Το  ψηφιακό χειροκρότημα των κλακαδόρων

Του Θοδωρή Γιάνναρου

Ζούμε δυστυχώς σε μια περίοδο ύπνωσης και μετάλλαξης των συναισθημάτων μας και της έκφρασης αυτών... και αναφέρομαι σε τάσεις της φθηνιάρικης πλέον εποχής που διανύουμε, όπου όλα αγοράζονται... ακόμα και το χειροκρότημα των μαχών.

Λόγω πανδημιών, έλλειψης κινήτρων, χρημάτων, αλλά και της κατάθλιψης που σαρώνει τις κοινωνίες, όλο και περισσότερος κόσμος μένει στο σπίτι, κάνοντας "τα πάντα” παρέα με τον εαυτό του. Ακόμα και μέσα σε μια οικογένεια οι άνθρωποι είναι και αισθάνονται μόνοι. Παρακολουθούν την αγαπημένη τους μουσική, όχι live, αλλά μέσω του υπολογιστή, ζουν εναλλακτικές ζωές σε εικονικές κοινότητες... δεν αγοράζουν πια εφημερίδες και περιοδικά, μιας και τα πάντα πλέον βρίσκονται στο διαδίκτυο… ακόμα και το εθνικό σπορ των Ελλήνων  -το καμάκι. Οι άνθρωποι πλέον ψάχνουν, βρίσκουν, ερωτεύονται και χωρίζουν... επιλέγουν κυβερνήσεις μέσω διαδικτύου  ή επικροτούν και αποδοκιμάζουν κυβερνητικές πολιτικές.

Δεν χειροκροτούν οι άνθρωποι, γιατί δεν έχουν πια τη δυνατότητα να γίνουν μέρος κάποιου πλήθους. Από μόνοι τους μετατρέπονται σε κοινό του ενός με μελαγχολικές προοπτικές ή μάλλον χωρίς προοπτικές. Μεταλλαχτήκαμε πλέον σε κοινωνία που καταναλώνεται κατά μόνας, δηλαδή ο καθένας μέσα στη μοναξιά του, να κάνει τα πάντα, ακόμα και να ψηφίζει κυβερνήσεις.

Πάνε πια οι εποχές του Κωνσταντίνου Καραμανλή, του Ανδρέα Παπανδρέου ή ακόμα και του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, εκεί που οι πολίτες έδιναν βροντερό "παρών" στις συγκεντρώσεις, είχαν παλμό και το χειροκρότημά τους ήταν ζωντανό και αυθόρμητο.

Από το κλασικό χειροκρότημα καταντήσαμε όμηροι της μοντέρνας σιωπής και των μοντερνίστικων likes που μας αλλοιώνουν ως ανθρώπινες οντότητες, σε μια βαρετή κοινωνία χωρίς σασπένς, που φθίνει με γρήγορους και σταθερούς ρυθμούς. Φθάσαμε στο σημείο να αποφασίζουν για εμάς και τη χώρα μας κακόβουλοι, πονηροί και υποκριτές, τους οποίους εμείς επιλέξαμε και θρονιάσαμε σε καρέκλες, για να πέσουμε απ’ τα σύννεφα λίγο αργότερα.

Οι ανθρώπινες αντιδράσεις και το συναίσθημα εκλείπουν αργά αλλά σταθερά χάνοντας σημαντικό έδαφος με την κάθε μέρα που περνά. Ξέρουν να μας επηρεάζουν για να μας ελέγχουν με τις καμπάνιες και τα μεγάλα και φρούδα λόγια. Βλέπουμε γκρίζα διαφημιστικά σποτς, που τα δημιουργούν ίδια και απαράλλακτα κονκλάβια, που στο μόνο που διαφέρουν είναι στο χρώμα της σημαίας τους.

