Ο νομισματικός σοσιαλισμός του ευρώ

Του Ευθύμη Μαραμή

O  Friedrich August von Hayek, σε ένα από τα τελευταία του έργα το 1978 (denationalization of money - the argument refined), υποστήριξε την πλήρη απελευθέρωση της έκδοσης χρήματος από την αγορά. Παράλληλα, έκανε και κάποιες παρατηρήσεις για την σχεδιαζόμενη εκείνη την εποχή ευρωπαϊκή νομισματική ένωση. Γράφει ο Hayek:



"Συμμερίζομαι απόλυτα την επιθυμία να ολοκληρωθεί η οικονομική ενοποίηση της Ευρώπης με ελεύθερη διακίνηση χρήματος μεταξύ των χωρών της. Έχω όμως σοβαρές αμφιβολίες σχετικά με την δημιουργία ενός νέου ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος το οποίο θα διαχειρίζεται κάποια υπερ-εθνική αρχή. Ανεξάρτητα από την ακραία δυσκολία στο να συμφωνήσουν τα μέλη της για την πολιτική που πρέπει να ακολουθηθεί από την κοινή νομισματική αρχή, πρακτικά και αναπόφευκτα ορισμένες χώρες θα καταλήξουν με ένα χειρότερο νόμισμα από αυτό που διαθέτουν τώρα.

Το κύριο πλεονέκτημα του προτεινόμενου συστήματος της διατήρησης των εθνικών νομισμάτων και της ελεύθερης συναλλαγής με αυτά ανάμεσα σε όλα τα μέλη της Ευρωπαϊκής ένωσης, είναι ότι θα εμποδίζει τις κυβερνήσεις να «προστατεύουν» τα νομίσματα που εκδίδουν από τις βλαβερές συνέπειες των δικών τους πολιτικών, και ως εκ τούτου να εμποδίζουν την περαιτέρω κακή κυβερνητική πολιτική. Δεν θα είναι σε θέση (οι κυβερνήσεις) να αποκρύψουν την υποτίμηση των χρημάτων που εκδίδουν, γιατί άμεσα η εκροή χρήματος, κεφαλαίου και άλλων πόρων, ως αποτέλεσμα των αποφάσεων τους θα κάνει αυτό το νόμισμα μη επιθυμητό απο τους κατοίκους και θα επιλέγουν κάποιο άλλο." ^[1]

Το ευρώ λοιπόν, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Hayek στο βιβλίο του 1978, θα προκαλούσε νομισματικό σοσιαλισμό (απολυταρχισμό).

Κρίνοντας από την εξέλιξη της νομισματικής ένωσης και κάνοντας μια αναγωγή στις εκτιμήσεις του Αυστριακού οικονομολόγου, ίσως διαπιστωθεί πως το μοναδικό φρένο που είχε η ασυδοσία των νοτίων σπάταλων πληθωριστικών κυβερνήσεων ήταν τελικά το εθνικό τους νόμισμα.

Με τα εθνικά νομίσματα και με ελεύθερη συναλλαγή σε κάθε νόμισμα αποδεκτό απο όλα τα κράτη, δεν θα συνέβαινε το χάος που προκάλεσε το ευρώ με τις πλαστές ισοτιμίες, τις επιδοτήσεις (πακέτα ΜΟΠ, Ντελόρ) και τις πιστωτικές επεκτάσεις με πλαστά χαμηλά επιτόκια.  Πολιτικές οι οποίες τελικά επέφεραν ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που οι εμπνευστές τους επιθυμούσαν. Την σύγκλιση δηλαδή των οικονομιών Βορρά και νότου.

Οι χώρες θα αντάλλασσαν προϊόντα και τα εθνικά τους νομίσματα θα διατηρούσαν την πληροφορία των πραγματικών τιμών. Όποιο κράτος υποτιμούσε το νόμισμα του, αυτό θα προκαλούσε φυγή κεφαλαίων και προτίμηση καλύτερων νομισμάτων (μάρκο πχ) πράγμα το οποίο θα προκαλούσε πρόβλημα στο κράτος που υποτιμούσε το νόμισμα μέσω πολιτικών. Η πίεση του κόσμου θα ήταν ασφυκτική καθώς θα κινδύνευε το κράτος με αντικατάσταση του εθνικού του νομίσματος (με το μάρκο πχ) πράγμα που θα ευνοούσε συγκεκριμένες επαγγελματικές ομάδες (εισαγωγείς π.χ.) εις βάρος άλλων (τουρισμό πχ). Ο Γερμανός, για να έρθει στην Ελλάδα, θα ερχόταν μόνο αν αγόραζε δραχμές ώστε να ανταλλάξει το πλεόνασμα του με φθηνές υπηρεσίες, η ο Ολλανδός θα αγόραζε φτηνά αγροτικά προϊόντα από την Ισπανία. Αντίστροφα, ο Έλληνας θα έφερνε εδώ το μάρκο με την Ανταγωνιστικότητα του. Το ίδιο και ο πορτογάλος το φιορίνι κ.ο.κ.

Η ισορροπία σύμφωνα με τον Hayek έρχεται μόνο με τον ανταγωνισμό της αγοράς. Και φυσικά προϊόν της αγοράς πρέπει να είναι και το συναλλακτικό της μέσο. Η έκδοση χρήματος (χαρτονομίσματος)  θα πρέπει επίσης να συνδέεται με κάποιο αγαθό που αυτό το χρήμα και ο εκδότης του θα ορίζουν (redeem).

Δεν θα πρέπει συνεπώς να προκαλεί μεγάλη έκπληξη η υφαρπαγή του νομίσματος από τα κράτη και η μονοπωλιακή του έκδοση από την κεντρική τράπεζα. Τα κράτη ανταλλάσσουν τα χαρτιά που τυπώνουν οι πρέσες τους με φόρους και χρέος αντί για αγαθά.  Ποιος δεν θα ήθελε ένα τέτοιο μονοπώλιο; Αυτή είναι η κατάντια του "καπιταλισμού" και της "ελεύθερης αγοράς". Πολλοί κατηγορούν τους δημοσίους υπαλλήλους και τα σπάταλα κράτη για την χρεοκοπία.

Καλύτερα να αναρωτηθούν οι "φιλελεύθεροι" , ποιοι εκδίδουν τα χαρτιά με τα οποία πληρώνονται όλες οι σπατάλες του κράτους. Σε μια ελεύθερη αγορά, όπου οι συναλλαγές και η έκδοση χρήματος θα ήταν κανόνας, ο κόσμος θα στρεφόταν στα καλύτερα νομίσματα. Νομίσματα καλυμμένα με υλικά αγαθά, άμεσα ανταλλάξιμα με το χαρτονόμισμα.

Δυστυχώς, ο νομισματικός σοσιαλισμός, επικράτησε της αγοράς και οι συνέπειες αυτής της εξέλιξης, είναι το παγκόσμιο χρέος και ειδικότερα στην ΕΕ, ο σκεπτικισμός, η διχόνοια και η σταδιακή κατάργηση της δημοκρατίας της ελευθερίας και της ατομικής ευθύνης.

^[1] σελίδα 24 http://books.google.gr/books?id=XZy399CXK7AC&printsec=frontcover&num=100&hl=el#v=onepage&q&f=false
 
 
 * O κ. Ευθύμης Μαραμής έχει διατελέσει επιχειρηματίας μεταποίησης μετάλλου, τουριστικών υπηρεσιών, ενώ σήμερα ασχολείται με επενδύσεις. Είναι ανεξάρτητος αναλυτής της Αυστριακής σχολής οικονομικών και κοινωνικής οργάνωσης.