστορίας.

Χιλιάδες χρόνια από τότε η χώρα μας σήμερα απολαμβάνει μια έντονη βελτίωση σε όλους τους δείκτες της, αποτέλεσμα σκληρών μαθημάτων και θυσιών και αν δεν είχε μεσολαβήσει η ενεργειακή κρίση και ο πληθωρισμός, το αίσθημα ευημερίας θα ήταν εμπεδωμένο. Φυσικά η παρούσα συγκυρία δεν συγκρίνεται με την Χρυσή Εποχή, αλλά τούτο δεν μας απαγορεύει να εξάγουμε χρήσιμα μαθήματα. Η χώρα μας αναμφίβολα ευημερεί και μάλιστα, εν όψει και των επικείμενων εκλογών, διακρίνω ότι οι πολίτες, έχοντας κατακτήσει ένα σαφώς καλύτερο βιοτικό επίπεδο, από αυτό που είχαν πριν μερικά χρόνια, διεκδικούν περισσότερα και σωστά κάνουν, καθώς η στάση αυτή αποτελεί βασικό μοχλό προόδου. 

Δυστυχώς η παρούσα κυβέρνηση απειλείται μόνο από τον εαυτό της και έχει κάνει αρκετά για να αυτοεκτεθεί. Δυστυχέστερα όμως καμία πολιτική δύναμη δεν έχει διατυπώσει καμία ρεαλιστική αντιπρόταση, βάσει της οποίας, η θέση των πολιτών και της χώρας θα γινόταν καλύτερη. Άπαντες οι αντιπολιτευόμενοι περιορίζονται στην ανάδειξη των λαθών της παρούσας κυβέρνησης και παράθεση ευχολογίων για το μέλλον. Οι επερχόμενες ευρωεκλογές θα ήταν μιας πρώτης τάξης ευκαιρία για να σταλούν μηνύματα αφύπνισης και διαμαρτυρίας προς την κυβέρνηση, αν η διεθνής κατάσταση ήταν διαφορετική. 

Η ασφάλεια που μας παρέχει η "δεδομένη" ευημερία μας, δεν μας επιτρέπει να αντιληφθούμε τους πραγματικούς κινδύνους που την απειλούν. Πολίτες μια Ευρωπαϊκής χώρας, όχι μακριά από εμάς, βιώνουν έναν αιματηρό πόλεμο για πάνω από δυόμισι χρόνια. Μετράνε νεκρούς καθημερινά, έχουν το στρατεύσιμο ανδρικό πληθυσμό δεσμευμένο για τις πολεμικές ανάγκες, βλέπουν τη διαρκή  καταστροφή των υποδομών τους με το λογαριασμό να ξεπερνά πλέον τα 500 δισ. δολ. Πολίτες μιας μεσογειακής χώρας, όχι μακριά από εμάς,  βιώσαν μέσα σε ένα πρωινό μια πρωτόγνωρη τρομοκρατική επίθεση που άφησε πίσω της εκατοντάδες νεκρούς και αποτέλεσε την αφετηρία μιας απίστευτα αιματηρής συμπλοκής σε ένα στενό θύλακα γης, που απειλεί να ανατινάξει όλη την περιοχή και που πλέον η διεθνής κοινότητα διχάζεται ανοιχτά με αφορμή τη σύγκρουση αυτή. 

Παρά την βασιλεύουσα παράνοια στη γειτονιά μας, η Ελλάδα μπορεί και αναπτύσσεται οικονομικά, οι τουρίστες θέλουν να επισκεφθούν και να ξοδέψουν στη χώρα μας, η Τουρκία συζητά μαζί μας και κρατά τα αεροπλάνα της, ως επί των πλείστον, εκτός του γαλανόλευκου ουρανού μας και τούτω, πέραν της ενεργούς διπλωματίας, διότι οι Ένοπλες Δυνάμεις έχουν ενισχυθεί και η χώρα μας αποτελεί πλέον σημαντικό κόμβο για τους ισχυρούς συμμάχους μας. 

Τα γεγονότα στην περιοχή μας πρέπει να μας θυμίζουν ότι η ευημερία μας πόρρω απέχει από το να είναι δεδομένη. Για το λόγο αυτό, τόσο η Κυβέρνηση όσο και η αντιπολίτευση θα πρέπει να πολιτεύονται με τρόπο που θα ενισχύει την ευημερία και την ασφάλεια της χώρας και οι πολίτες δια της ψήφου τους, δεν θα πρέπει να επιδίδονται σε ασκήσεις θυμού ή παλιμπαιδισμού, αλλά θα πρέπει να θυμίζουν στο πολιτικό σύστημα τις ευθύνες και το ρόλο του. 

Οι αναδυόμενες χώρες αντιμετωπίζουν την Ευρώπη ως μια παρηκμασμένη ήπειρο. Θα πρέπει οι Ευρωπαίοι πολίτες, μεταξύ των οποίων και οι Έλληνες, μέσω των επερχόμενων ευρωεκλογών, να αποδείξουν το αντίθετο και να διεκδικήσουν πολιτικές που θα ενισχύουν την ασφάλεια και την ευημερία της Ένωσης των Ευρωπαϊκών Κρατών.  

* Ο κ. Αθανάσιος Ρήγας είναι Δικηγόρος LL.M (multi)