Στη δούλεψή τους, τα κονκλάβια χρησιμοποιούν τους ίδιους γελοίους κλακαδόρους στον ρόλο των κλακαδόρων και των τρόλς, μόνο και μόνο επειδή χειροκροτούν ή αποδοκιμάζουν με το γνωστό μεταμοντέρνο χειροκρότημα οι πρώτοι, με τη μορφή των αμέτρητων αγορασμένων likes στα social media τους και των ψεύτο αγανακτισμένων οι δεύτεροι, κοροϊδεύοντας τον κόσμο μεσ’ τα μούτρα του. Είναι οι ίδιοι και οι ίδιοι ατάλαντοι επί πληρωμή πιστοί υποτακτικοί που προσμένουν στα ψίχουλα που θα τους πετάξουν τα κορδωμένα αφεντικά τους με το χέρι στην τσέπη... όταν περπατούν μπροστά από τις κάμερες.

Η άμεση επαφή μα τον κόσμο και το live χειροκρότημα χάνουν έδαφος  μέρα με τη μέρα, όλο και περισσότερο,  Το διαδίκτυο έχει πλέον καθιερωθεί ως ο "μόνος” αποτελεσματικός κόμβος επικοινωνίας αυτών που βρικσμξνται φυτεμένοι από εμάς τους ίδιους στη Βουλή, εκτός βέβαια κάποιων αξιόλογων εξαιρέσεων που όμως χάνονται και αυτοί μέσα στο  βούρκο, μέσα στον οποίο πρέπει να κολυμπήσουν… 

Μέσω του Διαδικτύου  μια  νέα μορφή χειροκροτήματος έχει που δεν είναι άλλη από τα  θελκτικά likes, τα χαμογελαστά ανθρωπάκια που ναι μεν δεν έχουν ήχο, αλλά δίνουν αυτό που οι πλατφόρμες οι πολιτικές παρατάξεις και οι διαφημιστικές εταιρείες επιθυμούν. Την εικόνα δηλαδή της σιωπηρής αποδοχής, χωρίς να είναι αναγκαίος ο ήχος  -είναι δηλαδή, κατά κάποιον μεταφυσικό τρόπο, το  διαδικτυακό και απόλυτα ψηφιακό χειροκρότημα του κάθε ενός μας, το οποίο από τη στιγμή που συναντά άλλα  ενώνεται με αυτό άλλων ανθρώπων, δημιουργώντας το ψηφιακό  -μέσω Διαδικτύου, χειροκρότημα, που ουσιαστικά αποτελεί ένα από τα κύρια στοιχεία της καψελοποίησης της κοινωνίας, που είναι εκκωφαντικό, παρά το ότι δεν βγάζει την παραμικρή άχνα.

Με αυτά τα likes κατά χιλιάδες ή και εκατοντάδες χιλιάδες, ο κρυμμένος στο σπίτι χειροκροτητής ενώνει την αποδοχή τη δική του σε μία εικονική κομούνα χειροκροτητών, έχοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο φθάσει στο σημείο να καθορίζονται μέσω αυτών τάσεις, να υποδεικνύονται και να επιβάλλονται γούστα και επιθυμίες και πολιτικές, που μπορούν να τινάξουν στον αέρα, ακόμα και έγκυρα γκάλοπς πιστοποιημένων εταιρειών, αλλά και συμπεράσματα πεπραγμένων μιας επιστημονικής μελέτης, ή ενός συνεδρίου, επισημάνσεις της επίσημης Πολιτείας,  να στείλουν στα τάρταρα μουσικές επιτυχίες ή θεατρικά έργα ή να αναδείξουν άλλα καλλιτεχνήματα υποδεέστερα…  και πολλά άλλα... 

Όσο λοιπόν η οικονομική ανέχεια συνεχίζεται, τόσο ο άυλος κόσμος των ψηφιακών χειροκροτημάτων και της ψηφιακής συνέχειας της ζωής μας θα συνεχιστεί, φέρνοντας τα πάνω κάτω... και διαμορφώνοντας έντεχνα τις επιθυμίες και τα θέλω του κόσμου 

Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει επακριβώς ή έστω υποθετικώς, τη σημασία αυτών των ψηφιακών χειροκροτημάτων ή εκείνων της αποδοκιμασίας, παρά μόνο να φανταστούμε. Στον ψηφιακό κόσμο, ακόμα και η ψηφιακή αποδοκιμασία έχει θετικό πρόσημο, μιας και αυξάνει την απήχηση που παράγει μια δημοσίευση ή μια θεατρική παράσταση και άρα αυξάνει την περιέργεια του κοινού. 

