Δύσκολοι καιροί για τους "μικρούς" στα καύσιμα

Του Χάρη Φλουδόπουλου

Στην πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ για την αγορά καυσίμων σε σχέση με τον κλάδο της εμπορίας, οι ερευνητές επισήμαιναν ότι "κυρίαρχο φαινόμενο των τελευταίων δεκαετιών στην ελληνική αγορά καυσίμων ήταν η ταχύτατη επέκταση των μικρών ελληνικών εταιρειών εμπορίας".

Η διαπίστωση αυτή αντικατοπτρίζεται και στα στοιχεία της αγοράς, όπως αποτυπώνονται στις πωλήσεις των εταιρειών και τα μερίδιά τους. Πράγματι, στη χώρα μας δραστηριοποιούνται οκτώ με δέκα εταιρείες με μερίδιο μικρότερο του 3%. Την ίδια στιγμή, οκτώ μεσαίες εταιρείες που διατηρούν μερίδια από 3 έως 9%, αθροιστικά αντιπροσωπεύουν το 50% της αγοράς.

Με τις μεγάλες εξαγορές των δικτύων της BP και της Shell από τις δύο εταιρείες διύλισης, τα δεδομένα για τις δύο αυτές κατηγορίες των μεσαίων και των μικρών εταιρειών ανατρέπονται. Τι αλλάζει στην πράξη; Μέχρι σήμερα, στην κορυφή της αγοράς είχαμε τρεις εταιρείες που ήλεγχαν περίπου το 40% της αγοράς. Με τα νέα δεδομένα, μετά την ολοκλήρωση των εξαγορών, δύο όμιλοι θα ελέγχουν μερίδιο που ξεπερνά το 50%.

Πηγές της αγοράς επισημαίνουν ότι η συγκέντρωση μεριδίων και η ισχυροποίηση των εταιρειών διύλισης στην αγορά της λιανικής πλήττει κατά κύριο λόγο τις εταιρείες με πολύ μικρά μερίδια. Είναι χαρακτηριστικό ότι η μικρότερη εταιρεία της αγοράς στο εξάμηνο εμφανίζεται να έχει πωλήσεις κάτι παραπάνω από 3,5 χιλιάδες τόνους, κάτι περισσότερο δηλαδή από τον ετήσιο τζίρο ενός μεγάλου πρατηρίου στην Αθήνα. Και βέβαια όλες οι μικρές εταιρείες δεν είναι ίδιες, καθώς υπάρχουν περιπτώσεις επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε τοπικές αγορές με επιτυχία.

Ωστόσο, το περιβάλλον της αγοράς γίνεται όλο και πιο ανταγωνιστικό. Εδώ και αρκετούς μήνες, οι πιστώσεις τόσο των διυλιστηρίων όσο και των εταιρειών έχουν γίνει πιο "σφικτές". Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες από την αγορά, το τελευταίο διάστημα έχουν κάνει την εμφάνισή τους φαινόμενα ακάλυπτων επιταγών, που εκδόθηκαν μέχρι τον Απρίλιο από πρατήρια και διανομείς πετρελαίου θέρμανσης οι οποίοι αγόρασαν μεγάλες ποσότητες, κυρίως στην επαρχία. Υπενθυμίζεται ότι με την εφαρμογή του συστήματος Ήφαιστος, που αυστηροποίησε τη διαδικασία χορήγησης του αγροτικού πετρελαίου, είχαμε σημαντική αύξηση στις πωλήσεις του πετρελαίου θέρμανσης που στο εξάμηνο έφτασε το 16,39%. Ενώ λοιπόν είχαμε υψηλούς τζίρους στο θέρμανσης, κάποιοι δεν μπόρεσαν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί πρόβλημα στην αγορά. Και όσο πιο μικρή είναι η εταιρεία τόσο πιο "επικίνδυνες" είναι οι επισφάλειες.

Στον αντίποδα, βεβαίως, υπάρχουν οι μεσαίες εταιρείες, οι οποίες υπό προϋποθέσεις μπορούν ακόμη και να ισχυροποιηθούν από τις εξελίξεις. Εταιρείες με κεφαλαιακή επάρκεια, καλή οργάνωση και προγραμματισμό, αφενός δε φαίνεται να αντιμετωπίζουν προβλήματα από τους κλυδωνισμούς της κρίσης. Αφετέρου, οι συγχωνεύσεις είναι μοιραίο να οδηγήσουν στην αγορά έναν αριθμό πρατηρίων που θα αναζητήσει στέγη σε άλλη εταιρεία. Και η εικόνα που μεταφέρεται αυτήν την εποχή είναι ότι όλοι οι μεσαίοι παίκτες "χαρτογραφούν" την αγορά και αναζητούν τις ευκαιρίες που θα τους ενισχύσουν το δίκτυο και τις πωλήσεις.

Συμπερασματικά οι πρόσφατες εξαγορές είναι πολύ πιθανό να λειτουργήσουν ως καταλύτης για ένα νέο γύρο εξυγίανσης της αγοράς, με σημαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης για τους σοβαρούς μεσαίους παίκτες. Αξίζει τέλος να υπενθυμίσουμε παλαιότερες εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς, σύμφωνα με τις οποίες, από τις 20 εταιρείες, στα επόμενα χρόνια, θα επιβιώσουν οι μισές. Ίδωμεν…