Για ένα καρφί χάθηκε το πέταλο

Του Γιώργου Κουμπαράκη*

Για ένα καρφί χάθηκε το πέταλο. Μήπως επειδή ο πεταλωτής δεν έκανε σωστά τη δουλειά του ή μήπως έφταιγε η ανωμαλία του εδάφους, ή πολύ απλά ήταν η ώρα του να χαθεί; Για ένα πέταλο όμως χάθηκε το άλογο. Μήπως επειδή ο αναβάτης του δεν έκανε σωστά τη δουλεία του ή μήπως ήταν η ώρα του να χαθεί; Για ένα άλογο χάθηκε ο αναβάτης. Μήπως επειδή ο πεταλωτής και ο αναβάτης δεν κάνανε σωστά τη δουλειά τους ή μήπως ήταν η ώρα του να χαθεί; Για έναν καβαλάρη χάθηκε η μάχη και για μια μάχη, χάθηκε το βασίλειο.

Χάριν του καρφιού χάνουμε τη νόημα της ήττας. Το blame game και το name dropping αποτελούν συνήθη τακτική αιτιολόγησης μιας μεγάλης καταστροφής, είτε είναι φυσική, είτε ανθρωπογενής. Και κάπου εδώ ξεκινάει η σύγχυση. Ποιος έφταιξε και γιατί έφταιξε; Τι έκανε και τι δεν έκανε; Και κάπως παγιδευμένοι μεταξύ διαδοχικών ρητορικών ερωτήσεων - που μόνο ρητορικές δεν είναι - έτσι καταλήγουμε στο ευκόλως συναγόμενο συμπέρασμα όλοι τα ίδια κάνουν, όλοι τα ίδια είναι.

Ας βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά. Άλλο φυσική καταστροφή και δη ανεξέλεγκτη και άλλο ανθρωπογενής. Μπορεί κανείς να τα βάλει με τη φύση όσα αντιπλημμυρικά, όσα αντιπυρικά και όσα αντισεισμικά έργα και να κάνει; "Deus sive Natura", αναρωτιόνταν ο Σπινόζα, δηλαδή "Θεός ή Φύση", θέλοντας να καταδείξει πως μιλάμε για έννοιες ταυτόσημες. Ο "Ιανός" είχε 400 χιλιοστά βροχής, ενώ στην κακοκαιρία "Daniel" είχαμε σε πολλές περιπτώσεις πάνω από 700, 800, 900 χιλιοστά βροχής. Περισσότεροι από 6.000 οι επιβεβαιωμένοι νεκροί στη Λιβύη και πάνω από 10.000 οι αγνοούμενοι από την κακοκαιρία "Daniel".

Θα πρέπει να οικοδομήσουμε μια νέα λογική και μια νέα Ελλάδα.

Σε αυτή τη νέα λογική που θα μας οχυρώνει καλύτερα απέναντι σε μελλοντικές απειλές, θα πρέπει να δημιουργηθούν σε όλη τη χώρα, σε επίπεδο δήμων, κέντρα πολιτικής προστασίας.

Οι οντότητες αυτές δε θα έχουν σχέση με τις υποστελεχωμένες οντότητες των δήμων σήμερα. Θα είναι δομές οι οποίες θα έχουν μεν σημείο αναφοράς το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, θα είναι δηλαδή το εποπτεύον Υπουργείο, αλλά κατά τα λοιπά θα έχουν διοικητική και λειτουργική αυτοτέλεια και θα είναι ανεπηρέαστο από φαινόμενα κυβερνητικών αλλαγών.

Ποιοι θα τα στελεχώνουν; Σίγουρα εκπρόσωποι από τα σώματα ασφαλείας, ένας εκπρόσωπος από το Τεχνικό Επαγγελματικό Επιμελητήριο και το Δασαρχείο της εκάστοτε περιοχής, ένας εκπρόσωπος από τον Δήμο και ένας από την Περιφέρεια και εκπρόσωποι από εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Ο ρόλος αυτών των οντοτήτων θα είναι να χαρτογραφήσουν τις ανάγκες που υπάρχουν ανά Δήμο από άκρου σε άκρον για έργα αντιπλημμυρικά, αντιπυρικά, αντισεισμικά και έργα υποδομών και εξοπλισμού προκειμένου τα χρηματοδοτικά εργαλεία της κυβέρνησης να κατευθυνθούν στοχευμένα και σύμφωνα με τις ανάγκες της κάθε περιοχής. Ο ρόλος των δομών πολιτικής προστασίας δεν θα τελειώνει εκεί όμως. Θα μπορούνε να συνεπικουρήσουν το ρόλο σωμάτων ασφαλείας σε περίπτωση κινδύνου, μέσω κατάλληλα ειδικευμένου και εκπαιδευμένου προσωπικού και εξοπλισμού αλλά και θα εποπτεύουν με τη βοήθεια εξωτερικών συνεργατών την πορεία υλοποίησης των έργων για τη θωράκιση της χώρας απέναντι σε επικείμενες φυσικές καταστροφές.

Σε ό,τι αφορά την τεράστια καταστροφή που συντελέστηκε και όλες όσες έχουν συντελεστεί τα τελευταία χρόνια θα πω το εξής: 

Κρατήστε αυτόν τον ήχο από τις βροντές, από την καταιγίδα, από τους ορμητικούς χείμαρρους, από τις ανθρώπινες κραυγές, γιατί πρέπει οπωσδήποτε κάπου να καταγραφεί! Έτσι ώστε, την επόμενη φορά μην είμαστε ούτε αποσβολωμένοι ούτε παγιδευμένοι, αλλά να είμαστε κατάλληλα προετοιμασμένοι.  

*Εμπειρογνώμονας σε θέματα Τοπικής Αυτοδιοίκησης