Nέα γενιά "προβληματικών" εταιρειών

Σανίδα σωτηρίας αποτελεί η διαδικασία συνδιαλλαγής με τους πιστωτές, όπως περιγράφεται στο άρθρο 99 του νόμου 3.588/2007. Ο νέος πτωχευτικός κώδικας επιτρέπει σε κάθε εταιρεία που αποδεικνύει στο δικαστήριο ότι βρίσκεται σε οικονομική αδυναμία ή πρόκειται να βρεθεί σε τέτοια θέση (χωρίς, όμως, να βρίσκεται σε κατάσταση παύσης πληρωμών), να ζητήσει από το πτωχευτικό δικαστήριο τη συνέχιση της λειτουργίας της μέσω της διαπραγμάτευσης των οφειλών με τους πιστωτές της. Αυτό σημαίνει πως μια επιχείρηση που δεν μπορεί να αντεπεξέλθει σε όλες τις υποχρεώσεις της και αντιμετωπίζει ληξιπρόθεσμα χρέη μπορεί να ζητήσει δικαστική προστασία από το ενδεχόμενο κάποιος πιστωτής να την οδηγήσει σε πτώχευση. Η διαφορά είναι πως, εάν τεθεί σε πτώχευση, τότε κηρύσσει παύση πληρωμών, σταματάει να λειτουργεί και γίνεται η εκκαθάρισή της. Γίνεται, δηλαδή, προσπάθεια να δοθεί μια "δεύτερη ευκαιρία" σε μια εταιρεία που αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα και να κρατηθεί στη ζωή μέσω της ανασυγκρότησής της.

 
Altec - Microland

Αυτό επιχειρείται στην περίπτωση του ομίλου Altec που είδε τις θυγατρικές του Microland και Altec Telecoms να καταρρέουν υπό το βάρος των οφειλών τους. Η Microland, θυγατρική του ομίλου, κατέθεσε στα μέσα Ιανουαρίου αίτηση ανοίγματος διαδικασίας συνδιαλλαγής στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών, σύμφωνα με το άρθρο 99 του ν. 3588/2007 (επίτευξη συμφωνίας εταιρειών - πιστωτών). Πρόκειται για απόφαση που εντάσσεται στο σχέδιο ανασυγκρότησης του ομίλου, το οποίο κατάρτισε η EFG Telesis, με στόχο να παραμείνει εν ζωή ο άλλοτε κραταιός όμιλος.

Μεταξύ άλλων, το σχέδιο περιλαμβάνει την πώληση ακινήτων από τη μητρική εταιρεία Altec και τον περιορισμό των δραστηριοτήτων της στους τομείς συστημάτων πληροφορικής (system integration) για το δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και λογισμικού. Παράλληλα, προβλέπεται η ρύθμιση των τραπεζικών οφειλών, μέσω της οποίας θα περιοριστεί αισθητά το ποσοστό του βασικού μετόχου Θ. Αθανασούλη, ενώ σημαντική συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας θα αποκτήσουν και οι τράπεζες.

Η Altec εμφάνισε αρνητική κατά 54 εκατ. ευρώ καθαρή θέση στο 9μηνο του 2008. Σε ενοποιημένη βάση, η εισηγμένη ανακοίνωσε ζημιές 109,8 εκατ. ευρώ (από κέρδη 3,6 εκατ. ευρώ). Σε επίπεδο μητρικής ο κύκλος εργασιών ανήλθε σε 59,50 εκατ. ευρώ, έναντι 84,16 εκατ. ευρώ πέρυσι, τα ΕBITDA διαμορφώθηκαν σε ζημιές ύψους 100 εκατ. ευρώ, από κέρδη 16,56 εκατ. ευρώ και τα καθαρά μετά τους φόρους αποτελέσματα ήταν αρνητικά και διαμορφώθηκαν σε 128,16 εκατ. ευρώ.

