Του Δημήτρη Δελεβέγκου
«Φέσι» που ξεπερνά και τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ -σύμφωνα με τον ΣΑΤΕ- έχει «φορέσει» το ελληνικό Δημόσιο στο σύνολο των εγχώριων κατασκευαστικών εταιρειών που κατέχουν πτυχίο ανώτατης τάξης. Πέντε χρόνια μετά την ολοκλήρωση των Ολυμπιακών Αγώνων, οι εργολάβοι περιμένουν να εισπράξουν χρήματα ακόμη και για έργα που εκτέλεσαν για την Ολυμπιάδα.
Η διαφαινόμενη λόγω εκλογών νέα καθυστέρηση στην αποπληρωμή των οφειλών για έργα που χρηματοδοτούνται από τα φτωχά κρατικά ταμεία θέτει προ αδιεξόδου τις τεχνικές εταιρείες. Και αυτό επειδή αδυνατούν να αμβλύνουν δια της δανειοληψίας το πρόβλημα ρευστότητας που αντιμετωπίζουν, εξαιτίας της αύξησης των spreads αλλά και της σφιχτής πολιτικής χορηγήσεων των τραπεζών προς τις επιχειρήσεις.
Ειδικά για τους "μικρούς" των κατασκευών που αναλαμβάνουν ως επί το πλείστον την εκτέλεση δημόσιων έργων και δε συμμετέχουν σε παραχωρήσεις ή αυτοχρηματοδοτούμενα έργα υποδομής, οι επιπτώσεις της μη πληρωμής των εκτελεσθέντων έργων λειτουργούν σαν «θηλιά». Σε μια τουλάχιστον περίπτωση, τα χρέη του δημοσίου αποτέλεσαν την αιτία να οδηγηθεί, μεταξύ άλλων, η ΔΙΕΚΑΤ στην χρεωκοπία.
Τον κώδωνα του κινδύνου είχε κρούσει τον περασμένο Φλεβάρη και ο διευθύνων σύμβουλος της Βιοτέρ, κ. Γ. Μαυροσκότης, ο οποίος είχε εισηγηθεί το συμψηφισμό των βεβαιωμένων οφειλών με τις εισφορές (ΦΠΑ κ.α.) που καταβάλλουν οι κατασκευαστικές στο Δημόσιο. Σημειώνεται ότι οι οφειλές του Δημοσίου στην εισηγμένη αγγίζουν τα 35 εκατομμύρια ευρώ, χωρίς σε αυτά να συμπεριλαμβάνονται περίπου 2 εκατ. ευρώ που αναμένει να εισπράξει η εταιρεία για εργασίες, ύψους 4 εκατ. ευρώ, που σχετίζονται με το Σύγχρονο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.
Στο πλαίσιο αυτό, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ανώνυμων Τεχνικών Εταιρειών, κ. Γιώργος Βλάχος πρότεινε πρόσφατα την αποπληρωμή των χρεών για δημόσια έργα, “η εξόφληση των οποίων καθυστερεί πέραν κάθε προηγούμενου” να πραγματοποιείται μέσω ομολόγων. «Είναι, όπως διαφαίνεται, ο μόνος τρόπος να απεμπλακούν οι κατασκευαστικές επιχειρήσεις από την κρίση που μαστίζει ολόκληρο τον κλάδο και οδηγεί σε επικίνδυνη απαξίωση ένα παραγωγικό δυναμικό, το οποίο είναι αναγκαίο –όπως όλοι αναγνωρίζουν– για να εξασφαλιστεί η ανάπτυξη στη χώρα» είπε χαρακτηριστικά.
Ουκ αν λάβεις
Με την αρχαία ρήση “ουκ αν λάβεις παρά του μη έχοντος” φαίνεται να απαντά το ελληνικό Δημόσιο στα αιτήματα των κατασκευαστικών ομίλων για αποπληρωμή των χρεών του.
Συγκεκριμένα, οι οφειλές του ελληνικού κράτους στον κυπριακών συμφερόντων κατασκευαστικό όμιλο J&P Άβαξ, είναι της τάξης των 30-40 εκατομμυρίων ευρώ και αφορούν σχεδόν αποκλειστικά, έργα που είχε πραγματοποιήσει στο πλαίσιο των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.
Σε χαμηλότερα επίπεδα βρίσκονται τα χρέη του Δημοσίου προς τον όμιλο Ελλάκτωρ. Ο κατασκευαστικός όμιλος δραστηριοποιείται κατά βάση στον τομέα των έργων παραχώρησης, διατηρεί συμβάσεις εκμετάλλευσης ενεργειακών ή άλλων έργων, με τα έργα στο εξωτερικό να αποτελούν σημαντικό μέρος του ανεκτέλεστου που διαθέτει. Δεδομένης, ωστόσο, της ακύρωσης του έργου της υποθαλάσσιας αρτηρίας Θεσσαλονίκης, ο Ελλάκτωρ αξιώνει από το Δημόσιο αποζημίωση της τάξης των 130 εκατ. ευρώ.
Εξίσου μικρού βεληνεκούς είναι το ύψος των χρεών του δημοσίου προς τον όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, καθώς τα αμιγώς δημόσια έργα της κατασκευαστικής αγγίζουν μόλις το 15% του συνολικού ανεκτέλεστου υπόλοιπου έργων της. Εξάλλου, κατά το πρώτο εξάμηνο, στον τομέα των κατασκευών οι εργασίες εκτός Ελλάδας, ύψους 159 εκατ. ευρώ, συνεισέφεραν στο 50,3% του κατασκευαστικού τζίρου της εισηγμένης.
Παράλληλα, εξαιρουμένων των απαιτήσεων που διεκδικούνται δια της δικαστικής οδού, το Δημόσιο οφείλει στη Μηχανική ποσό της τάξης των 45 εκατ. ευρώ και αφορά έργα που ο όμιλος έχει εκτελέσει. Και στην περίπτωση, όμως, της κατασκευαστικής συμφερόντων Εμφιετζόγλου, η δραστηριοποίηση στο εξωτερικό εξισορροπεί τα προβλήματα που προκαλεί η μη εξόφληση των κρατικών χρεών.
Οι οφειλές, επίσης, του Δημοσίου προς την Ιntrakat, η οποία διαθέτει πλέον πτυχίο 7ης εργοληπτικής κατηγορίας είναι της τάξης των 30 εκατ. ευρώ (όπως είχε γίνει γνωστό τον περασμένο Φλεβάρη).
Προς την ΑΕΓΕΚ οι οφειλές του Δημοσίου κυμαίνονται μεταξύ 15 και 20 εκατ. ευρώ και αφορούν έργα που ο όμιλος έχει υλοποιήσει ακόμη και εντός της περασμένης διετίας.
Η Έδραση – Χ. Ψαλλίδας έχει απαιτήσεις ύψους 2,25 εκατ. ευρώ από το Δημόσιο, οι οποίες, όπως εκτιμά η διοίκηση του ομίλου, θα έχουν τακτοποιηθεί έως τα τέλη του έτους.
Η ΑΤΤΙΚΑΤ, αν και μείωσε- όπως επισημαίνεται στο ενημερωτικό δελτίο- κατά 12 εκατ. ευρώ τις απαιτήσεις από το Δημόσιο ενδέχεται να αντιμετωπίσει κίνδυνο ρευστότητας “που εξαρτάται από το ρυθμό εξόφλησης και επιστροφής των οφειλόμενων από το Δημόσιο προς την εταιρεία”.