ΔΕΗ: Ο "συνήθης αιμοδότης" για μια αξιοπρεπή ανάπτυξη

Του Σταμάτη Ζαχαρού

Ακόμη και ό ίδιος ο Τάκης Αθανασόπουλος γνώριζε ότι μόλις ανακοινώσει το σχέδιο αυξήσεων για τα τιμολόγια της ΔΕΗ -ως μέρος του business plan της επιχείρησης- θα έπρεπε να αντιμετωπίσει σθεναρές αντιδράσεις. Αυτό που δεν περίμενε ίσως, ήταν ότι οι αντιδράσεις θα πάρουν τελικά τη μορφή καταπέλτη εναντίον των επιλογών του και του ίδιου προσωπικά από σύσσωμο τον πολιτικό και επιχειρηματικό κόσμο. Μάλιστα οι αντιδράσεις ήταν τόσο άμεσες ώστε τον ανάγκασαν να προβεί την αμέσως επόμενη ημέρα σε άκομψες διευκρινίσεις, επιχειρώντας να διασκεδάσει τις αρνητικές εντυπώσεις.

Το βασικό επιχείρημα όσων εξέφρασαν δημόσια την άποψή τους σχετιζόταν με την κοινωνική διάσταση του θέματος καθώς θεωρείται -ορθώς- αδιανόητο, μια επιχείρηση στην οποία το Ελληνικό Δημόσιο κατέχει την πλειοψηφία των μετοχών να ζητά αυξήσεις τέτοιου μεγέθους την ώρα που η διεθνής κρίση βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Ο τεχνοκράτης Πρόεδρος, επιχειρώντας να διασώσει το «κοινωνικό» προφίλ του,  ακόμη και στις «διευκρινίσεις» του αιτιολόγησε με πλάγιο τρόπο την απόφασή του, λέγοντας ότι οι αυξήσεις είναι επιβεβλημένες προκειμένου να μην χειροτερέψει η κατάσταση της εταιρείας κατά τα επόμενα χρόνια και δεν παρέλειψε να τονίσει ότι έχει να προσφέρει πολλά στην επιχείρηση. 

Μια επιχείρηση που εμφάνισε στο εξάμηνο ζημιές 115 εκατ. ευρώ έναντι κερδών 111 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περσινή περίοδο παρά το γεγονός ότι αύξησε τον τζίρο της κατά σχεδόν 12%. Η οικονομική κατάσταση της επιχείρησης σε συνδυασμό με τα όσα κατά καιρούς έχει επισημάνει ο κ. Αθανασόπουλος για το δυσβάσταχτο κόστος των καυσίμων, προϊδεάζει για μια πορεία προς το χείλος του γκρεμού και κάνει τις προτάσεις του να μοιάζουν επιβεβλημένες.

Άλλωστε, οι προτάσεις του για αυξήσεις 35% σε βάθος εξαετίας υποδηλώνουν ότι η εφαρμογή της ρήτρας καυσίμων (που βρίσκεται ακόμη «στον αέρα») δεν είναι αρκετή για να «θωρακίσει» την επιχείρηση απέναντι στους «κινδύνους» που προαναγγέλλει ο Πρόεδρος. Ακόμη και όσοι δεν παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις στην επιχείρηση αντιλαμβάνονται πάντως ότι ο υπ’ αριθμόν ένα «κίνδυνος» ακούει στο όνομα πετρέλαιο. Οι υψηλές πτήσεις του «μαύρου χρυσού» τους τελευταίους μήνες ήταν πρόσφορο έδαφος για δυσοίωνες προβλέψεις.

Η επίπτωση όμως της κινητικότητας του πολύτιμου ορυκτού, έπαψε πλέον να είναι αρνητική. Τουναντίον φαίνεται ότι οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου θα δώσουν μια σημαντική ώθηση στα Κέρδη προ Φόρων, Τόκων και Αποσβέσεων της επιχείρησης. Μια προσεκτική ματιά στην πρόσφατη έκθεση της Citi για τη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού καταδεικνύει την θετική επίπτωση. Σύμφωνα με τις συντηρητικές προβλέψεις του αναλυτή του οίκου, η μέση τιμή πετρελαίου θα διαμορφωθεί για το τρέχον έτος στα 56 ευρώ το βαρέλι, ενώ η αντίστοιχη τιμή φυσικού αερίου θα διαμορφωθεί στα 29,5 ευρώ/MWhr. Ο αναλυτής «μεταφράζει» τις μεταβολές αυτές στις τιμές των αγαθών σε μείωση του λειτουργικού κόστους της ΔΕΗ για το 2009 τουλάχιστον κατά 400 εκατ. ευρώ.