Οι πωλήσεις της Microland στο διάστημα Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου του 2008 ανήλθαν σε 48,07 εκατ. ευρώ, έναντι 60,47 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2007. Τα αποτελέσματα προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και συνολικών αποσβέσεων ήταν αρνητικά και διαμορφώθηκαν σε 11,45 εκατ. ευρώ, έναντι κερδών 3,24 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2007. Τα αποτελέσματα προ φόρων ήταν αρνητικά και ανήλθαν σε 13,33 εκατ. ευρώ, από κέρδη 1,82 εκατ. ευρώ, ενώ τα αποτελέσματα μετά τους φόρους ήταν και αυτά αρνητικά (13,23 εκατ. ευρώ).

"Κανόνια" στα telecoms

Την κατάσταση στον όμιλο Altec επιδείνωσε σημαντικά η πορεία της θυγατρικής της Altec Telecoms. Η τηλεπικοινωνιακή εταιρεία, σε μια προσπάθεια να αντεπεξέλθει στις υψηλές οικονομικές της υποχρεώσεις, επιχείρησε να αποφύγει την πτώχευση, καταθέτοντας στα τέλη του περσινού Σεπτεμβρίου αίτηση για την έναρξη διαδικασίας συνδιαλλαγής, για την επίτευξη συμφωνίας με τους πιστωτές της και σκοπό τη σταδιακή άρση των οικονομικών δυσκολιών της, την ομαλή συνέχιση της δραστηριότητάς της, τη διατήρηση των θέσεων εργασίας και την εν γένει συνέχιση της λειτουργίας της.

Λίγες ημέρες αργότερα, η εταιρεία κατηγόρησε τον ΟΤΕ ότι διέκοψε παράνομα και καταχρηστικά την παροχή υπηρεσιών διασύνδεσης, ενώ –όπως υποστήριζε– είχε ήδη υποβληθεί πρόταση για την ολοσχερή εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών της. Το γεγονός αυτό, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, είχε ως αποτέλεσμα "την τεράστια υλική και ηθική ζημία στην εταιρεία, καθώς από τη στιγμή εκείνη αδυνατούσε να παράσχει απρόσκοπτα υπηρεσίες προς τους πελάτες της, ενώ η βλάβη της φήμης και της επαγγελματικής υπόστασης οδήγησε πλήθος συνδρομητών σε μαζική ΄εγκατάλειψη΄ της εταιρείας, χωρίς μάλιστα να προβαίνουν σε εξόφληση των οφειλών τους για τις υπηρεσίες που τους είχαν ήδη παρασχεθεί". Στο γεγονός αυτό απέδωσε την αδυναμία της να συνεχίσει τη λειτουργία της, με αποτέλεσμα στα μέσα του περασμένου Οκτωβρίου να  υποβάλει αίτηση πτώχευσης.

Την υπαγωγή της στις διατάξεις του άρθρου 99 πέτυχε η Lannet, η τηλεπικοινωνιακή εταιρεία του ομίλου Λαναρά. Τα προβλήματα είχαν ξεκινήσει το περασμένο καλοκαίρι, όταν, λόγω οφειλών, ο ΟΤΕ είχε διακόψει τη λειτουργία των κυκλωμάτων που χρησιμοποιούσε η εταιρεία, η οποία στο τέλος του 2007 εμφάνισε υποχρεώσεις άνω των 103 εκατ. ευρώ και ζημιές ύψους 26 εκατ. ευρώ. Η Lannet, που συνεχίζει να αναζητά οικονομική λύση πριν από την εκδήλωση των προβλημάτων της, είχε έρθει σε συμφωνία χρηματοδότησής της μέχρι του ποσού των 60 εκατ. ευρώ από τη Halcyon Capital, χωρίς ωστόσο να προχωρήσει η υλοποίησή της. Δεδομένου, πάντως, ότι η εταιρεία έχει ουσιαστικά τεθεί εκτός μάχης από την τηλεπικοινωνιακή αγορά, δύσκολα θα πρέπει να αναμένεται θεαματική μεταστροφή της κατάστασής της.

