Αναζητούνται ευθύνες για τη βιβλική καταστροφή της Θεσσαλίας

Του Λέανδρου Ρακιντζή

Ομολογώ, ότι  με εξέπληξε ευχάριστα η, με αφορμή τη βιβλική καταστροφή της Θεσσαλίας από  την καταιγίδα Daniel, πρόσφατη παραγγελία της κ. Εισαγγελέως ΑΠ προς τους Εισαγγελείς της περιφέρειας Θεσσαλίας. Η παραγγελία αφορά στοχευμένες  έρευνες για συγκεκριμένα έργα που δεν έγιναν ή που  έγιναν με κακοτεχνίες, αλλά και κακοδιαχείριση εκατομμυρίων ευρώ που δόθηκαν για αντιπλημμυρικά έργα με αφορμή τις πλημμύρες, που έπληξαν τη Θεσσαλία από την καταιγίδα Ιανός, ως και τη διακρίβωση τυχόν αυτεπάγγελτα διωκομένων από  πρόθεση ή αμέλεια αξιόποινων πράξεων. Στη μακρά ενασχόλησή μου με  τα κοινά είναι πρώτη φορά που υποπίπτει στην αντίληψη μου τόσο λεπτομερής και στοχευμένη σε 11 σημεία εισαγγελική  παραγγελία για έρευνα σε αυτά και  για τη διακρίβωση και άλλων αδικημάτων που τυχόν θα προκύψουν  από αυτή.

Το ανατιθέμενο στους κατά τόπους εισαγγελείς έργο είναι τεράστιο, γιατί για να εξετάσουν ουσιαστικά και σε βάθος όλα τα ερωτήματα, που πολλά απαιτούν τεχνικές γνώσεις και εξειδίκευση, θα χρειασθεί όχι μόνο πολύς χρόνος, αλλά τεχνική βοήθεια από πραγματογνώμονες από  κεντρικές όμως υπηρεσίες  και την ΕΑΔ  και  όχι από τους τοπικούς, γιατί υπάρχει κίνδυνος μεροληψίας και κωλυσιεργίας  και προπαντός χρειάζεται αγαστή συνεργασία με άλλες δημόσιες υπηρεσίες για την παροχή στοιχείων, όπου πιθανόν να υπάρξουν εγγενείς δυσχέρειες για την παροχή τους. Οι κάθε είδους έλεγχοι σε μικρές κοινωνίες είναι πολύ δύσκολοι, γιατί επικρατεί ΟΜΕΡΤΑ και οι καταθέσεις των μαρτύρων δίνονται με φειδώ εκτός του ότι ενδεχομένως πολλά στοιχεία να έχουν αλλοιωθεί όχι μόνον από τις πλημμύρες με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατόν να προκύψουν επαρκείς ενδείξεις , που είναι απαραίτητες για την έναρξη των διαδικασιών για την απόδοση πειθαρχικών, ποινικών και συνακόλουθα και πολιτικών ευθυνών. Από λόγους αρχής δεν σχολιάζω  επί της ουσίας δηλαδή για την ύπαρξη ή όχι ενοχής εκκρεμείς  δικαστικές υποθέσεις ακόμα και στο προανακριτικό στάδιο.

Η προκαταρκτική εξέταση επί των παραπάνω ερωτημάτων πρέπει να τελειώσει σύμφωνα με το άρθρο 243 ΚΠοινΔ μέσα σε χρονικό διάστημα το πολύ εννέα μηνών, αλλά εν τω μεταξύ  θα έχει συγκεντρωθεί πρωτογενές αποδεικτικό υλικό, όπως εκθέσεις αυτοψίας και πραγματογνωμοσύνες πριν την αποκατάσταση των ζημιών, γιατί στη συνέχεια θα καλυφθούν, αυθόρμητες καταθέσεις μαρτύρων , προφορική εξέταση των υπόπτων και όχι έγγραφες εξηγήσεις κλπ, που θα χρησιμεύσει για την άσκηση ή όχι ποινικών διώξεων και για ποια αδικήματα. 

Η τακτική ανάκριση, που θα διεξαχθεί στη συνέχεια, πρέπει λόγω της σοβαρότητας των υποθέσεων, της  πληθώρας των υπόπτων, των μαρτύρων και του αποδεικτικού υλικού να ανατεθεί σε τρεις τουλάχιστον εφέτες -ανακριτές, που θα ορίσει η Ολομέλεια Εφετών του Εφετείου Λάρισας, που  πρέπει να εξετάζουν κάθε περίπτωση χωριστά και μόλις περατωθεί η ανάκριση για καθεμιά από αυτές  και υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις  ενοχής να της εισάγουν χωριστά προς εκδίκαση και όχι με συνεκδίκαση με άλλες υποθέσεις, γιατί τότε η όλη διαδικασία με τις συνεχείς αναβολές, τακτική που τη χρησιμοποιούν με επιτυχία οι δικηγόροι , με σκοπούμενο την παραγραφή τω αδικημάτων, όπερ και πιθανότερο, πλην του σπασίματος του φράκτη, όπου υπάρχουν ομολογίες.

Οι πειθαρχικές ευθύνες των δημοσίων υπαλλήλων και των στελεχών της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι αυτοτελείς και δεν εξαρτώνται από την πορεία της δικαστικής έρευνας και θα πρέπει να αναζητηθούν άμεσα, γιατί υπόκεινται σε σύντομη παραγραφή.  Οι πολιτικές ευθύνες είναι κυρίως εσωτερική υπόθεση των αρμοδίων υπουργών και σε κάθε περίπτωση του πρωθυπουργού και αφήνουν το αποτύπωμα τους κατά τις εκλογικές διαδικασίες και το εκλογικό αποτέλεσμα, θα αποτελέσουν δε το κύριο θέμα των πολιτικών αντιπαραθέσεων για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Η καταστροφή του θεσσαλικού κάμπου από την καταιγίδα Daniel ήταν βιβλική με ανθρώπινες απώλειες και υλικές καταστροφές το μέγεθος των οποίων δεν έχει καταμετρηθεί ακόμα, αλλά για αρκετά χρόνια μέχρι την πλήρη αποκατάσταση της παραγωγικότητας του θεσσαλικού κάμπου θα υπάρξει υστέρηση της αγροτικής παραγωγής και της διατροφικής αλυσίδας με άνοδο των τιμών των τροφίμων και φαινόμενα αισχροκέρδειας. Στο σημείο αυτό πρέπει να τονίσω, ότι οι πράξεις αισχροκέρδειας στις τιμές των τροφίμων δεν καταπολεμιούνται μόνο με διοικητικά πρόστιμα όσα ψηλά και αν είναι, γιατί σχεδόν κανένας ούτε τα φοβάται ούτε τα πληρώνει και για αυτό πρέπει να θεσπισθεί εκ νέου το αδίκημα της αισχροκέρδειας του άρθρου 405ΠΚ ,που το προέβλεπε και το τιμωρούσε και  καταργήθηκε με την εισαγωγή του νέου ΠΚ.

* Ο Λέανδρος Τ.Ρακιντζής είναι Αρεοπαγίτης ε.τ.