Ταυτόχρονα, μπορεί ο λιγνίτης να είναι «βρώμικο» καύσιμο,  η επιστροφή όμως σε παραγωγή των λιγνιτικών εργοστασίων, τα οποία ήταν κλειστά για λόγους συντήρησης, καθώς και η λειτουργία της μονάδας συμπαραγωγής της Endesa Hellas, αναμένεται να μειώσουν το κόστος για αγορές ρεύματος από τη ΔΕΗ κατά τουλάχιστον 130 εκατ. ευρώ.

Από την άλλη πλευρά, η ουσιαστική διατήρηση του μονοπωλίου σημαίνει ότι στην  επιχείρηση αντανακλάται κάθε αύξηση της ζήτησης για ηλεκτρικό ρεύμα. Λαμβάνοντας υπόψη τον αναμενόμενο ετήσιο ρυθμό αύξησης της ζήτησης κατανάλωσης ρεύματος (πρόβλεψη για αύξηση  3,4% σε σχέση με το 2008), τα έσοδα της επιχείρησης αναμένεται να αυξηθούν κατά τουλάχιστον 200 εκατ. ευρώ. 

Μια απλή άθροιση των παραδοχών που κάνει ο αναλυτής της τράπεζας -και που χαρακτηρίζονται μετριοπαθείς από παράγοντες που γνωρίζουν την αγορά- τα κέρδη ΕΒΙΤDA της ΔΕΗ αναμένεται να εκτοξευθούν το 2009 στο 1,5 δισ. από 450 εκατ. ευρώ, ακόμα και λαμβάνοντας υπόψη την  κατά 175 εκατ. ευρώ αύξηση του λειτουργικού κόστους από αυξήσεις μισθοδοσίας του προσωπικού και της Διοίκησης, τομέας στον οποίο δεν φαίνεται να υπάρχει φειδώ.

Επειδή όμως η λογιστική είναι μια δύσκολη επιστήμη, τα αυξημένα EBITDA δεν σημαίνουν κατ’ ανάγκη και κέρδη, πολύ περισσότερο για μια κοστοβόρα επιχείρηση με περισσότερους από 24.000 εργαζόμενους και βαθιά εγκατεστημένη τη νοοτροπία του Δημοσίου σε μεγάλο μέρος της πυραμίδας. Προφανώς ο κ. Αθανασόπουλος γνωρίζει καλύτερα από τον αναλυτή της Citi ότι το μέλλον από πλευράς εσόδων διαγράφεται λαμπρό. 

Αυτό που πιθανότατα τον προβληματίζει είναι η περικοπή του κόστους, που προς το παρόν μοιάζει να κινείται παράλληλα με την αύξηση των εσόδων, έτσι ώστε όσο και να «παλέψει» με τα νούμερα, δεν είναι εύκολο να εμφανίσει κέρδη.

Πιθανόν να τον προβληματίζει επίσης το γεγονός ότι δεν μπορεί να εκτοξεύσει τα κέρδη της επιχείρησης, όπως ο «αέρας» του «τεχνοκράτη» από τον ιδιωτικό τομέα, άφηνε να εννοηθεί όταν ανέλαβε το τιμόνι της ΔΕΗ. Με βάση αυτό το στόχο και ακολουθώντας το προνόμιο που συνήθως εξασκούν οι Υπουργοί οικονομίας, στράφηκε στον «συνήθη αιμοδότη», τους πολίτες. Ο κ. Αθανασόπουλος ασκεί μια μορφή διπλωματίας. Ζητάει πολλά και αν καταφέρει να πάρει έστω και λίγα, θα είναι ευκολότερο να παρουσιάσει αξιοπρεπείς ρυθμούς ανάπτυξης. Τότε θα μπορεί να δηλώνει περίτρανα ότι προσέφερε πολλά στην επιχείρηση...