Κατασκευαστικές σε κρίση

Σε αδιέξοδο έχουν οδηγηθεί δεκάδες κατασκευαστικές εταιρείες, εξαιτίας οικονομικών προβλημάτων που επιδεινώθηκαν λόγω της διεθνούς κρίσης, αλλά και της καθυστέρησης στην αποπληρωμή των οφειλών του δημοσίου προς το σύνολο των κατασκευαστικών επιχειρήσεων της χώρας, για έργα που χρονολογούνται ακόμη και από το 2004. Πρόσφατα, τρεις κατασκευαστικές εταιρείες –η ΔΙΕΚΑΤ, η Αφοί Μεσοχωρίτη και η Betanet– υπέβαλαν αίτηση υπαγωγής στο νέο πτωχευτικό κώδικα, ενώ διαρκώς πληθαίνουν οι φημολογίες για νέο κύμα πτωχεύσεων.

Η ΔΙΕΚΑΤ, τον περασμένο Νοέμβριο, υπέβαλε αίτηση υπαγωγής στο άρθρο 99 του Ν. 3588/2007, προκειμένου να επιτύχει την καλύτερη δυνατή συμφωνία με τους πιστωτές της και την αποδοτικότερη αξιοποίηση των περιουσιακών της στοιχείων. Η προσπάθεια της εταιρείας που είχε επικεντρωθεί στην αναδιάρθρωση των χρεών της, την αξιοποίηση της περιουσίας της και την επικέντρωση σε εκτέλεση έργων με διασφαλισμένη κερδοφορία δυσχεραίνεται από τη γενικευμένη έλλειψη ρευστότητας υπό την παρούσα οικονομική συγκυρία, τον προσωρινό περιορισμό του επενδυτικού ενδιαφέροντος στην αγορά ακινήτων και την καθυστέρηση πληρωμής εκτελεσθέντων έργων, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζει πρόβλημα ρευστότητας.

Με βάση την τελευταία δημοσιευμένη οικονομική κατάσταση της ΔΙΕΚΑΤ, οι υποχρεώσεις της εισηγμένης (η διαπραγμάτευση των μετοχών της οποίας τέθηκαν σε καθεστώς αναστολής στις 27/11/08) ξεπερνούσαν τα 82 εκατ. ευρώ, ενώ ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών της στο πρώτο εξάμηνο του 2008 έφτασε στα 32,9 εκατ. ευρώ και οι ζημιές μετά τους φόρους στα 5,8 εκατ. ευρώ.

Αίτηση υπαγωγής στις διατάξεις του άρθρου 99 υπέβαλε και η κατασκευαστική Αφοί Μεσοχωρίτη, λόγω της αδυναμίας της να αντεπεξέλθει στις οικονομικές της υποχρεώσεις. Το τελευταίο τρίμηνο του 2008, όπως υποστηρίζει η διοίκηση της εταιρείας, το δημόσιο που αποτελούσε πλέον το βασικότερο πελάτη της (οι οφειλές του δημοσίου σύμφωνα με ανακοίνωση της εταιρείας ανέρχονται σε 8,7 εκατ. ευρώ), παρουσίασε αρρυθμία εντονότερη της συνήθους στις πληρωμές του και αυτό αποτέλεσε την απαρχή ενός κύκλου προβλημάτων, με αποτέλεσμα να σφραγιστούν επιταγές της εισηγμένης.

Η διοίκηση της Μεσοχωρίτης (οι μετοχές της επίσης σταμάτησαν να βρίσκονται σε διαπραγμάτευση) εξετάζει επιπλέον μέτρα για τη συνέχιση της ομαλής λειτουργίας της και την εξυγίανσή της με την υλοποίηση του επιχειρησιακού σχεδιασμού της, με τη μείωση του κόστους λειτουργίας, το διακανονισμό με ευνοϊκότερους όρους των υποχρεώσεών της με τους προμηθευτές και δανειστές της και τη βελτίωση των ταμειακών ροών της. Σημειωτέον ότι, σύμφωνα με τη διοίκηση της εταιρείας, η ταμειακή ρευστότητα της εισηγμένης είχε επιδεινωθεί, λόγω της αύξησης των τιμών του πετρελαίου, με αρνητικές συνέπειές στις τιμές των πρώτων υλών.

