Τράπεζες: Κέρδη 600 εκατ. ευρώ από τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου

Του Γιώργου Δημητρομανωλάκη 

Σημαντικά κέρδη τα οποία δεν αποκλείεται να υπερβούν ακόμα και το 600 εκατ. ευρώ φαίνεται ότι θα εγγράψουν εντός του 2009 στους ισολογισμούς τους οι ελληνικές τράπεζες στο σύνολο τους εξαιτίας της πολιτικής που ακολούθησαν στα τέλη του 2008 και στις αρχές του 2009 να αγοράσουν ομόλογα του ελληνικού δημοσίου με ιδιαίτερα υψηλά επιτόκια.

Τη μερίδα του λέοντος φαίνεται να λαμβάνουν οι τέσσερις μεγάλες εμπορικές τράπεζες, δηλαδή η Εθνική, η Eurobank, η Πειραιώς και η Alpha Bank, καθώς σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις αγόρασαν για τα χαρτοφυλάκια τους μακροχρόνια ομόλογα του ελληνικού δημοσίου συνολικής αξίας άνω των 10 δισ. ευρώ.

Αν και δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία εκτιμάται ότι το περίπου 50% των ομολόγων, συνολικής αξίας 50 δισ. ευρώ, που έχει εκδώσει μέχρι σήμερα το ελληνικό Δημόσιο από τις αρχές του χρόνου έχει αγοραστεί από ελληνικές τράπεζες, ταμεία και άλλους θεσμικούς επενδυτές, π.χ. αμοιβαία κεφάλαια.

Υπενθυμίζεται ότι εκείνη την εποχή τα spreads των ομόλογων του ελληνικού δημοσίου είχαν εκτιναχθεί στα ύψη εξαιτίας των φημών που καλλιεργούσαν κυρίως οι βρετανικές εφημερίδες περί μελλοντικής αδυναμίας της χώρας μας να εξυπηρετήσει βασικές υποχρεώσεις της. Αποτέλεσμα ήταν τα επιτόκια των εκδόσεων των ελληνικών ομόλογων να υπερβαίνουν το 6%, ενώ το spread που χώριζε την απόδοση του ελληνικού 10ετούς κρατικού ομολόγου από το αντίστοιχο γερμανικό είχε ξεπεράσει τις 300 μονάδες βάσης στα τέλη Ιανουαρίου. Το spread βρισκόταν στις 268 μονάδες περίπου στις αρχές Απριλίου για να υποχωρήσει στις 187 μονάδες στην έκδοση του Ιουνίου. Πρόσφατα, υποχώρησε στις 137 μονάδες βάσης. Υπενθυμίζεται ότι μία ποσοστιαία μονάδα ισούται με 100 μονάδες βάσης.

Πρακτικά δηλαδή όσες τράπεζες (αλλά και ιδιώτες) αγόρασαν εκείνη την εποχή 10ετή ομόλογα του ελληνικού δημοσίου και τα κρατήσουν έως την λήξη τους θα έχουν κάθε χρόνο απόδοση (κουπόνι) επί των κεφαλαίων τους άνω του 6%.

Επιπρόσθετα όμως και η τιμή τους σήμερα έχει σημειώσει σημαντική άνοδο καθώς κυμαίνεται μεταξύ 107 και 107,5. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι εάν μια τράπεζα θελήσει να πουλήσει τα ομόλογα στην στη δευτερογενή αγορά θα αποκομίσει σημαντικές υπεραξίες. Άρα το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι οι υπεραξίες και τα έσοδα θα ενισχύσουν σημαντικά τα κέρδη και την κεφαλαιακή βάση των τραπεζών το β΄ τρίμηνο, ενώ μέρος τους θα διαχυθεί στο γ΄  και στο δ΄ τρίμηνο αν δεν υπάρξει χειροτέρευση των συνθηκών στις κεφαλαιαγορές.

Τονίζεται ακόμα ότι οι εκδόσεις των έντοκων γραμματίων συνολικής αξίας 4 δισ. ευρώ που εξέδωσε το ελληνικό δημόσιο κατά την διάρκεια του α΄ εξάμηνο του 2009 έχουν αγοραστεί εξ ολοκλήρου από ξένες κεντρικές και εμπορικές τράπεζες και ξένους θεσμικούς.

Πάντως τα κρατικά ομόλογα αποδεικνύονται αρωγός των οικονομικών αποτελεσμάτων των τραπεζών σε μια δύσκολη οικονομική φάση για έναν ακόμη λόγο: Ενισχύουν τα καθαρά έσοδα από τόκους, αφού τα κουπόνια των ομολόγων είναι πολύ μεγαλύτερα σε σχέση με το κόστος δανεισμού από την ΕΚΤ με ενέχυρο τα ομόλογα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το επιτόκιο δανεισμού των τραπεζών από την ΕΚΤ είναι σήμερα στο 1%, ενώ τα κουπόνια ορισμένων ομολόγων ξεπερνούν το 5%.