Όπως όπως

Του Γιώργου Ι. Κωστούλα

Ο πολύπειρος Παναγής Βουρλούµης με άρθρο του στην ("Καθηµερινή" 13.8.2023) έφερε στην επικαιρότητα το, ανεκδοτολογικού χαρακτήρα, ενδεχομένως και πραγματικό, αξιομνημόνευτο συμβάν: "Παλαιότερα, τους πιστούς στο Μεγάλο Μετέωρο τους ανέβαζαν µε µαγγάνι. Όταν ρωτούσαν τον καλόγερο που το δούλευε κάθε πότε αλλάζουν το σκοινί, απαντούσε "όταν σπάει"!

Αντλώ από το άρθρο: "Για να διορθωθεί κάτι στραβό, πρέπει να γίνει πρώτα η ζημιά. Είτε είναι φωτιά, είτε εκτροχιασμός, είτε κάποια χρόνια παθογένεια που φτάνει στο απροχώρητο. Τρέχει τότε η κυβέρνηση να μπαλώσει τα πράγματα καρατομώντας, μοιράζοντας καραμέλες στα θύματα και θεσπίζοντας μέτρα εκ των υστέρων. Αν δεν είχε γίνει το κακό, ή η υπομονή των πολιτών δεν έφτανε στα όριά της και ενεργοποιούσε τα ΜΜΕ, η κατάσταση θα συνέχιζε επ’ αόριστον". 

Βεβαίως, υπάρχουν λόγοι που συμβαίνει αυτό: "Για το Δημόσιο η πρόληψη και η συντήρηση έχουν κόστος που  μπορεί να αναβάλλεται. Ασχέτως αν, τελικά, όταν γίνει το κακό το κόστος θα είναι πολλαπλάσιο. Πρόληψη, φροντίδα, συντήρηση, σχεδιασμός είναι άχαρες ασχολίες και, το κυριότερο, δεν φαίνονται. Κανείς δεν θα σου πει μπράβο αν τα κάνεις καλά, γιατί θα θεωρηθεί δεδομένο και αυτονόητο. Το σύστημα δεν τα αναγνωρίζει, Επικοινωνιακά δεν πουλάνε". 

Αυτό ισχύει για τους πολιτικούς προϊσταμένους και διαχέεται προς τα κάτω. Η παραβολή του σχοινιού, ωστόσο,  δεν αφορά μόνο το Δημόσιο. Αφορά όλη την κοινωνία. Είμαστε πολλοί που τραβάμε το σχοινί μέχρι να σπάσει. 

Δυστυχώς, σε όλους τους εργασιακούς χώρους υπάρχουν, πάντοτε, εγκατεστημένες ρουτίνες που προστατεύουν, αν δεν υποθάλπουν κιόλας, καταστάσεις από τις οποίες όλοι επωφελούνται. Η αποφυγή ρίσκων γίνεται κουλτούρα, Το να μην κάνεις τίποτα, να αφήνεις τα περίπλοκα προβλήματα να λιμνάζουν, με την ελπίδα ότι κάποια στιγμή θα επιλυθούν από μόνα τους, δεν είναι τίποτα άλλο από υπηρεσιακή επιβίωση. Η καθυστέρηση είναι προτιμότερη από το λάθος και η ανώδυνη οδός σε αμφίρροπες υποθέσεις. Οι αποφάσεις παίρνονται μόνο για άμυνα και συντήρηση. Κανένας δε δοκιμάζει κάτι καινούργιο. H άσκηση της εξουσίας εξαντλείται σε ένα παιχνίδι συμβιβασμών και ισορροπιών. Με τη σύμφωνο γνώμη, με την αποδοχή όλων, ο πήχης όλο και κατεβαίνει.  Οι υφιστάμενοι παύουν να φέρνουν προβλήματα για λύση, προς μεγάλη ικανοποίηση των προϊσταμένων τους. Όλοι γίνονται ειδικοί στην τέχνη του "μπουρδουκλώματος", του "κουκουλώματος", δάσκαλοι στο πώς θ΄ αποφευχθούν οι σκοτούρες. 

"Μη θίγετε τα κακώς κείμενα", "μην πάτε γυρεύοντας, αν θέλετε να μην έχετε εκπλήξεις", "αν δε σπάσει κάτι δεν το επισκευάζουμε", είναι οι επικρατούντες χρυσοί κανόνες, που όλοι τηρούν και σέβονται.

Έτσι, ανεπαισθήτως, έρχεται η στιγμή να είναι όλοι, ακόμα και ευχαριστημένοι με αυτό που ο Ινδόςδιανοητής, HoshalSumantra έχει τόσο ευρηματικότατα ονομάσει, "satisfactoryunderperformance…" 

Είναι καιρός να αναγνωρίσουμεόλοι την αξία  της Πρόληψης. Μιας δράσης, που προηγείται της καταστολής, και που, απαραιτήτως, απαιτεί τη συμμετοχή όλων: κυβέρνησης, κράτους, τοπικής εξουσίας, εθελοντισμού και κυρίως πάντων των πολιτών. Είναι καιρός, αυτή η στρατηγική λειτουργία, να μπει στη ζωή μας με έναν πιο ενεργό και μετρήσιμο τρόπο. 

Παλαιός σπουδαίος μας φιλόλογος, έχει γράψει: Πλάι στους, σχεδόν αποκλειστικά αγγλικούς όρους του ποδοσφαίρου - το άουτ, το πέναλτι, το σουτ, το οφσάιντ κ.ο.κ - υπάρχει και ένας ελληνικός. Ελληνικότατος: το "όπως όπως". Συχνότατα αναφερόμενο στις ραδιοφωνικές περίγραφες ποδοσφαιρικών αγώνων, παλαιοτέρων εποχών είναι η αλήθεια, όπου η αποσόβησηκινδύνωνγινότανμε γιουρούσια, όπως όπως. Για όσους είχαμε δύσκολα παιδικά, κι άλλα όμως του βίου μας χρόνια, το "όπως όπως" αυτό ηχεί οικεία και απηχεί πολλά. 

Συμβιβασμοί, λοιπόν, σαν το "όπως όπως", που είχαν λόγο να υπηρετούνται από παλαιότερες γενιές, δεν έχουν θέση στις μέρες μας. Μαζί με άλλες απορριπτέες συνήθειέςμας: αναβολές, αδράνειες, ακαμψίες, εμπλοκές, πρέπει να εξοστρακισθούν από την καθημερινότητά μας.

Ο καθένας μας καλείται να ελέγχει, που και που, το σχοινάκι του μαγγανιού της δίκης του ευθύνης.

O κ. Γιώργος Κωστούλας είναι τέως γενικός διευθυντής εταιρειών του ευρύτερου  χρηματοπιστωτικού τομέα. E-Mail: gcostoulas@gmail.com