Αλλάζουν οι αρχικοί σχεδιασμοί των τραπεζών για τη χρηματοδότησή τους το 2010

Όλα τα όπλα σε ό,τι έχει να κάνει με εκδόσεις ομολογιακών τίτλων και χωρίς να έχουν την επιλογή των καλύτερων όρων δανεισμού, θα αναγκαστούν να βγάλουν από τη φαρέτρα τους οι τράπεζες το 2010, προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες τους σε ρευστότητα.

Το 2010 οι ελληνικές τράπεζες θα πρέπει να αναχρηματοδοτήσουν με ποσό άνω των 5 δισ. ευρώ λήξεις ομολογιακών εκδόσεων στις οποίες έχουν προβεί, ενώ συνολικά μέχρι το 2013 θα χρειαστούν ρευστότητα, άνω των 20 δισ. ευρώ προκειμένου να αποπληρώσουν ομόλογά τους.

Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την απόσυρση των έκτακτων μέτρων ρευστότητας από την ΕΚΤ θα οδηγήσει σε έξαρση την αγορά τραπεζικού χρέους. Ωστόσο, μετά τις τελευταίες εξελίξεις από την υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας του ελληνικού Δημοσίου και συνακόλουθα των ελληνικών τραπεζών, οι τελευταίες δεν έχουν την πολυτέλεια να επιλέξουν τις φθηνότερες ομολογιακές εκδόσεις για τη χρηματοδότησή τους, όπως προέβλεπε ο αρχικός σχεδιασμός.

Ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε έμφαση στην έκδοση καλυμμένων ομολογιών,  οι οποίες επειδή αφορούν σε senior debt της τράπεζας και έχουν ως ενέχυρο δάνεια από το στεγαστικό της χαρτοφυλάκιο, τυγχάνουν ευκολότερα της αποδοχής του επενδυτικού κοινού. 

Σημειώνεται ότι η έκδοση των καλυμμένων ομολογιών γίνεται με σταθερά επιτόκια που διαμορφώνονται στη βάση του επιτοκίου euribor και spread πολύ κοντά σε αυτό των κρατικών ομολόγων και σε συνήθεις διάρκειες 3, 5 και 7 ετών.

Οι καλυμμένες ομολογίες έχουν ως τίτλοι την υψηλότερη πιστοληπτική αξιολόγηση (ΑΑΑ) και απορροφώνται κυρίως από επενδυτές του εξωτερικού. Τη μερίδα του λέοντος στην απορρόφηση καλυμμένων ομολογιών έχουν η Γερμανία, η Γαλλία και η Ολλανδία. 

Επενδυτές από τις χώρες αυτές ήταν και αυτοί που αγόρασαν την έκδοση καλυμμένης ομολογίας επταετούς διάρκειας της Εθνικής Τράπεζας τον Οκτώβριο. Η Εθνική δανείστηκε τότε με ιδιαίτερα «φθηνούς» όρους, καθώς οι ομολογίες της εκδόθηκαν σε τιμή 99,238 και με σταθερό επιτόκιο 3,875%. Η τιμολόγηση αυτή ισοδυναμούσε τότε με σταθερή απόδοση 4% και αντιστοιχούσε σε spread 0,90% πάνω από το αντίστοιχο επιτόκιο swap 7ετίας. 

Η συγκεκριμένη έκδοση ήταν η πρώτη τοποθέτηση καλυμμένων ομολογιών από ελληνική τράπεζα σε ευρύ φάσμα τελικών επενδυτών και έφερε την ανώτατη πιστοληπτική διαβάθμιση από Fitch (ΑΑΑ) και Moody΄Αs (Aaa). Συνολικά είχαν υποβληθεί προσφορές από 151 επενδυτές, ύψους περίπου 6 δισ. ευρώ, που αντιστοιχούσε σε κάλυψη 4 φορές του ζητούμενου ποσού, ενώ σημαντικό κομμάτι της έκδοσης απορροφήθηκε από τις κεντρικές τράπεζες.

Μετά τις πρόσφατες υποβαθμίσεις της πιστοληπτικής αξιολόγησης του ελληνικού Δημοσίου, πάντως, οι ελληνικές τράπεζες θα είναι δύσκολο να ξαναδούν σύντομα φθηνά επιτόκια δανεισμού όταν θα προσφύγουν στις διεθνείς αγορές. Η προσφυγή αυτή θεωρείται δεδομένη και μάλιστα αναμένεται σε μεγάλη έκταση με πληθώρα εκδόσεων, όχι μόνο senior αλλά και απλού τραπεζικού χρέους, οι οποίες κατατάσσονται στο ίδιο επίπεδο διαβάθμισης με τις τραπεζικές καταθέσεις και λαμβάνουν την πιστοληπτική αξιολόγηση της κάθε τράπεζας.

Σημειώνεται, τέλος, ότι με τη μικρότερη επιβάρυνση όσον αφορά σε λήξεις ομολόγων που πρέπει να αποπληρώσει το 2010, βρίσκεται η Εθνική Τράπεζα, η οποία είναι και εκείνη που έχει κάνει τη μικρότερη χρήση της παροχής ρευστότητας από την ΕΚΤ.