Eθνική Τράπεζα: Τα μεγάλα project που έρχονται στην ενέργεια

Του Χάρη Φλουδόπουλου

Σημαντικές προκλήσεις που σχετίζονται με την ενεργειακή μετάβαση έχει μπροστά της η χώρα μας, παρά το γεγονός ότι έχουν γίνει μεγάλα βήματα κυρίως στο πεδίο των ΑΠΕ. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, η Ελλάδα καλύπτει πλέον περίπου το 50% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και η δυναμικότητα (σε GW) αναμένεται να διπλασιαστεί έως το 2030. Παράλληλα, κρίσιμα ενεργειακά project είναι προγραμματισμένα να υλοποιηθούν στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα, για τα οποία θα διατεθούν πόροι ύψους 94 δισ. ευρώ, έως το 2030.

Γίνεται αντιληπτό ότι ο ρόλος των τραπεζών θα είναι καθοριστικός. Οι εκτιμήσεις θέλουν τις ελληνικές τράπεζες να διαθέτουν σε χορηγήσεις περίπου 30 δισ. ευρώ σε διάστημα 6 ετών ή 5 δισ. ευρώ ετησίως. Πρόκειται για τετραπλάσια αύξηση χορηγήσεων, σε σύγκριση με το υφιστάμενο επίπεδο χρηματοδότησης του ενεργειακού κλάδου. Σημειώνεται ότι κατά την περίοδο 2015-2022, τα δάνεια προς τον ενεργειακό κλάδο από το σύνολο του τραπεζικού κλάδου αυξήθηκαν κατά 68% και διαμορφώθηκαν στα 9 δισ. ευρώ. 

Σύμφωνα με στοιχεία του 2024, η Εθνική έχει διαθέσει περίπου το 30% των χορηγήσεων προς τον ενεργειακό κλάδο. Ο σημαντικός ρόλος της Εθνικής Τράπεζας στον κλάδο της Ενέργειας δεν αντανακλάται μόνο στο ποσοστό των χορηγήσεων, αλλά και στις εξειδικευμένες ομάδες χρηματοδότησης έργων που δημιουργεί και στα καινοτόμα προϊόντα που προσφέρει. 

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το νέο εξειδικευμένο προϊόν αντιστάθμισης κινδύνου "Energy Baseload Swap" (EBS) που έγινε διαθέσιμο μέσα στο 2024. Το EBS δίνει τη δυνατότητα σε μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις να σταθεροποιήσουν το ενεργειακό τους κόστος (στην περίπτωση των καταναλωτών) ή το έσοδό τους (στην περίπτωση των παραγωγών) για περίοδο έως και 10 ετών, μέσω διμερούς χρηματοοικονομικής σύμβασης με την Εθνική. 
Αυτό σημαίνει ότι στο σκέλος των καταναλωτών ενέργειας το συγκεκριμένο προϊόν αποτελεί αρωγό προς ενεργοβόρες και όχι μόνον βιομηχανίες, καθώς τους δίνει τη δυνατότητα να "κλειδώσουν" το ενεργειακό τους κόστος για το διάστημα που εκείνοι επιθυμούν. Ταυτόχρονα, απευθύνεται σε μεγάλους και μικρούς παραγωγούς Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), επιτρέποντας τους να εξασφαλίσουν συγκεκριμένες τιμές πώλησης για συγκεκριμένο διάστημα (κλειδωμένη ταρίφα) χωρίς απαραίτητα να συνάψουν διμερή συμφωνία (PPA) με κάποιο μεγάλο καταναλωτή. Ως εκ τούτου αποκτούν την ευχέρεια να προχωρήσουν με μεγαλύτερη ασφάλεια στην υλοποίηση της επένδυσης και παράλληλα να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση, δεδομένου του μειωμένου ρίσκου. 

Με άλλα λόγια, το νέο αυτό ενεργειακό προϊόν από την Εθνική Τράπεζα, προσφέρει σταθερές τιμές ενέργειας σε καταναλωτές και παραγωγούς, μειώνοντας έτσι την αβεβαιότητα σε ό,τι αφορά τις ταμειακές τους ροές. 

Σημειώνεται ότι η Εθνική Τράπεζα το 2023 ξεπέρασε τα 1 δισ. ευρώ σε χρηματοδοτήσεις έργων ΑΠΕ εκ των οποίων πάνω από 200 εκατ. ευρώ σε μικρούς παραγωγούς. Είναι επίσης σημαντικό ότι η ΕΤΕ αποτελεί το μόνο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα στην Ελλάδα που δύναται να εκκαθαρίζει συναλλαγές μέσω του ECC (European Commodity Clearing).

Καθώς όμως είναι κρίσιμο να υποστηριχθεί η πράσινη μετάβαση και από τη χρήση "καθαρότερων" ορυκτών καυσίμων στο ενεργειακό μίγμα, η Εθνική Τράπεζα χρηματοδοτεί και τέτοιες επενδύσεις μετάβασης, όπως ενδεικτικά την πλωτή μονάδα αποθήκευσης και επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU) στη Βόρεια Ελλάδα, καθώς και μια νέα Μονάδα Ηλεκτροπαραγωγής Συνδυασμένου Κύκλου (CCGT) 840 MW με καύσιμο φυσικό αέριο. Και τα δύο έργα βρίσκονται στην Αλεξανδρούπολη, αναβαθμίζοντας το ρόλο της ως ενεργειακό κόμβο και επιβεβαιώνοντας το ρόλο της Εθνικής Τράπεζας στη στήριξη κρίσιμων επενδύσεων.   

Σημειώνεται, τέλος, ότι η Εθνική ολοκλήρωσε πρόσφατα με επιτυχία μία νέα έκδοση "πράσινου" ομολόγου, ύψους 650 δισ. ευρώ, με απόδοση 3,5%. Πρόκειται για τη δεύτερη έκδοση τέτοιου τύπου, μέσω της οποίας το ποσοστό των πράσινων ομολόγων της Εθνικής ανεβαίνει στο 45% των συνολικών ομολόγων υψηλής εξασφάλισης της τράπεζας. Τα έσοδα θα διατεθούν για τη χρηματοδότηση ή την αναχρηματοδότηση ενός χαρτοφυλακίου Πράσινων Έργων, σύμφωνα με το Πλαίσιο Βιώσιμων Ομολόγων της ΕΤΕ, ενισχύοντας τη δέσμευση της τράπεζας για βιωσιμότητα, αλλά και την σημαντική θέση της στη χρηματοδότηση έργων ΑΠΕ.