Η Ελλάδα πρωταγωνιστεί σε διεθνές επίπεδο στον αγώνα κατά της διαφθοράς – Η διεθνής παρουσία της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας

Του Άγγελου Μπίνη 

Έχει περάσει απαρατήρητη το τελευταίο χρονικό διάστημα –με τα θέματα της πανδημίας να μονοπωλούν την επικαιρότητα– η δυναμική και ουσιαστική παρουσία της Ελλάδας σε πληθώρα διεθνών οργανισμών. Πανεπιστημιακά Ιδρύματα, Υπουργεία, δημόσιοι οργανισμοί και Ανεξάρτητες Αρχές πρωταγωνιστούν σε διεθνές επίπεδο και συνδιαμορφώνουν τις διεθνείς εξελίξεις στα πεδία δραστηριότητάς τους. Το ζητούμενο είναι να μην είμαστε απλοί παρατηρητές αλλά να συμμετέχουμε ενεργά στους μεγάλους διεθνείς οργανισμούς, που θέτουν τα πρότυπα και λειτουργούν ως πολλαπλασιαστές πληροφόρησης και τεχνογνωσίας.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, η οποία μέσα σε μόλις δύο χρόνια λειτουργίας έχει καταφέρει να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο σε διεθνές επίπεδο. 

Στις αρχές του 2022, η Ε.Α.Δ. ανέλαβε την Προεδρία του Δικτύου Αρχών για την Πρόληψη της Διαφθοράς του Συμβουλίου της Ευρώπης (Network of Corruption Prevention Authorities/NCPA). Αυτή είναι η πρώτη φορά που η Ελλάδα αναλαμβάνει να διευθύνει το πρόγραμμα εργασιών του σημαντικού αυτού Δικτύου. Το NCPA αποτελείται από οργανισμούς που εκπροσωπούν 31 κράτη και βασίζεται στις αρχές των Συμβάσεων του Συμβουλίου της Ευρώπης για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Ο ρόλος του Δικτύου είναι καταλυτικός σε ζητήματα πρόληψης και καταπολέμησης της διαφθοράς, λαμβάνοντας υπόψη τις αξιολογήσεις της Ομάδας Κρατών κατά της Διαφθοράς (GRECO). Στόχος του Δικτύου είναι η ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της διαφθοράς και η αναβάθμιση της επιχειρησιακής ικανότητας των κρατών-μελών του μέσω της ανταλλαγής καλών πρακτικών. Η Ε.Α.Δ., ως προεδρεύουσα του Δικτύου, διαμόρφωσε ήδη το ετήσιο πρόγραμμα δράσεων, το οποίο συζητήθηκε, στις 08.02.2022, στην ολομέλεια του Δικτύου. Το πρόγραμμα δίνει έμφαση στον σχεδιασμό προγραμμάτων υψηλής προστιθέμενης αξίας για την αποτελεσματικότερη πρόληψη και καταπολέμηση φαινομένων απάτης και διαφθοράς.

Στο πλαίσιο του Ο.Η.Ε, ο σημαντικός αντίκτυπος της δράσης της Ε.Α.Δ σε διεθνές επίπεδο, αναγνωρίστηκε με την εκλογή του διοικητή της, Άγγελου Μπίνη, ως τακτικού μέλους της Εκτελεστικής Επιτροπής της Διεθνούς Ένωσης Αρχών Καταπολέμησης της Διαφοράς (International Association of Anti-Corruption Authorities/IAACA). Στην Ένωση συμμετέχουν φορείς καταπολέμησης της διαφθοράς από 140 χώρες και δικαιοδοσίες. Είναι και πάλι η πρώτη φορά που η χώρα μας καταλαμβάνει μια τόσο σημαντική θέση στην Εκτελεστική Επιτροπή της μεγαλύτερης Ένωσης Αρχών και φορέων καταπολέμησης της απάτης στο πλαίσιο του Ο.Η.Ε. Η IAACA έχει ως βασικές προτεραιότητες αφενός την αποτελεσματική εφαρμογή της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών κατά της Διαφθοράς (UNCAC), αφετέρου την παροχή συμβουλευτικής και τεχνικής υποστήριξης σε εθνικές Αρχές και φορείς καταπολέμησης της απάτης.

Σε επίπεδο Ο.Ο.Σ.Α, ο διοικητής της Ε.Α.Δ., έχει εκλεγεί στο Προεδρείο της Επιτροπής των Ανώτερων Αξιωματούχων για τη Δημόσια Ακεραιότητα (Senior Public Integrity Officials/SPIO), που είναι η σημαντικότερη ομάδα εργασίας του Ο.Ο.Σ.Α. σε θέματα καταπολέμησης της διαφθοράς. Στόχος της συγκεκριμένης Επιτροπής είναι η χάραξη της στρατηγικής του Ο.Ο.Σ.Α. για την ανάληψη κοινών πρωτοβουλιών με τα κράτη-μέλη με στόχο την ενίσχυση της δημόσιας ακεραιότητας και της καταπολέμηση της διαφθοράς. Στις εργασίες της Επιτροπής συμμετέχουν ανώτερα στελέχη από τα 38 κράτη-μέλη του Οργανισμού. αλλά και από άλλες χώρες-εταίρους, όπως είναι η Βραζιλία, η Τυνησία κ.α. Οι συμμετέχοντες στην Επιτροπή έχουν την ευκαιρία να συνδιαμορφώσουν το πρόγραμμα δράσης του Οργανισμού και ανταλλάξουν καλές πρακτικές και εμπειρίες από στρατηγικές καταπολέμησης της διαφοράς που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές σε εθνικό επίπεδο. 

Η Ελλάδα αναλαμβάνει πρωταγωνιστικό ρόλο στο πεδίο της δράσης των διεθνών οργανισμών για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Οι συγκεκριμένες συμμαχίες επιτρέπουν στη χώρα μας να αξιοποιεί κάθε καινοτόμο πρακτική και μεθοδολογία ενίσχυσης της διαφάνειας τη στιγμή μάλιστα που η παγκόσμια κοινότητα βρίσκεται αντιμέτωπη με νέες προκλήσεις και δεδομένα που έχει δημιουργήσει η πρωτοφανής πανδημία. Οι παραπάνω ρόλοι και οι διεθνείς διακρίσεις αποτελούν ψήφο εμπιστοσύνης για τη χώρα και τις δημόσιες αρχές της, ενώ παράλληλα αναγνωρίζουν τη σημαντική συμβολή της Ε.Α.Δ. στην καταπολέμηση της διαφθοράς, καθιστώντας την έναν αξιόπιστο και ισότιμο συνομιλητή στα διεθνή φόρα, έχοντας κερδίσει τον σεβασμό και την αναγνώριση των εταίρων της διεθνώς. 

* Ο κ. Άγγελος Μπίνης (CIA, CGAP, CRMA, CFE, COSO IC) είναι Διοικητής Εθνικής Αρχής Διαφάνειας