Υπό την πίεση της ραγδαίας υποχώρησης της εγχώριας αγοράς ακινήτων, της χρηματοπιστωτικής κρίσης και της αδυναμίας να καλύψει τις υποχρεώσεις της, η εταιρεία συστημάτων δόμησης Betanet υπέβαλε αίτηση για ένταξη στις διατάξεις του άρθρου 99 του νέου πτωχευτικού κώδικα. Στόχος είναι, μέσω της "διαδικασίας συνδιαλλαγής" στο αρμόδιο δικαστήριο, να κερδίσει χρόνο, ώστε να εξασφαλίσει τη σύμφωνη γνώμη των πιστωτριών τραπεζών για την επίλυση των οικονομικών της προβλημάτων. Οι οφειλές της Betanet ξεπερνούν τα 35 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων περίπου τα 20 εκατ. ευρώ αφορούν κοινοπρακτικό ομολογιακό δάνειο που έλαβε η εισηγμένη το 2006. Στο εννεάμηνο του 2008, ο όμιλος εμφάνισε ζημιές 27,07 εκατ. ευρώ, έναντι κερδών 1,9 εκατ. ευρώ το εννεάμηνο του 2007, ενώ ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών υποχώρησε στα 13,27 εκατ. ευρώ, από 24,95 εκατ. ευρώ.

Η κρίση, όμως, χτύπησε εταιρείες και από άλλους κλάδους. Η ακτοπλοϊκή εταιρεία ΣΑΟΣ, συμφερόντων της οικογένειας Μανούση, ζήτησε την υπαγωγή της στο άρθρο 99, λόγω της μειωμένης ρευστότητας που παρουσιάζει. Σε σχετική ανακοίνωση, η εταιρεία αναφέρει πως, το τελευταίο χρονικό διάστημα, επιδεινώθηκαν οι δείκτες ταμειακής ρευστότητας του ομίλου, καθώς οι επενδύσεις σε αγορές πλοίων και το μεγάλο κόστος μετασκευών τους απορρόφησαν σημαντικά κονδύλια της εταιρείας. Η ΣΑΟΣ που εισήχθη στο Χ.Α. μέσω της συγχώνευσής της με την Γκάλης στο εννεάμηνο του 2008 εμφάνισε ζημιές 7,1 εκατ. ευρώ.

Σημαντικά προβλήματα ρευστότητας μετά τη διακοπή χρηματοδότησής της από τις πιστώτριες τράπεζες συνεχίζει να αντιμετωπίζει η Ελληνικές Ιχθυοκαλλιέργειες. Με οφειλές μόνο προς τις υπόλοιπες εταιρείες του κλάδου (Νηρέας, Σελόντα, Δίας) να ξεπερνούν τα 5,5 εκατ. ευρώ, η διοίκηση της εισηγμένης ζήτησε την προστασία του νόμου για να διευθετήσει τις υποχρεώσεις με τους πιστωτές της. Παράλληλα, η τριάδα Νηρέας, Σελόντα, Δίας υπέβαλε προς τις τράπεζες σχέδιο ανασυγκρότησης της ΕΛΙΧΘ, σε μια προσπάθεια να παραμείνει "εν ζωή" η εταιρεία. Στο εννεάμηνο του 2009, η ΕΛΙΧΘ εμφάνισε ζημιές μετά τους φόρους και τα δικαιώματα μειοψηφίας ύψους 6,33 εκατ. ευρώ, έναντι κερδών 3,34 εκατ. ευρώ το εννεάμηνο του 2007.

* Αναδημοσίευση από το περιοδικό "Κεφάλαιο"