Εμείς όλοι, για το ψηφιακό "σύστημα”είμαστε οι νέοι, μεταμοντέρνοι κλακαδόροι-χειροκροτητές και παρατρεχάμενοι της λάμψης των media, εκεί όπου το χειροκρότημά μας σήμερα έχει μεγαλύτερη ισχύ και διεισδυτικότητα γιατί ποτέ κανείς δεν καταφέρνει να το σβήσει  -διαρκεί για πάντα και φθάνει σε κάθε γωνιά της χώρας, ακόμα και του πλανήτη... όπου υπάρχει διαδίκτυο, δηλαδή παντού! Είναι παντοδύναμο κι ας ενεργοποιείται από ένα ανεπαίσθητο άγγιγμα ενός ακόμα και φθαρμένου πλήκτρου.

Δεν έχει ονοματεπώνυμο το ψηφιακό χειροκρότημα ή η ψηφιακή αποδοκιμασία, όπως πολλοί πιστεύουν, μιας και η πλειοψηφία των χρηστών του Διαδικτύου κάνουν χρήση ψευδωνύμων, ενώ πχ σε μια ζωντανή παράσταση, μπορεί οι θεατές να μην κρατούν ταμπέλα με τα στοιχεία τους αλλά δείχνουν το πρόσωπο, τα συναισθήματά τους σε γνωστούς και αγνώστους… Άρα δείχνουν κομμάτια του εαυτού τους σε κοινή θέα σε αντίθεση με το διαδίκτυο, όπου ο καθένας δείχνει ποιος είναι όταν θέλει να δείξει ποιος είναι, σε αντίθεση με την παντελή ανωνυμία του Διαδικτύου!. 

Το οργανωμένο πλήθος και η κοινωνική ομάδα στηρίζει, προστατεύει, αλλά και θολώνει την όραση, μηχανοποιώντας τη συμπεριφορά και τις αντιδράσεις του κόσμου, δένει πισθάγκωνα τη σκέψη, αποδυναμώνει τη όποια φαντασία με τα πολυκαιρισμένα σχήματα απρόσωπων εννοιών και αξιών… Μας μετατρέπει σε ιθαγενείς ενός άυλου παράξενου και διαφορετικού κόσμου, όπου τα συναισθήματα και οι αντιδράσεις μας έχουν άμεση σχέση με τα "σημεία του Παβλόφ” και τη δύναμη που ασκεί η χειριστική επιβολή κάποιων πάνω μας! Εδώ επιβιώνει μόνο ο δυνατός που θα ορθώσει ανάστημά  πάνω από τους ορίζοντες των μαζών και του ποδηγετημένου όχλου και θα τολμήσει ν’ αντικρίσει με τις δικές του διανοητικές δυνάμεις τα πράγματα, με τη δική του βούληση, τις περιπλοκές της ζωής και με τη δική του ευαισθησία το θέαμα του κόσμου. Για έναν τέτοιον άθλο όμως χρειάζονται δύο σημαντικές ικανότητες, ηθική ανδρεία από τη μια και πνευματική εντιμότητα από την άλλη.. Μόνο έτσι σπάει ο άνθρωπος τα δεσμά της πλάνης και της συνήθειας και κερδίζει την πολυπόθητη ελευθερία προς την αλήθεια. Όταν λοιπόν την κερδίσει, τότε αλλάζει τόσο η κρίση όσο και οι επιλογές του… και τότε, οι κορδωμένοι λόρδοι της συμφοράς, με το χέρι στην τσέπη του παντελονιού, παύουν να υπάρχουν και εξαφανίζονται από τη ζωή μας, παίρνοντας μαζί τους και τους ψηφιακούς τους χειροκροτητές και κλακαδόρους στη λήθη!

Οι υπόλοιποι που δεν σπάνε δεσμά, είναι μάλλον οι χαμένοι αυτής της εξέλιξης…