Του Δρ. Σπύρου Πλακούδα

Η ήττα της Αρμενίας στον πρόσφατο πόλεμο του Ναγκόρνο - Καραμπάχ και η συμφωνία της 9ης Νοεμβρίου 2020 για εκεχειρία χάριν στην αιγίδα της Ρωσίας, ώθησε στο προσκήνιο εκ νέου τη συζήτηση για τον τύπο των σχέσεων μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας.

Παρά τις αιτιάσεις ορισμένων συναδέλφων, οι σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας πρέπει να χαρακτηριστούν ως ανταγωνιστικές, όχι εχθρικές. Ομιλούμε δηλαδή, περί competition (ανταγωνισμού) κι όχι περί conflict (σύγκρουσης) μεταξύ των δύο αναθεωρητικών δυνάμεων.

Που οφείλεται αυτό;

Αυτό οφείλεται στην προσπάθεια των δύο αυταρχικών ηγετών, Ερντογάν και Πούτιν, να διαμερισματοποιούν τις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών και άρα να εμβαθύνουν τα πεδία στα οποία συγκλίνουν και να αποφεύγουν τα σημεία στα οποία αποκλίνουν. Παραδείγματος χάρη, οι δύο χώρες απέφυγαν την ευθεία (και άρα επικίνδυνη) σύγκρουση στο Ιντλίμπ της Συρίας τον Μάρτιο 2020 παρά την στρατιωτική κλιμάκωση εκατέρωθεν.

Πρέπει να παρατηρήσουμε ένα νέο μοτίβο στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών. Το μοτίβο αυτό πρωτοεμφανίστηκε με την επιχείρηση "Πηγή Ειρήνης" της Τουρκίας τον Οκτώβριο 2019 κατά των Κούρδων της Συρίας στη Ροτζάβα. Σε τι συνίσταται το εν λόγω μοτίβο; Στα εξής στάδια:

Σε πρώτο στάδιο: Μια ένοπλη επέμβαση της Τουρκίας στο εγγύς εξωτερικό, τις περισσότερες φορές δίχως την υποστήριξη της Δύσης, και ενίοτε όπως στην επιχείρηση κατά των Σύρων Κούρδων, ΚΑΤΑ της Δύσης.

Σε δεύτερο στάδιο: Μια επέμβαση της Ρωσίας (κατόπιν σχετικής προσκλήσεως των ηττημένων) ως σωτήρας έναντι την Τουρκία.

Σε τρίτο στάδιο: Μια συζήτηση μεταξύ των δύο χωρών σε ανώτατο επίπεδο, δηλαδή Πούτιν και Ερντογάν για τον καθορισμό του status quo.

Στο τέλος: Μια συμφωνία, συνήθως λεόντεια, υπέρ της Ρωσίας. Άρα δηλαδή οι επεμβάσεις της Τουρκίας στη Λιβύη, στη Συρία, αλλά και στον Καύκασο ανοίγουν τον δρόμο για αύξηση της επιρροής και ισχύος της Ρωσίας δίχως την παραμικρή ντουφεκιά.

Ως εκ τούτου, δεν θα πρέπει να αναμένουμε, τουλάχιστον στο εγγύς μέλλον, μια πιο σκληρή στάση της Ρωσίας έναντι της Τουρκίας. Θα υπάρξει μια ουσιαστική αλλαγή στη στάση του Κρεμλίνου έναντι της Άγκυρας, μόνο σε περίπτωση που τα συμφέροντα της Ρωσίας σε μια απ' αυτές τις περιοχές (π.χ. Ιντλίμπ στη Συρία ή ανατολική Ουκρανία) τεθούν σε κίνδυνο από τον "οπορτουνισμό" του Ερντογάν. Ενδεχομένως μία φιλοδυτική στροφή του Ερντογάν προς την επερχόμενη Διοίκηση Μπάιντεν να ωθήσει τον Πούτιν να αναλάβει μία δράση για τον "παραδειγματισμό / συνετισμό" του Ερντογάν. Μέχρι τότε, δεν πρέπει να αναμένουμε μια ουσιαστική αλλαγή.

Μέχρι τότε, οι δύο αναθεωρητικές δυνάμεις θα αγωνίζονται για την αύξηση της επιρροής τους σε μια εποχή όπου σημειώθηκε μια μεγάλη κάμψη της Αμερικανικής ισχύος στην περιοχή μας εξαιτίας του νέο-απομονωτισμού του προέδρου Τραμπ.

Η συνέχεια προβλέπεται άκρως ενδιαφέρουσα!

* Ο Δρ Σπύρος Πλακούδας εργάζεται ως Επίκουρος Καθηγητής Εθνικής Ασφάλειας στο Rabdan Academy

πηγή: Άμυνα και Γεωστρατηγική